مواجهه و خدشه وارد کردن به حقوق ادیان باید جرم انگاشته شود
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام والمسلمین علی اکبر رشاد، در همایش ملی حقوق ادیان که امروز پنجشنبه 13 مهرماه در تالار اندیشه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی دفتر قم برگزار شد، بررسی حقوق ادیان و تبدیل آن به یک رشته و حوزه معرفتی مشخص در قلمرو حقوق را نیازمند بررسی یک سلسله مبانی دانست.
وی با اشاره به این‌که تعبیر حقوق ادیان را سال 74 در کنفرانسی در اتریش ارائه کرده است، بررسی مبانی حقوق ادیان از جمله معرفت‌شناختی، انسان‌شناختی و موضوع‌شناسی آن را ضروری دانست و گفت: دانستن رسا و صحیح تعبیر حقوق ادیان، نیازمند بررسی هویت و جایگاه آن در مباحث فقهی و حقوقی است.
حجت‌الاسلام والمسلمین رشاد، جایگاه حقوق ادیان در بستر حقوقی اسلام و نسبت آن با حقوق اقلیت‌های دینی را مورد سؤال قرار داد و افزود: از جمله مبانی که می‌توان برای موجه بودن طرح این عنوان مطرح کرد آن است که معتقدان و ملتزمان به عقاید دینی و شبه دینی را به مثابه یک اقلیت قلمداد کنیم.
وی بررسی مبانی اعتبار حقوق ادیان را از دیگر نیازمندی‌های این حوزه عنوان و اظهار کرد: هر جعل و اعتباری دارای یک مبانی و مبادی است و اگر بگوییم چیزی به عنوان حقوق ادیان داریم، باید مبنای انسان‌شناختی آن نیز بررسی شود، چراکه وقتی انسان دارای کرامت ذاتی است نمی‌توان بدون دلیل جان او را گرفت.
این استاد حوزه و دانشگاه با بیان این‌که درباره حق دین داشتن و دین‌ورزی هم می‌شود به یک مبنای انسان‌شناختی تمسک کرد، گفت: دین‌داری و دین‌گرایی از فطرت آدمی برمی‌خیزد و هرچه در تکوین آدم نقش دارد، یک حدی از مقتضیات تکوینی او است، از این‌رو باید برای انسان حق دین قائل شویم.
وی تصریح کرد: اگر معتقدیم که انسان دارای کرامت است، باید معتقد باشیم که کرامت‌مندی انسان ناشی از خصایل و خصائص او است، برخی انسان‌ها اگر از آن خصایل و خصائص بهره بیشتری دارند، دارای کرامت بیشتری هم هستند، یعنی کسی که دارای خصایل و خصائص افضل است، حرمت بیشتری دارد.
حجت‌الاسلام والمسلمین رشاد با بیان این‌که در مقام جرم‌انگاری و مطالعه جرم‌شناسانه باید بین ابن سینا و یک انسان عادی تفاوت قائل شد، افزود: انسان فطرت‌مند و دین فطرت نمون است و دین‌گرایی و دین‌ورزی مقتضای فطرت انسان، آنچه به طبیعت انسان برمی‌گردد، طبیعت او می‌گوید باید بی‌اندیشد و این امر سبب قائل شدن برای آزاد اندیشیدن انسان است.
وی با اشاره به این‌که بشر فطرتا حق را می‌شناسد و از آنجا که دین جزء حقایق است، نمی‌توان او را الزام کرد، گفت: حقیقت حریم دارد، حق محترم است و مقدسات ذاتا محترمند، این‌گونه نیست که هرکسی بتواند با حقیقت مقابله کند، بنابراین باید مواجهه و خدشه وارد کردن به حقیقت جرم انگاشته شود.
رییس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: آدمی حق اندیشیدن دارد و نمی‌توان ذات این اندیشیدن را تا زمانی که ابراز نشده و جنبه اشاعی و ترویجی پیدا نکرده متهم کرد، اما عواقب زیان‌بار و ضررهای فاحش بشری سبب پاره‌ای جنایات و زیان‌ها می‌شود و کسی چنین کرد بانی سلسله جرم‌ها شده است.
وی با بیان این‌که جنگ پیشگیرانه و حقوق بشر دوستانه جنبه ثانوی دارد، مقابله با هر تعرضی را ضروری دانست و گفت: در حوزه علم کسی نگفته که اگر فردی نظری دارد کسی حق ندارد آن را نقد علمی کند و ما هم می‌گوییم دین نقد علمی نشود، بلکه می‌گوییم به باور مقدس تعرض نشود.
حجت‌الاسلام والمسلمین رشاد خاطرنشان کرد: اگر دین کسی نقد علمی عالمانه و بی‌غرضانه نشد و به دین کسی اهانت شد، او حق دارد دفاع کند تا دیگر کسی حق اهانت به خود ندهد، چراکه یک سری اهانت به مقدسات آنقدر مهمند که می‌توان در برابر آن چارچوب‌هایی را نصب کرد.
وی گفت: اهانت به ادیان سبب‌ساز قتل نفوس، انواع جرائم و وقوع جنگ‌های جهانی و ناامنی در جهان می‌شود و مسلمانان هم نباید سب دیگران کنند، هرچند بت را که قرآن از آن نهی می‌کند و می‌فرماید ممکن است دشمنان مقابله به مثل کنند، شما باطل را سب می‌کنید و آنان حق را سب می‌کنند.
این استاد حوزه و دانشگاه با بیان این‌که جرم برخی آدم‌ها از جمله سازنده فیلم موهن، عاطفه یک میلیارد و نیم انسان را جریحه‌دار می‌کند، بر ضرورت توجه به امنیت روانی انسان‌ها تأکید و تصریح کرد: این آزادی بیان نیست که کسی کلمه‌ای را بر زبان براند و فیلمی را بسازد که قلب یک چهارم بشریت را جریحه‌دار کند، اما جرم انگاشته نشود. /920/پ202/ن