مدیریت زمان، مجموعه‌ای از فنون و تکنیک‌ها برای اداره درست زمان است
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت الاسلام ابوطالب خدمتی، عضو هیأت علمی گروه مدیریت پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، عصر دیروز در کارگاه مدیریت زمان که در سالن انجمن‌های علمی حوزه برگزار شد، با اشاره به اینکه میانگین عمر مفید انسان 80 سال است، گفت: ما در این عمر مفید 80 ساله خود فقط 12 سال آن را می توانیم برنامه ریزی کنیم اگر مشکلی، حادثه ای و قضا و قدری پیش نیاید، بهتر است که این عمر کوتاه را با برنامه ریزی و مدیریت سپری کنیم تا هم کمتر ضرر ببینیم وهم از اوقات از بین رفته خود کمتر پشیمان شویم.
وی به از دست رفتن بزرگ تـریـن فـرصـت ثـمـربـخـش بـر اثـر کـمـتـریـن مـسـامـحـه و سـهـل انـگـارى اشاره کرد و افزود: گاهی اوقات با عدم برنامه ریزی ممکن است بزرگ تـریـن فـرصـت ثـمـربـخـش بـر اثـر کـمـتـریـن مـسـامـحـه و سـهـل انـگـارى از کف برود و براى صاحبش تنها ندامت باقى بماند. از این رو، اولیاى گرامى اسلام در برنامه هاى تربیتى خود این نکته را مورد توجه قرار داده و همواره خطر از دست رفتن فـرصـت‌ها را بـه پـیـروان خـود خـاطـرنـشـان کـرده انـد.
حجت الاسلام خدمتی در کارگاه میریت زمان به موضوعاتی چون فرصت زودگذر،مفهوم وقت، بهای عمر، طلای وقت، ملاک ارزش و کیمیای جوانی اشاره و به توضیح هر یک از این مطالب پرداخت و خاطرن شان کرد: در روایتی از مولی علی (ع) آمده است که«إن عمرک وقتک الذی أنت فیه؛ عمر تو همان وقت تو است که در آنی»، پس مهم‌ترین چیزی که به زندگی و عمر آدمی ارزش خاص می دهد و حتی ملاک سنجش ارزش عبادت و پرستش انسان است انتخاب و گزینش آگاهانه راهی است که به قرب خداوند و خدایی شدن انسان می انجامد.
این استاد حوزه در ادامه گفت: وضع اکثر جوانان مانند مردى ثروتمند می ماند که سرمایه خود را بدون پروا خرج مى کند، غافل از آن که دیر یا زود ثروت کلانش به پایان خواهد رسید. ایام جوانى، دوران درخشندگى و فروغ زندگى است. دنیا با درخشش جوانان، سرسبز و با طراوت است، به طورى که دنیاى بى جوان، ماتم کده‌اى بیش نیست.
حجت الاسلام خدمتی موفقیت در مصرف بهینه جوانی را در گرو تـحـصـیـل عـلم، عـبادت و بندگى، کسب فضائل اخـلاقی و تـوبـه دانست و اظهار داشت: چه سرمایه ای با ارزش تر از لحظه های عمر انسان در این دنیا و چه زیانی بالاتر از این که لحظات گران‌بهای عمر در آمال و آرزوهای فانی هدر رود و برای فردای خود کاری نکرده باشیم. آدمی تنها یک بار این ساعت‌ها و روزها را درک می‌کند و به سرعت می‌گذرد، در حالی که تبعات آن چه خوب و چه بد تا ابد همراه ما خواهد بود.
وی این دنیا را محل و زمان کوشش و تلاش کردن عنوان کرد و افزود: یکی از آفات بزرگ از دست رفتن فرصت ها امروز و فردا کردن است و تنها افراد قوی و با اراده قادرند فورا نسبت به کارهای خیر و مفید اقدام کنند. آدم های بی اراده، راحت طلب و هوس باز، معمولا کارهای خود را به فردایی محول می کنند که شاید هرگز نیاید. تاخیر انداختن کارها و کار امروز را به فردا وانهادن وسوسه شیطان است و از جمله آفـت هـاى بزرگ اغتنام فرصت محسوب مى شود.
حجت الاسلام خدمتی با اشاره به اینکه یکی از اسامی قیامت ، «روزحسرت» است یادآور شد: بیشترین حسرتی که انسان در آن روز بدان دچار می شود، نسبت به لحظات غفلت از خداوند است، وقتی که می بیند چه بهره ها در دنیا از عمرش می توانست ببرد و نبرده و چه کارها که می توانست انجام دهد و نداده و چه نورها که می توانست برای آخرتش ذخیره کند و نکرده حسرت می خورد.
عضو هیأت علمی گروه مدیریت پژوهشگاه حوزه و دانشگاه با تأکید بر اینکه اگر چه جوانی بهترین و با ارزش ترین فرصت زندگی انسان است و اگر به بطالت و بی خبری بگذرد، جبران ناپذیر است، ولی در عین حال نباید از ارزش مدت باقی مانده و انتهایی عمر غفلت نمود گفت: بالاخره عمر انسان به هر مقدار که طولانی باشد روزی تمام می شود، عاقلانه ترین کار این است که انسان از فرصتی که دارد چه طولانی و چه کوتاه، در جهت اصلاح خود و جامعه بهره ببرد و برای زندگی پس از مرگ آماده شود.
حجت الاسلام خدمتی در ادامه جلسه به نکاتی مهم همچون فرصت سازی، نگرش عاقلانه، ظهور لحظه ها، نمونه هایى از وقت شناسى و تنظیم اوقات در سیره امامان ودانشمندان و فرصت اشاره کرد و افزود: امامان (ع) از تمام وقت خود بهره مى جستند. وقتى زندگى آنان را بررسى مى کنیم، مى بینیم بخشى از زندگى شان در رسیدگى به امور مردم، قسمتى دیگر به تامین معاش و کار و تلاش، ساعت هایى به تلاوت آیات قرآن، بخشى به تعلیم، مدتى به استراحت و بخشى به ذکر خدا و عبادت، مى گذشته است، حتى هر گاه به دستور طاغوت زمان به زندان مى افتادند در زندان به عبادت و راز و نیاز با پروردگار خود مى پرداختند و هرگز وقت شان تباه نمى شد واین باید برنامه کاری ما نیز باشد.
این استاد حوزه علمیه به بـرخـى از عـواملى که باعث مى شود، انسان نتواند به خوبى از فرصت ها بهره بردارى کند اشاره کرد که عبارت ازکـسالت و تنبلى، بى هدفى، بى برنامه بودن، لهـو و بـیـهـودگـى، بی کاری، پر خوابی و آرزوها و امیدها است و نکاتی را هم درجهت بهره گیری شایسته از عمر برشمرد که شامل: سیر نزولی قوا، نامعلومی میزان سرمایه عمر، غیر قابل جبران بودن، حسرت قیامت، نقش انسان در بارور ساختن عمر و حسابگری عمر می شود.
حجت الاسلام خدمتی فرصت را موهبتی الهی دانست و افزود: انسانی که روز به روز از عمرش کاسته می شود و در برابر آن، فضایلی کسب نمی کند، مانند یخی است که آب می شود و هیچ می گردد. نه می توان وقت را خرید و نه می توان قرض گرفت. فرصتی که به رایگان در اختیار ما قرار گرفته، موهبتی الهی است.
وی با اشاره به اینکه مدیریت زمان مهارتی است که توسط آن می توانید از وقت خود به بهترین نحو در راه رسیدن به هدفهای خود استفاده کنید، اظهار داشت: همان طور که می دانیم استفاده مؤثر و اثر بخش از زمان ضرورتی اجتناب ناپذیر برای موفقیت در عرصه کار و زندگی است. مدیریت زمان شامل مجموعه ای از مهارت ها برای کنترل و استفاده بهتر از زمان است.
حجت الاسلام خدمتی مدیریت زمان را مجموعه‌ای از فنون و تکینک‌ها برای اداره صحیح زمان دانست که با به کارگیری این مهارت‌ها می‌توان به نتایج ذیل دست یافت: شناسایی اهداف و دستیابی منطقی و نظام‌مند آن، تعیین اولویت‌ها و فراهم آوردن دورنمایی بهتر از فعالیت‌ها، افزایش اثربخشی فعالیت‌ها، شناسایی و تسلط بر عوامل ضایع‌کننده وقت، کاهش تنش‌های ناشی از کار زیاد و به دست آوردن فرصت‌های بیشتر برای فعالیت‌های بیشتر.
این استاد حوزه علمیه دلایل عدم استفاده از مدیریت زمان را تصورات اشتباه،عدم تفویض اختیار، تعلل و به تعویق انداختن کارها و نداشتن برنامه کاری عنوان کرد و بیان داشت: اصول مدیریت زمان متشکل از برنامه ریزی جامع، برنامه ریزی روزانه، اولویت بندی کارها، افزایش تمرکز، توجه به شرایط روحی و جسمی، مشارکت با دیگران، زندگی سالم و استراحت کافی، ثبت فعالیت های یک روز، تعیین مهلت پایانی، تعیین زمان مورد نیاز هر برنامه، انعطاف پذیری، مدیریت فردی، شناسایی دزدان، اجرای برنامه و ارزیابی و کنترل برنامه می باشد که یک فرد نیازمند به انجام آن برای کسب مؤفقیت است.
حجت الاسلام خدمتی صحبتهای کم اهمیت، مطالعه مطالب کم اهمیت و غیرضروری، تلفن های غیر ضروری، نداشتن انضباط کاری، سستی و بی ارادگی در تصمیم گیری، ناتوانی« نه گفتن» به خواسته‌های نابجا، زمان اجرای برنامه، نداشتن تمرکز حواسف عادت امروز و فردا کردن، قبول و یا تحمیل بیش از حد مسئولیت و کار و تماشای بی رویه وبدون انتخاب تلویزیون زا نیز برخی از عوامل و راهزنان وقت برشمرد.
وی در پایان با اشاره به اینکه اگر وقت خود را مدیریت نکنیم و به بطالت بگذرانیم چیزی جز حسرت و ضرر متحمل ما نخواهد شد افزود: از علل و عوامل استفاده بهینه از وقت می توان به زنده کردن وقت های مرده، انجام برخی از کارها به طور همزمان، تنظیم کردن وقت خواب، عقب انداختن کارهای غیر مهم و«نه گفتن» به درخواست های غیر مهم اشاره کرد که اگر زمان و عمر خود را به این صورت مدیریت کنیم و اصول مدیریتی را در زندگی پیاده کنیم قطعا انسان مفیدی برای جامعه خواهیم بود و حسرت هم نخواهیم خورد یا کمتر حسرت می‌خوریم./907/پ201/ن