روح ایمان در عمل انسان جلوه پیدا می کند

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، آیت الله محمدتقی مصباح یزدی رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، شب گذشته در دفتر مقام معظم رهبری در قم، در ادامه درس اخلاق، ربوبیت خداوند را دارای دو بعد تکوینی و تشریعی دانست و اظهار داشت: این که قبول داشته باشیم خداوند ما را آفریده است مربوط به ربوبیت تکوینی می شود و اطاعت از دستورات و فرامین الهی بعد تشریعی آن است.

وی افزود: قبول نکردن ولایت امام علی(ع) و سایر اهل بیت(ع) یعنی این که ربوبیت تشریعی خدا را قبول نکرده ایم چراکه اطاعت ایشان از دستورات الهی است.

رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، در تبیین حدیث سلسلة الذهب امام رضا(ع)، گفت: منظور حضرت صرف گفتن لفظ لااله الا الله نیست بلکه گفتن این لفظ در حالی که اعتقاد قلبی به آن وجود داشته باشد، ملاک است و این که به صورت مقطعی نباشد و دائما این حقیقت را مد نظر داشته باشد.

آیت الله مصباح یزدی، در تفسیر آیه «إِنَّ الَّذِینَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا »، ابراز داشت: کسی که بتواند بگوید رَبُّنَا اللَّه و حقیقتا خدا را رب خود بداند یعنی ربوبیت تکوینی را پذیرفته است و یکی از مصادیق ثُمَّ اسْتَقَامُوا همان است که امام رضا فرمود « و انا من شروطها» که قبول ربوبیت تشریعی است.

ملاک تکامل انسان ایمان است
وی شناخت خداوند را منوط به شناخت بعد تکوینی خدا و هماهنگ کردن اعمال با شرع دانست، و گفت: برای این که رابطه خود با خدا را تقویت کنیم باید علم و عمل را در عرض یکدیگر پیش برده و تقویت کنیم.

این استاد اخلاق حوزه علمیه قم، با بیان این که بر اساس فرهنگ قرآنی ملاک تکامل انسان ایمان است، اظهار کرد: روح ایمان در عمل جلوه پیدا می کند، در برخی روایات عمل را جزئی از ایمان برمی شمرند.

نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری، با بیان این که به گواه تاریخ برخی سال ها اهل ایمان بودند و سپس آن را از دست داده اند، گفت: حال انسان به قدری متغییر است که گاهی خودمان را بسیار به خدا نزدیک می بینیم و گاهی هم بین خود و خدا فاصله زیادی را احساس می کنیم؛ آن هنگام به سرمنزل مقصود خواهیم رسید که تا آخر راه، به لوازم ایمان ملتزم باشیم.

استاد حوزه علمیه قم افزود: برخلاف تحولات جسمی انسان که در ابتدا سیرصعودی و پس رسیدن به اوج سیر نزولی پیدا می کند، منحنی روح انسان قابلیت این را دارد که به قدری ترقی و تکامل داشته باشد که همیشه به صورت صعودی حرکت کند، هرچند که عملا حرکت آن به صورت نوسانی است.

آیت الله مصباح یزدی حرکت روح در مسیر تکامل را از صفر تا بی نهایت دانست و گفت: سرعت این حرکت بستگی به همت فرد دارد، هرچه با سرعت این راه را طی کند زودتر به مقامات عالیه می رسد.

سرتا سر زندگی حقیقی انسان تلاش برای حرکت به سوی خداوند است
وی با توجه به «یَا أَیُّهَا الْإِنْسَانُ إِنَّکَ کَادِحٌ إِلَى رَبِّکَ کَدْحاً فَمُلاَقِیهِ‌«، سرتا سر زندگی انسان را تلاش برای حرکت به سوی خداوند عنوان و خاطرنشان کرد: این بینشی را انبیا به انسان ها ارائه داده اند، اکثر قریب به اتفاق مردم چنین بینشی ندارند حتی آنها که مسلمانند و اهل رعایت حرام، حلال، مستحبات و مکروهات هستند تلقی شان این است که باید زندگی عادی خود را پی گرفت و در حاشیه آن نیز به نماز و سایر عبادات بپردازیم.

رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، حقیقت تکامل انسان را در درک رابطه خود با خدا عنوان کرد و گفت: غفلت از این راه انسان را مبتلا به مرض می کند«فِی قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ » و کم کم این روح را در خود می کشد.

این استاد اخلاق محور مباحث درس اخلاق این دوره را رابطه انسان و خدا دانست و اظهارداشت: در این جلسات می خواهیم بررسی کنیم که چگونه می توانیم رابطه الوهیت و ربوبیت را تقویت کنیم؛ برای درک بهتر این مطلب باید ابتدا این رابطه بهتر بشناسیم؛ معنای درست وابستگی خود به خدا را درک کنیم تا پیش خود نگوییم خدا یکی و من هم یکی هستم.

آیت الله مصباح یزدی ادامه داد: برخی فکر می کنند رابطه ما با خداوند تنها رابطه صانع و مصنوع است، یعنی مثل این که شخصی ساعتی را ساخته و کوک کند و آن خود تا ابد کار کند بدون این که نیازی به صانع خود داشته باشد؛ این تفکر عامیانه را بسیاری از فیلسوفان و برخی متکلمین مسلمان نیز داشته اند؛ ما باید به این تفکر برسیم که موجودات عالم در هیچ حالی و در هیچ جهتی بی نیاز از خدا نیستند.

رب یعنی صاحب اختیار همه چیز انسان
وی با اشاره به بخشی از داستان حضرت ابراهیم(ع)، گفت: حضرت این گونه خدا را به نمرود معرفی می کند «الَّذِی خَلَقَنِی فَهُوَ یَهْدِینِ‌ وَ الَّذِی هُوَ یُطْعِمُنِی وَ یَسْقِینِ‌ وَ إِذَا مَرِضْتُ فَهُوَ یَشْفِین وَ الَّذِی یُمِیتُنِی ثُمَّ یُحْیِینِ‌« یعنی او کسی است که مرا آفریده و هدایت می کند، او کسی است که خوراک می خوراند و آب می نوشاند، کسی که حیات و مرگ من، مرض و بهبودی من به دست اوست.

استاد حوزه و دانشگاه، ادامه داد: حضرت ابراهیم(ع) نمی گوید او آب را آفریده تا بنوشم بلکه می گوید مثل یک سقا آب را به من می نوشاند این را به کسی می گوید که خدا را قبول ندارد؛ بزرگان ما می گویند معنای این آیه یعنی سلسله اسبابی در این عالم وجود دارد که سلسله جنبان آن خداوند است ولی آنچه که از آیات و روایات بر می آید فراتر از این است که درک آن برای ما مشکل است.

رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، تأکید انبیا را در این دانست که خدا را به عنوان رب بشناسیم و گفت: در فارسی رب را به پروردگار ترجمه می کنند در صورتی که این تعبیر خیلی نارسا است؛ نزدیک ترین معادل فارسی رب، صاحب اختیار است یعنی صاحب اختیار همه چیز انسان است.

آیت الله مصباح یزدی گفت: باید بدانیم که هرچه خدا به ما می دهد از اوست و امانت است در دست ما و هر وقت که بخواهد می تواند بگیرد و ما همان نقطه صفریم که هیچ نداشتیم.

وی اساس روح را از سنخ علم دانست و تصریح کرد: علم و روح از قیبل اجسام نیستند که بتوانیم به چشم ببینیم؛ جوهر روح علمی و حرکتش هم علمی است.

سفرحج اگر با توجه باشد موجب رشد انسان می شود
رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، با بیان این که رفتن به سمت خانه خدا یک حرکت فیزیکی است، گفت: اگر این سفر با توجه خاص انسان باشد موجب رشد می شود؛ این که می گوییم نماز معراج مؤمن است یعنی روح انسان به سمت پروردگار عروج می کند.

استاد اخلاق حوزه علمیه قم استفاده از علم، ادراک و توجه را در تقویت رابطه خود با خدا مؤثر دانست و ابراز داشت: پیرامون همین مطالبی که از بزرگان آموخته ایم فکر کنیم تا شناخت و رابطه خود با خداوند را تقویت کنیم؛ خدا از ما بیش از آن چه که می فهیم چیزی نمی خواهد.

آیت الله مصباح یزدی با بیان این که صرف علم به رابطه انسان با خدا ایمان نیست، گفت: ایمان یعنی شناخت صحیح به انضمام تعهد به التزام به لوازم آن، یعنی علم به همراه یک فعل اختیاری؛ فرعون علم به وجود خدا داشت ولی به هیچ وجه ایمان نیاورد./928/پ202/ج