انقلاب اسلامی سبب گرایش زیدی مذهب‌ها به شیعه و امام خمینی شد
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، سیدعلی موسوی‌نژاد، عضو هیأت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب، شنبه شب در مؤسسه فرهنگی فهیم در نشست علمی «جریان‌شناسی زیدیه»، گفت: زیدیه نزدیکی بسیاری با تشیع دارد و حتی از اسماعیلیه به شیعه بسیار نزدیک‌تر هستند، زیدیه تفکر قیام علیه ظلم را نیز دارد و آنان در نشر و گسترش تشیع تأثیرگذار بوده‌اند.
وی با اشاره به این‌که زیدیان در نقاط مختلف تشیع حضور دارند، افزود: آل‌بویه تفکری زیدی دارند که پس از آن تغییر تفکری در آل‌بویه رخ داد، در طی چند قرن اخیر در ایران وجود ندارد.
این نویسنده و پژوهشگر خاطرنشان کرد: زیدیه در بخش‌هایی از جنوب یمن و بخش‌هایی از جنوب عربستان حضور دارند، زید‌بن‌علی(ع) فرزند امام سجاد(ع) است که به شهادت رسید.
وی ادامه داد: زیدی‌ها به قیاس معتقد هستند و از نظر فقهی به حنفی‌ها نزدیک هستند، البته یکی از دلایل این امر خاستگاه پیدایش زیدیه یعنی عراق است، یعنی جایی که حنفیه در آن پرورش پیدا کرد.
زیدیه و امامیه در موضوع غیبت امام عصر با هم اختلاف نظر دارند
موسوی‌نژاد گفت: زیدیه با مذهب امامیه و شیعه بحث‌های فراونی کرده‌اند و این بحث‌ها همچنان ادامه دارد، مهم‌ترین بحث میان زیدیه و شیعیان در موضوعات ادامه سلسله امامیه، تقیه و غیبت امام عصر(عج) است.
وی ابراز داشت: زیدیه و امامیه در موضوعاتی مانند عدل، اهل‌بیت(ع) و بیشتر معارف اشتراک دارند، زیدیه و اسماعیله نیز در موضوعاتی مانند ادامه امامت، باطنی‌گرایی و قدرت سیاسی مجادله دارند.
عضو هیأت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب با اشاره به جریان‌های مختلف زیدیه، بیان داشت: جاردویه، صالحیه، سلیمانیه فرقه‌های مختلف زیدیه است که در تاریخ وجود داشته است که این دست مباحث در کتاب‌های روایی و رجالی شیعی به چشم می‌خورد، عموم زیدی‌ها عقل‌گرا هستند اما جریان اخباری‌گری هم در میان زیدی‌ها وجود دارد.
وی ادامه داد: زیدیه ابتدا در مغرب دور به مدت دو قرن حضور داشتند و هم اکنون نیز اثرات محبتی این حکومت در مغرب وجود دارد گرچه که مذهب آنان مالکی است.
زیدی‌مذهب‌ها با شیعیان تفاوت بسیاری دارند
موسوی‌نژاد با اشاره به این‌که زیدیان در شمال ایران نیز حکومت داشتند و بزرگ‌ترین شخصیت آنان ناصر کبیر است، خاطرنشان کرد: برخی‌ها تلاش کردند که زیدیه و زیدی‌‌مذهب را امامیه نشان دهند، اما این مطلب خلاف واقع است و به عنوان مثال با هیچ تحلیلی نمی‌توان ناصر کبیر را شیعه دانست.
وی گفت: زیدیه در یمن نیز حضور دارد، گروه‌های قاسم‌بن‌ابراهیم رسّی، یحیی‌بن‌حسین‌بن‌قاسم و جریان‌های سلفی زیدیه، سنتی محافظه‌کار، سنتی تحول‌خواه، روشنفکری مدرن و جنبش الحوثی از دسته‌های مختلف زیدی در یمن هستند.
این نویسنده و پژوهشگر ابراز کرد: زیدیه ابتدا کار خود را با شعار سیاسی آغاز کردند، قاسم‌رسّی را باید در واقع بنیان‌گذار مکتب زیدی دانست، او دستگاه فکری زیدیه را بیان کرد، پیش از آن زیدیه همواره در حال قیام و جنگ علیه حاکمان بودند.
وی گفت: یحیی‌بن‌حسین‌بن‌قاسم با لقب الهادی الی الحق تأثیر بسیاری در زیدیه گذاشت، زیدی‌ها اکنون خود را به وی نسبت می‌دهند، زید‌بن‌علی تنها از جنبه آن‌که باب جهاد را بعد ار دوران امامان معصوم باز کرد، منتسب به جریان زیدیه شده است.
زیدی‌ها به انقلاب اسلامی گرایش دارند
موسوی‌نژاد ادامه داد: جریان زیدیه در یمن 50 سال است که مرده است، زیرا جمهوری در آن‌جا وجود دارد، در حالی که بر اساس تفکر زیدیه باید یک نفر از سادات حکومت کند، پس از انقلاب اسلامی و تأثیرات امام خمینی(ره) بسیاری از زیدیان به شیعه و امام خمینی(ره) گرایش پیدا کردند.
وی با اشاره به شکل‌گیری جریان الحوثی در زیدیه افزود: در قیام اخیر زیدی‌ها فردی به نام الحوثی ظهور کرد، که گرایش بسیاری به انقلاب اسلامی و امام خمینی(ره) داشت، که وی را شهید کردند، این حرکت در اوایل قرن جدید میلادی شروع شد.
عضو هیأت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب خاطرنشان کرد: علی عبدالله صالح به سرکوب کردن جریان جنبش الحوثی پرداخت تا وفاداری خود به آمریکا و عربستان را اثبات کند، جنگی در سال 2004 میلادی میان گروه الحوثی و پادشاه یمن رخ داد، نتیجه این درگیری شش جنگ بود که آخرین آن در سال موسوی‌نژاد88 شمسی به پایان رسید.
وی گفت: زیدیه بر عقیده خود متعصب است، اما نگاه هم‌گرایانه‌ای به آرمان‌های انقلاب و امام(ره) دارد، ما کار جدی در تقویت این رابطه نکرده‌ایم و اشتیاق آنان به برقرار رابطه در ایران بسیار زیاد است.
زیدیه به حاشیه رانده شده است
موسوی‌نژاد بیان داشت: زید در مقابل امام صادق(ع) قرار گرفته است و هماهنگ نبوده است، وی برای خود داعیه‌ای داشته است، اما اکنون کتاب‌هایی نوشته می‌شود و در آن گفته می‌شود که زید با امام صادق(ع) به طور کامل هماهنگ بوده است.
وی با بیان این‌که باید گفت بیشتر روایاتی از امام صادق(ع) که زید را تأیید کرده پس از شهادت وی آمده است، اظهار داشت: پیش از شهادت زید روایات ائمه(ع) در نهی کردن زید و بی‌فایده بودن این قیام اشاره می‌کنند، اما زید به این مطلب توجهی نمی‌کند.
این نویسنده و پژوهشگر خاطرنشان کرد: یک زمان زیدیه در عراق و کوفه حرف اول را می‌زدند، اما امروز به حاشیه رانده شده‌اند و حتی امروز با وجود پیشرفت‌های بسیار با تراث زیدیه آشنا نیستیم.
وی ابراز داشت: زیدیه از زمان زید تا امام رضا(ع) بیشترین قیام‌ها را داشته‌اند، بهترین منبع در این زمینه مقاتل الطالبین اثر ابوالفرج اصفهانی است، همچنین در مقدمه صحیفه سجادیه مطالبی درباره زیدیه آمده است.
مزار ناصر کبیر مورد بازسازی قرار می‌گیرد
موسوی‌نژاد افزود: زیدی‌ها در امامت نقلی هستند، مزاراتی که در شمال ایران وجود دارد بسیاری از آن برای شیعیان امام‌زاده و برای زیدی‌ها امام است، آنان امام را به معنای امام شیعه نمی‌دانند، بلکه غیرمعصوم و قابل عزل می‌دانند.
وی با اشاره به این‌که این‌که مزار ناصر کبیر در آمل واقع شده است، گفت: این مزار در آمل مورد غفلت واقع شده است، وی در شیعه کردن مردم طبرستان نقش مهمی داشته است، چندی پیش به دستور رهبر انقلاب مزار ناصر کبیر مورد بازسازی قرار گرفته است.
عضو هیأت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب خاطرنشان کرد: از وقتی که جریان الحوثی در زیدیه در یمن رواج یافته، نمادهای شیعی در آنان گسترش یافته است، به عنوان مثال برای عید غدیر و تاسوعا و عاشورا مراسمی برگزار می‌کنند.
وی افزود: یکی از آسیب‌های زیدیه و عواملی که سبب شد آنان رشد نکنند، نداشتن کار تشکیلاتی است، همچنین آنان قیام را بر کار فرهنگی مقدم می‌دانند، خمس در زیدیه وجود ندارد و این سبب می‌شود که دچار مشکلات مالی شوند و در این امر در شیعه و اسماعیله نقطه قوتی محسوب می‌شود./914/پ201/ن