عضو هیأت علمی مرکز فقهی ائمه اطهار:
افزایش جمعیت در مواردی به عنوان حکم ثانوی ضرورت می‌یابد
خبرگزاری رسا ـ عضو هیأت علمی مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) گفت: محدودیت نسل تنها حکم ثانوی نیست، بلکه ممکن است کثرت نسل نیز در مواردی به عنوان ضرورت و حکم ثانوی شناخته شود، معنای حکم ثانوی همیشه رفعیت از حکم اولی نیست، بلکه گاهی نیز حتمی کردن آن حکم اولی محسوب می‌شود.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام محمد قائنی، عضو هیأت علمی مرکز فقهی ائمه اطهار(ع)، پنج‌شنبه در نشست علمی بررسی مسأله جمعیت از منظر اسلام که در سالن همایش‌های دفتر تبلیغات اسلامی برگزار شد، گفت: آن‌چه که درباره اموال و بنین در آیات مطرح شده است ناظر به کثرت جمعیت نیست زیرا از پسران در این آیات یاد شده بلکه ناظر به وجه نعمت بودن آن است.
وی افزود: در هیچ آیه‌ای از قرآن مجید کثرت اولاد به نحو عموم به عنوان امر مطلوبی گوشزد نشده است، اما عدم استفاده مطلبی از قرآن مجید منافاتی با حقانیت آن ندارد.
عضو هیأت علمی مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) با اشاره به این‌که مرحوم صاحب وسائل بابی را به عنوان استحباب الاستیلاد و تکثیر الاولاد وضع کرده است، خاطرنشان کرد: روایاتی که مرتبط با این عنوان می‌شود متواتر و قطعی علی الاجمال است، اما در مضامینی مختلف آمده است.
وی ادامه داد: بحث محدود کردن نسل و جمعیت به عنوان حکمی محدود از باب حکمی ثانوی مد نظر خواهد بود، حکم اولی از این روایات مستفاد است.
حجت‌الاسلام قائنی تصریح کرد: ثانوی بودن حکم حاکی از عدم اهمیت آن نیست، احکام ثانوی ممکن است اهمیتش از احکام اولی بیشتر و بیشتر باشد، مانند این‌که تقیه حکمی ثانوی است اما در برخی مواقع اهمیت بسیاری می‌یابد.
وی ابراز داشت: احکام ثانوی بسیار مهم است اما باید توجه داشت نباید در مواردی ضعف حکومت و ضعف مدیریت بهانه اجرا نشدن احکام اولی شود.
عضو هیأت علمی مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) گفت: محدودیت نسل تنها حکم ثانوی نیست، بلکه ممکن است کثرت نسل نیز در مواردی به عنوان ضرورت و حکم ثانوی شناخته شود، معنای حکم ثانوی همیشه رفعیت از حکم اولی نیست، بلکه گاهی نیز حتمی کردن آن حکم اولی محسوب می‌شود.
وی با بیان این‌که گاه ضرورت‌های فرهنگی، خوف غلبه مذاهب باطل سبب حکم کثرت نسل می‌شود، ادامه داد: پنج طایفه روایات در باب جمعیت وجود دارد که دسته اول این روایات نصوصی است که مدلول آن‌ها مطلوبیت اصل وجود نسل در برابر بی‌نسلی است اما از این روایات برنمی‌آید که کثرت جمعیت مطلوب است.
حجت‌الاسلام قائنی خاطرنشان کرد: از طایفه دوم روایات مطلوبیت تولید نسل حتی در شرایط ترس از فقر استفاده می‌شود و از این دست روایات استحباب کثرت ولد استفاده نمی‌شود.
وی گفت: دسته سوم روایات ناظر به مطلوبیت کثرت نسل به دلیل کثرت مسلمان و مؤمن بودن آن نسل یا به تعبیر روایات مسبح بودن آن نسل است، حکم مطلوبیت مشروط به تربیت کردن نیست بلکه این حکمی مطلق است و در حکم مطلقی دیگر خانواده را موظف به تربیت فرزند دانسته‌اند و این دو حکمی ربطی به یکدیگر ندارد.
عضو هیأت علمی مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) با بیان این‌که در طایفه چهارم روایات کثرت امت یکی از مطلوبات خوانده شده است، ابراز کرد: پیامبر(ص) حدیثی با این مضمون دارد که ازدواج کنید زیرا ازدواج سنت پیامبر(ص) است و ایشان مکرر می‌فرمود که هر کس می‌خواهد از سنت من پیروی کند باید ازدواج کند و افزایش نسل داشته باشد زیرا من در روز قیامت به این کثرت جمعیت مباهات می‌کنم.
وی گفت: از دسته پنجم روایات استفاده می‌شود مطلوبیت زیاد شدن نسل به دلیل کمک بودن آن برای پدر و خانواده است.
حجت‌الاسلام قائنی افزود: از این روایات استفاده می‌شود که کثرت جمعیت و کثرت اولاد به عنوان حکم اولی امری مطلوب شمرده می‌شود اما به عنوان حکم ثانوی لزوم یا عدم آن می‌تواند از سوی شارع حکم ثانوی این مسأله قرار گیرد.
وی با بیان این‌که در شرایط خارج از اختیار محدود کردن حکم اولی اشکالی ندارد، افزود: باید در نظر داشت که عدم مدیریت صحیح حکومت سبب محدود کردن این حکم نشود./914/پ202/پ
ارسال نظرات