مسؤول مرکز تحقیقات دارالحدیث:
نگاه انسانی به حادثه عاشورا جنبه حماسی آن را کمرنگ کرده است
خبرگزاری رسا ـ مسؤول مرکز تحقیقات دارالحدیث با اشاره به این‌که این نگاه انسانی به حادثه عاشورا نگاه حماسی را کمرنگ کرده است، گفت: جنبه انسانی حادثه عاشورا بر اساس نگاه دینی و کلامی ما مورد بحث قرار گرفته است؛ این نگاه بازتاب نگاه افراطی حماسی در حادثه عاشورا محسوب می‌شود.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام مهدی مهریزی، مسؤول مرکز تحقیقات دارالحدیث شنبه شب در نشست علمی نقد و بررسی کتاب از عاشورای حسین(ع) تا عاشورای شیعه که در مؤسسه فرهنگی فهیم برگزار شد، گفت: محمد اسفندیاری نویسنده‌ای است که با دقت در پژوهش، کتاب‌های جذاب و قابل توجهی منتشر کرده است.
وی افزود: ما گاه کار عموم مردم را درباره عاشورا بررسی می‌کنیم و درمی‌یابیم که تغییری نکرده است اما در میان خواص و اهل فن این نگاه از قرن 13 به بعد تغییر کرده و ظرفیتی از ظرفیت‌های دیگر عاشورا را برجسته کرده است.
مسؤول مرکز تحقیقات دارالحدیث با بیان این‌که آثار پیش از قرن 13 بر محور گریه و بکا نوشته شده است، خاطرنشان کرد: مفاهیم پرداخته شده به عاشورا پس از قرن 13 حول محور آزادی و حماسه می‌گردد.
وی گفت: منابع دینی و حوادث تاریخی ما ظرفیت مطالعه و نگاه‌های متفاوت را دارد؛ در کتاب‌های دینی و تاریخی مختلف این تحول به چشم می‌خورد که این تحول، مجاز، مباح و گاه مطلوب است.
حجت‌الاسلام مهریزی بیان کرد: قبل از قرن 13 نگاه انقلابی و حماسی به عاشورا وجود نداشته است؛ زمانی که انقلاب‌های در دنیا رخ می‌دهد نویسندگان اسلامی به تبیین جنبه‌های آزادی‌خواهانه و انقلاب‌گونه امام حسین(ع) می‌پردازند.
وی با بیان این‌که یکی از نکات برجسته این کتاب آسیب‌شناسی کلی حوزه‌های علمیه با عنوان تاریخ قربانی فقه است، اظهار داشت: نویسنده در کتاب از عاشورای حسین(ع) تا عاشورای شیعه این است که رشته‌های مختلف اسلامی در زیر سایه فقه قرار گرفته است و در حاشیه مانده است.
مسؤول مرکز تحقیقات دارالحدیث خاطرنشان کرد: نویسنده در این کتاب جای خالی توجه به تاریخ را متذکر مخاطب می‌شود؛ ما نمی‌توانیم از پیشینیه علمی بی‌خبر باشیم و به آن بپردازیم.
وی گفت: بحث گفتنی دیگر این کتاب بخش کارنامه عاشورانگاری است؛ درباره عاشورا ادبیات تدوینی به حد مطلوب رسیده است اما جای خالی پالایش‌های کتاب‌هایی که به واقعه عاشورا پرداخته‌اند خالی است.
حجت‌الاسلام مهریزی ادامه داد: در دهه‌های اخیر نگاه به عاشورا وارد فضای جدیدی شده است و این نگاه قابل تأملی است؛ این نگاه، نگاه انسانی به حادثه عاشورا است که بحث‌هایی از قبیل انسان در عاشورا، کرامت در عاشورا از این دسته است.
وی با اشاره به این‌که وقتی نگاه حماسی به حادثه عاشورا پیدا شد؛ از رشد نگاه عاطفی جلوگیری می‌کند؛ ادامه داد: در حادثه عاشورا از قرن 13 به بعد نگاه حماسی پیدا شد اما در دهه‌های اخیر نگاه انسانی به حادثه عاشورا رایج شده است.
نویسنده و پژوهشگر حوزوی با اشاره به این‌که این نگاه انسانی نیز نگاه حماسی را کمرنگ کرده است، خاطرنشان کرد: جنبه انسانی حادثه عاشورا بر اساس نگاه دینی و کلامی ما مورد بحث قرار گرفته است؛ این نگاه بازتاب نگاه افراطی حماسی در حادثه عاشورا محسوب می‌شود.
وی افزود: کسانی که قلم پخته و روانی دارند گاه گرفتار برخی تعبیرهای خطابی می‌شوند؛ این قلم روان محمد اسفندیاری در کتاب از عاشورای حسین(ع) تا عاشورای شیعه گاه جنبه‌های خطابی به خود می‌گیرد مانند جمله‌ای در این کتاب که پیشرفت اسلام را ناشی از عدالت امام علی(ع) و مظلومیت امام حسین(ع) خوانده است.
حجت‌الاسلام مهریزی گفت: ماندگاری تشیع بر آموزه‌ها و تعالیم پیشوایان مکتب و اعمال آنان در عرصه‌های فردی و اجتماعی استوار است.
وی ابراز داشت: در زیارت عاشورا جمله و خواسته‌ای مطرح است «الهم اجعل محیای محیا محمد و آل محمد و مماتی ممات محمد و آل محمد» این جمله مهم برای ورود به عاشورا است.
مسؤول مرکز تحقیقات دارالحدیث خاطرنشان کرد: عاشورا یک وجهه دین اسلام و مکتب شیعه است؛ در عاشورا تمام وجوه دین قرار نگرفته است؛ اوضاع و شرایط زمانه تأثیر دارد در این که ما کدام نگاه را برای زندگی قرار بدهیم.
وی با بیان این‌که در این کتاب بحث نزاع کفر و دین مطرح شده است، اضافه کرد: بهتر بود این مطلب در این کتاب به این صراحت پرداخته نمی‌شد؛ زیرا به نظر می‌آید دو قرائت از اسلام را در این نزاع مطرح می‌کرد.
حجت‌الاسلام مهریزی با اشاره به این‌که اگر ثابت کنیم که یزید هم کافر بوده است، ادامه داد: نمی‌توان گفت دو سپاه کافر بوده‌اند، زیرا در سپاه یزید نیز قرآن می‌خواندند./914/پ202/پ
ارسال نظرات