اختلاف سلایق موجب بی احترامی به دیگران نشود

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، آیت‌الله سیداحمد خاتمی، امام جمعه موقت تهران و عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، شب گذشته 28 آبان در مراسم عزاداری امام حسین(ع) حسینیه ناظر مشهد که با حضور آیت‌الله واعظ طبسی، نماینده ولی فقیه در استان خراسان برگزار شد، به ادامه بحث خود در خصوص شیوه زندگی دینی از نگاه قرآن و عترت و اصل رعایت انصاف پرداخت.

وی در پاسخ این سؤال که چرا بعضی افراد گفتار و رفتارشان منصفانه نیست؟ با اشاره به آیه «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ کُونُواْ قَوَّامِینَ بِالْقِسْطِ شُهَدَاء لِلّهِ»، گفت: احساسات شخصی، احساسات حزبی و احساسات قومی از مهم‌ترین عوامل بی‌انصافی در جامعه است.

وی افزود: جامعه اسلامی باید روابطی خدایی داشته باشد و تمامی روابط و احساسات تابع رابطه خدایی باشد، در قرآن کریم بیش از چهار بار احسان به والدین سفارش شده است، اما در همین رابطه می‌فرماید: «اگر پدر و مادر بخواهند شما را از راه دین خارج کنند، اطاعت نکنید»، یعنی رابطه احساسات باید زیر نظر رابطه خدایی باشد.

آیت‌الله خاتمی با اشاره به آیه 14 سوره تغابن گفت: قرآن می‌فرماید: «مراقب باشید که بعضی از همسران و فرزندان شما دشمنان دین شما هستند، چه بسا فرزند و همسر شخصی موجب بهشتی یا جهنمی شدن او گردد»، سپس قرآن کریم در این زمینه مثال‌هایی را بیان می‌کند، از جمله آسیه، همسر فرعون که به عنوان الگو برای مؤمنان قرار داده شد، آذر عموی حضرت ابراهیم(ع) که مشرک بود و حضرت در خانه او بزرگ شده بود، زمانی که دید به هیچ راهی ایمان را قبل نمی‌کند از او برائت جست.

وی افزود: خداوند از همسران حضرت لوط(ع) و حضرت نوح(ع) برائت می‌جوید، حضرت نوح(ع) نیز در آخرین لحظات از فرزند خود برائت جست و فرزند او غرق شد، بنابر این باید مراقب بود و احساسات شخصی و قومی را تحت نظر رابطه و احساسات خدایی قرار داد.

وی تصریح کرد: دومین لغزش‌گاه، دشمنی ورزیدن است، انسان مؤمن باید در غضب‌ها و دشمنی‌ها استوار و محکم باشد، خداوند متعال در آیه هشتم سوره مائده می‌فرماید: «ای کسانی که ایمان آورده‌اید، مبادا دشمنی‌ها سبب شود شما انصاف را کنار گذارید، عدالت پیشه کنید که به تقوا نزدیک‌تر است»، در نگاه قرآن، عدو و دشمن کسی است که میانه دینی نداشته باشد و عداوت‌های شخصی در قرآن بغی و خصومت نامیده شده است؛ باید دشمی‌های اعتقادی را از خصومت‌های شخصی جدا کرد و در عین حال در هر دو باید انصاف را رعایت کرد.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم تاکید کرد: خصومت‌های شخصی ناشی از سلیقه‌های مختلف همیشه در جامعه وجود دارد، این سلیقه‌های مختلف سازنده است و همواره باید مورد استفاده قرار گیرد، سلیقه‌های سیاسی، تهدید نیست بلکه فرصت است و باید از آن درست استفاده کرد و در چارچوب‌های قرآنی باشد.

وی گفت: اولین چارچوب این است که در برخورد با سلیقه‌های مختلف باید محترمانه برخورد کرد و قبول نداشتن سلیقه و نظر دیگران نباید موجب بی‌احترامی به شخص گوینده شود، باید سخن شخص نقد شود نه این‌که خود شخص نقد شود، خداوند متعال در آیه 108 سوره انعام می‌فرماید: «حتی به آن‌هایی هم که غیر خدا را می‌خوانند، ناسزا و فحش نگویید که چه بسا موجب شود بدون علم خداوندتان را ناسزا گویند».

وی در پایان گفت: حضرت علی(ع) در خطبه 206 نهج‌البلاغه خطاب به کسانی که در جنگ صفین یاران معاویه را فحش می‌دادند، فرمودند: «من بدم می‌آید شما آن‌ها را فحش دهید ولی اگر شما کارهای زشت شان را به آن‌ها بشناسانید، این به صواب نزدیک تر است»، چارچوب دوم برخورد منطقی است که در چهار آیه 111 بقره، 64 نمل، 24 انبیا و 64 قصص آمده است که «قل هاتوا برهانکم»، یعنی در برخورد های خود منطقی عمل نمایید و از دشمنان خود نیز بخواهید برهان و منطق را پیشه سازند./932/پ202/ج