قبض و بسط شریعت حاصل مغالطه در تجربه دینی است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت الاسلام علی شیروانی، عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در نشست علمی وحی و تجربه دینی که به همت گروه فلسفه پژوهشگاه حوزه و دانشگاه برگزار شد، گفت: بحث وحی و تجربه دینی بحث جدیدی در کشور ما است که با یک سری مغالطه همراه شده و مشکلاتی را به راه انداخته است و به نظر می سرد صرف مرتبط دانستن این دو مقوله مشکلی ندارد و بیان آن لزوما با ضربه زدن به اعتقادات ما همراه نیست.

وی تاکید کرد: باید با فضای بحث تجربه دینی آشنا شویم و تصور روشنی از آن داشته باشیم و در بحث وحی هم با حفظ اصولی که عالمان اسلامی بیان داشته اند نسبت را بررسی کنیم.

این محقق فلسفه اسلامی خاطرنشان کرد: مفهوم تجربه دینی در تاریخ دویست ساله که در فضای الهیات مسیحی رایج شده فراز و نشیب فروانی و مفاهیم گوناگونی داشته است به گونه ای که یک نوع اشتراک لفظی را در این فضا شاهد هستم.

وی بیان داشت: تجربه هر گونه رویداد ذهنی و نفسانی است که آگاهانه در حوزه وجودی ما اتفاق می افتد. به عبارت دیگر، آنچه در حوزه نفس با آگاهی ما روی می دهد تجربه است.

این نویسنده حوزه علمیه قم ادامه داد: برخی، قیود خاص‌تری را در تعریف بیان داشته اند مثلا اینکه در رخ دادن تجربه، جنبه انفعالی غالب باشد نه فعال یعنی تجربه آن چیزی است که با آن مواجه می‌شویم، یعنی تخیلاتی که با توجه به آگاهی خودم از روی اختیار در حوزه درونی ما می آید بدون اینکه در آوردن آن مباشرت داشته باشم.

وی با طرح این سوال که چگونه یک تجربه، تجربی دینی می شود، گفت: برخی این گونه بیان داشته اند که تجربه ای دینی می شود که به نحوی با امر قدسی مرتبط باشد و «شرایر ماخر» احساس تعلق به امر قدسی را بیان داشته است.

این محقق حوزه علمیه قم با بیان اینکه «شرایر ماخر» مبدع بحث تجربه دینی است، گفت: عزیمت به تجربه دینی به دلیل اصل شمردن عقلانیت و بی توجهی نسبت به بعد عاطفی بود. جنبش رمانتیزم بحث تجربه دینی را بیان داشت و رفته رفته وارد حوزه فلسفه تحلیلی شد.

وی بیان داشت: به نظر می رسد می توانیم این مفهوم تجربه دینی را اطلاق کنیم در حالی که پیامدهایی همچون نبی شدن سایر افراد و قبض و بسط نبوت را در پی نداشته باشد.

این نویسنده حوزه علمیه قم گفت: برخی روشنفکران این مغالطه را مرتکب شده اند که وحی تجریه دینی است و شریعت نبی بر اساس تجربه دینی است پس ما هم تجربه دینی داریم بنابراین همه گوهر نبوت را دارند.

این محقق حوزه علمیه قم با توصیف استدلال این گونه افراد اظهار داشت: عالمان اسلامی به جای کشف این مغالطه، گفته اند ما اصلا نمی گوئیم وحی، تجربه دینی است تا از اشکالات رهایی پیدا کنند در حالی که مغالطه در سخن این افراد واضح و روشن است. /909/پ202/ع