نسیم هدایت، رهنمودهای بزرگان به طلاب جوان (5)؛
بررسی جایگاه و اهمیت اجتهاد در حوزه‌های علمیه
خبرگزاری رسا ـ حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی در پاسخ به پرسشی درباره اهمیت اجتهاد در حوزه گفت: اجتهاد مهم‌ترین کاری است که حوزه می‌تواند انجام دهد، یعنی محصول مهم حوزه اجتهاد است و باید برای رسیدن گروهی از طلبه‌های با استعداد به مرحله اجتهاد، برنامه ریزی دقیقی صورت گیرد.
به گزارش خبرگزاری رسا، کتاب«نسیم هدایت، رهنمودهای بزرگان به طلاب جوان» تدوین شده از سوی علی وافی، دربردارنده چهل پرسش و پاسخ درباره آداب و رموز طلبگی و صدها نکته آموزنده درباره شیوه طلبگی است.
با توجه به اهمیت طرح این مباحث برای طلاب به‌ویژه طلاب جوان و تازه‌وارد به حوزه‌های علمیه، خبرگزاری رسا اقدام به انتشار بخشی از محتوای این کتاب کرده است.
در بخشی از این کتاب، حضرات آیات مکارم شیرازی، سبحانی و مصباح یزدی به این پرسش که« در حال حاضر، اجتماع در فقه چه جایگاه و اهمیتی در حوزه دارد و آینده را چگونه می‌بینید؟»اینگونه پاسخ داده‌اند:
حضرت آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی:
اجتهاد مهم‌ترین کاری است که حوزه می‌تواند انجام دهد، یعنی محصول مهم حوزه اجتهاد است و باید برای رسیدن گروهی از طلبه‌های با استعداد به مرحله اجتهاد، برنامه ریزی دقیقی صورت گیرد.
اگر روزی خدای نکرده در حوزه و درمیان شیعه، مجتهد نباشد، آن روز روز بدبختی ما است، اما خوشبختانه از برکت اهل بیت (ع) و منابع غنی روایی که درست است، همیشه در حوزه‌های علمیه شیعه حتی حوزه‌های غیر مرکزی مجتهدینی وجود داشته‌اند. مثلاً اگر نجف و قم مرکز بوده، در شهرستان‌های دیگر هم مجتهدینی بوده‌اند و الان هم هستند.
بنابراین ما باید تمام وسایل و مقدماتی را که برای پرورش گروهی از نخبگان و رسیدن آن‌ها به مرحله اجتهاد لازم است، فراهم کنیم. البته اجتهاد در علوم دیگر مانند عقاید و تفسیر و حدیث و رجال نیز اهمیت خود را دارد.
حضرت آیت‌الله جعفر سبحانی تبریزی:
حیات علمی شیعه با اجتهاد گره خورده و چیزی که شیعه را در جهان معتبر کرده است همین فقه والا و برتر است. اهل سنت، باب اجتهاد را در قرن هفتم به روی خود بستند و فقه آن‌ها با رکود روبرو شد. این اجتهاد هم که دارند مثلاً اجتهاد در مذهب ابوحنیفه یا در مذهب شافعی است، اجتهاد مطلق ندارند. ولی شیعه بحمدالله اجتهاد مطلق دارد. مسئولیت حوزه، پیش از انقلاب در تبلیغ و اجتهاد خلاصه می‌شد. ولی پس از انقلاب، مسئولیت در چندان گشت و فضلا و طلاب با مسؤولیت‌های دیگری نیز روبرو شدند که در نتیجه فقه و اجتهاد اندکی کم رنگ شد.
گذشته از این، یک رشته علوم و دانش‌ها که در گذشته، کمتر به آن توجه می‌شد، بار دیگر مورد توجه قرار گرفتند. از این جهت تا حدودی عنایت به اجتهاد مطلق، کاهش یافت. اگر بخواهیم فقه را به همان قوت حفظ کنیم، با توجه به این که رشته‌هایی مثل کلام، حدیث، رجال و تاریخ هم لازم است، باید مدرسه خاصی برای اجتهاد داشته باشیم. بعضی از این مدرسه‌ها بحمدالله اکنون هم فعال شده است. مانند مدرسه حضرت آقای طاهری خرم آبادی، مدرسه فقه ائمه اطهار(ع) مرحوم آیت الله فاضل، و مدرسه حضرت آیت الله زنجانی که اختصاص به همین رشته دارد. این مدرسه‌ها می‌تواند کمبود را تا حدودی جبران کند. یعنی یک عده را فقط برای فقه و اجتهاد ممحض کند. در نتیجه آن کم رنگی هم، انشاء الله از بین می‌رود.
آیت‌الله محمد تقی مصباح یزدی:
در بین علوم انسانی و علوم اسلامی، علمی که بیشتر مورد احتیاج مردم در همه زمان‌هاست، علم فقه است. برای این که نیاز روزمره همه مردم است که احکام دینی‌شان را یاد بگیرند و عمل کنند.
مراجعه مردم به علمای دین، برای دریافت جواب مسائلشان، طبعاً علما را الزام می‌کند که به این موضوع اهتمام کافی داشته باشند. به همین جهت همیشه در حوزه‌های علمیه، درس فقه رواج کامل داشت، اکنون هم دارد و در آینده هم خواهد داشت. مخصوصاً در روزگار ما، مسائل مستحدثه زیاد پیدا می‌شود، نو به نو عناوین و مسائل جدیدی مطرح می‌گردد که نمی‌شود جوابش را در رساله‌های سابق بدست آورد. این‌ها فقها بتوانند نیازهای فقهی مردم را پاسخ بگویند. بنابراین در آینده هم اجتهاد ارزش خودش را خواهد داشت. البته این بدان معنا نیست که حوزه منحصر در اجتهاد بشود. به هر حال اجتهاد جایگاه خودش را همیشه در حوزه‌ها داشته و خواهد داشت./971/د101/ن
ارسال نظرات