بی اطلاعی از فرهنگ اسلامی عامل رواج تجمل گرایی است

حجت‌الاسلام محمد علی خزائلی ، استاد حوزه و دانشگاه، در پاسخ به پرسش‌های « تجمل‌گرایی چیست؟ بد است؟ خوب است؟ چقدرش بد است؟ چقدرش خوب است؟ و چرا در بین بسیارى از مردم ما مصرف‌گرایی رواج دارد؟» در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا، گفت: تمجل گرایی دارای جنبه های مثبت و منفی است، در روایات آمده است، یکی از خلق و خو های مؤمن تجمل است، تجمل در این گونه روایات منظور همان جمال و زیبایی است که اسلام از آن به عنوان نظافت و پاکیزگی یاد کرده و آن را مذمت نمی کند.

وی در ادامه افزود: اما آن تجمل گرایی که مذموم است و نوعاً در آیات و روایات مورد قبح قرار گرفته منظور زیاده روی در هزینه لوازم زندگی است، اگر انسان از آن حد و حدود تعیین شده تجاوز و تعدی کند و درگیر اسراف و زیاده روی شود بی شک گرفتار تجمل گرایی شده است.

این استاد سطح عالی حوزه در بیان علت رواج تجمل گرایی در میان جامعه ابراز داشت: یکی از علل آن متأسفانه چشم و هم چشمی خانواده ها نسبت به یکدیگر است که نوعاً افراد با نگاه به زندگی خویشاوندان و نزدیکان و تلاش برای رسیدن به آن نقطه، درگیر تجملات می شوند و این روحیه به مراتب در میان کل جامعه رواج پیدا می کند.

رواج فرهنگ غربی عامل ترویج تجمل گرایی در جامعه
وی رواج فرهنگ غرب را به عنوان عامل دوم ترویج تجمل گرایی در جامعه دانسته و بیان داشت: علمای دین حتی در گذشته سعی می کردند که فرهنگ غرب به اسلام و کشور های اسلامی راه پیدا نکند اما به دلیل ضعف حاکمیت و اصرار بیش از حد غربی ها برای رواج فرهنگ خود در جامعه دینی ایران در نهایت موفق این کار شدند.

این کارشناس مذهبی با اشاره به کمبود شخصیت به عنوان عاملی برای سوق پیدا کردن برخی به سمت تجمل گرایی بیان داشت: وقتی انسانی در خود احساس کمبود شخصیت کرد، طبیعتاً به دنبال رفع آن خواهد بود، از این رو به دلیل شناخش و معرفت کم نسبت به خود و زندگی می کوشد با فراهم کردن زندگی همراه با رفاه و تجملات آن خلأ موجود را از میان بردارد.

بی اطلاعی از فرهنگ اسلامی عامل رواج تجمل گرایی
وی ادامه داد: یکی دیگر از عوامل رواج تجمل گرایی در جامعه بی اطلاعی افراد از فرهنگ اسلامی است، تعداد زیادی از افراد جامعه اطلاعی از دستور العمل های اسلام درباره چکونگی مصرف نعمات الهی و نوع سبک زندگی اسلامی ندارند، از این رو الگوهایی را بر اساس آموزه های غلط برای خود می پذیرند و به آن سمت گرایش پیدا می کنند و در نهایت هویت اصیل خود را از یاد می برند.

حجت الاسلام خزائلی با اشاره به آفت ها و پیامد های حاصل از تجمل گرایی بیان داشت: یکی از پیامد های تجمل گرایی وابستگی فرهنگی و اقتصادی است، این پدیده سبب می شود که جامعه از هر جهت وابسته خارج شود و تا جایی پیش رود که افراد جامعه برای تأمین نیاز های خود محتاج لوازم خارجی شده و به واسطه آن ورود لوازم لوکس خارجی به داخل کشور افزایش یابد.

تهی شدن انسان از درون یکی از آفت های تجمل گرایی
وی با اشاره به تهی شدن انسان از باطن به عنوان یکی دیگر از آفت های پیش روی تجمل گرایی اظهار داشت: وقتی فردی به واسطه چشم و هم چشمی می بیند که دوست و آشنای او دارای زندگی مرفهی است و او توان تهیه آن را ندارد، به دلیل عدم معرفت و ضعف در ایمان کم کم از درون تهی شده و تبدیل به یک عروسکی خواهد شد که به هر شکل و سبکی تغییر خواهد یافت.

این استاد حوزه همچنین ادامه داد: اگر این پدیده جنبه اسراف داشت باشد به غیر از عقوبت اخروی انسان را دچار عقوبت دنیایی می کند، به تعبیر قرآن خداوند انسان های مسرف را درجه به درجه به سقوط و نابودی می کشاند، که تمامی این‌ها به دلیل کنار نهادن آموزه های دینی و اخلاقی است، همچنین این پدیده منجر به جدایی خانواده ها و افزایش طلاق در جامعه خواهد شد.

این کارشناس مذهبی در بیان آفت‌های حاصل از تجمل گرایی در قشر طلبه ابراز داشت: روحانیت از قدیم مراقب بوده اند که خود را متعادل نگاه داشته و مستقل باشند، بزرگان دین سعیشان در این بوده که خانه ای تهیه کنند که تجملاتی نباشد و از تجمل به دور باشند و به واسطه همین دوری از دنیا طلبی بود که مردم به سمت آن‌ها سوق پیدا می کردند.

پرداختن طلبه به تجمل گرایی او را از درک عمیق مطالب به دور خواهد داشت
وی در ادامه خاطر نشان کرد: اگر طلبه ای گرفتار تجملات شود به واسطه توسعه تجمل گرایی فکر او نیز اشغال و درگیر مسائل بیهوده شده و به درستی نمی تواند به عمق مطالب دست پیدا کند و در نهایت از انجام رسالت اصلی خود باز خواهند ماند، از این رو به دلیل آن‌که روحانیت پیشوایان جامعه محسوب می شوند و الگو های دینی در جامعه هستند نباید به گونه ای رفتار کنند که در جامعه اثر منفی داشته باشد.

حجت الاسلام خزائلی در بیان آیات و روایات در این زمینه با اشاره به موارد ذکر شده از اسراف در قرآن به عنوان نمونه ای از تجمل گرایی اظهار داشت: تجمل گرایی سبب زیاده روی و اسراف در جامعه می شود، از این رو خداوند متعال در قرآن به پیغمبر اکرم(ص) صریحاً می فرماید «کسانی که اسراف و تبذیر کنند از برادارن شیطان خواهند بود».

اسراف و تجمل گرایی نتیجه عدم مصرف نعمات الهی در مسیر درست
وی در ادامه تأکید داشت: اگر ما نعمت‌های خداوند را در مسیری درست به کار نگیریم دچار اسراف و تجمل گرایی شده ایم، در روایات بسیار از زیبایی‌های ظاهری صحبت به میان آمده و همگان را به استفاده از زیبایی در زندگی سفارش کرده است اما در عین حال پیروان خود را از تجمل گرایی، اسراف و زیاده روی نیز نهی کرده است.

این استاد تفسیر قرآن حوزه های علمیه در بیان راه کارهای پیش رو برای دوری از تجمل گرایی ابراز داشت: در مرحله نخست انسان باید در زندگی خود قناعت داشته باشد، به فرموده امیر المؤمنین(ع) قناعت مالی است که هیچ وقت وفات و پایان پیدا نمیکند از این رو اگر قناعت در جامعه رواج پیدا کند دیگر هیچ گونه کمبودی برای افراد پیش نخواهد آمد و در نتیجه گرفتار تجملات نخواهند شد.

داشتن استقلال فرهنگی و دینی راه کار ترک تجمل گرایی
وی در ادامه با اشاره به مسأله استقلال فرهنگی و دینی به عنوان یکی دیگر از راه کارهای موجود بیان داشت: وقتی شخصی دریابد که دینی کامل به نام اسلام به همراه کتاب آسمانی و فرهنگ جامع در اختیار دارد به این نتیجه خواهد رسید که باید مستقل باشد، از این رو نباید جامعه به سمتی رود که به واسطه وابستگی فرهنگی و اقتصادی مدام منتظر تولیدات غربی باشیم و در نتیجه به مرور زمان از درون تهی شود.

این استاد حوزه و دانشگاه در پایان افزود: شناخت درست آموزه های دینی نیز می تواند جامعه را از سقوط در دره تجملات نجات دهد، زیرا بسیاری از این اشتباهات ناشی از جهل افراد و عدم آگاهی آن ها از دستورات دین است، که به واسطه آن مطابق با ذوق و سلیقه خود عمل کرده و هرگز به این نمی اندیشند که آیا این سبک از عملکرد مورد تأیید اسلام است یا نه، از این رو اگر ما شناخت خوبی از اسلام داشته باشم در حقیقت می توانیم به طور احسن مانع تجمل گرایی در جامعه شویم.

شایان ذکر است، مقام معظم رهبری در دیدار جوانان خراسان شمالی به ارائه فهرستی از آسیب‌های سبک زندگی پرداختند و بیست پرسش مطرح کردند، پرسش‌های زیر بخشی از آن پرسش‌ها است:

چرا فرهنگ کار جمعی در جامعه ما ضعیف است؟
علت کار گریزی چیست؟
چرا در روابط همسایگی‌مان رعایت‌های لازم را نمی‌کنیم؟
چرا در زمینه فرهنگ رانندگی، مردمان منضبطی به طور کامل نیستیم؟
حد زادوولد در جامعه ما چیست؟
الگوی تفریح سالم چیست؟
نوع معماری در جامعه ما چگونه است؟ چقدر متناسب با نیازهای ماست؟
در بین ما دروغ چقدر رواج دارد؟
چرا در برخی از بخش‌های کشورمان طلاق زیاد است؟
علت پرخاشگری و بی‌صبری در میان بعضی از ماها چیست؟
چقدر به قانون احترام می‌کنیم؟ علت قانون گریزی در برخی از مردم چیست؟
انضباط اجتماعی در جامعه چقدر وجود دارد؟
وجدان کاری در جامعه چقدر وجود دارد؟
چرا برخی از حرف‌های خوب، ایده‌های خوب، در حد رؤیا و حرف باقی می‌ماند؟
چه کنیم که ریشهٔ ربا در جامعه قطع شود؟
آپارتمان‌نشینی چقدر برای ما ضروری است؟
تجمل‌گرایی چیست؟ بد است؟ خوب است؟ چقدرش بد است؟ چقدرش خوب است؟
چرا در بین بسیاری از مردم ما مصرف‌گرایی رواج دارد؟
چرا پشت سر یکدیگر حرف می‌زنیم؟
چرا در برخی از بخش‌های کشورمان روی آوردن جوان‌ها به مواد مخدر زیاد است؟
چرا صلهٔ رحم در بین ما ضعیف است؟
آپارتمان‌نشینی چقدر برای ما ضروری است؟ چقدر درست است؟
طراحی لباسمان چقدر متناسب با نیازهای ما و عقلانی و منطقی است؟
آرایش در بین مردان و زنان چقدر درست است؟
آیا ما در معاشرت‌های روزانه، به همدیگر به طور کامل راست میگوییم؟
بعضی‌ها با داشتن توان کار، از کار می‌گریزند؛ علت کار گریزی چیست؟
علت پرخاشگری و بی‌صبری و نا بردباری در میان بعضی از ماها چیست؟
حقوق افراد را چقدر در رسانه‌ها ، در اینترنت و... مراعات می‌کنیم؟
تولید کیفی در بخش‌های مختلف، چقدر مورد توجه و اهتمام است؟
چرا به ما میگویند که ساعات مفید کار در دستگاه‌های اداری ما کم است؟
چرا در بعضی از شهرهای بزرگ، خانه‌های مجردی وجود دارد؟ این بیماری غربی چگونه در جامعه ما نفوذ کرده است؟
چه کنیم که طلاق و فروپاشی خانواده، آنچنان که در غرب رایج است، در بین ما رواج پیدا نکند؟
چه کنیم که زن در جامعه ما، هم کرامت و عزتش حفظ شود، هم وظائف اجتماعی‌اش را انجام دهد و هم حقوق اجتماعی و خانوادگی‌اش محفوظ بماند؟
چه کنیم حق همسر، حق فرزندان رعایت شود؟/9192/ت301/ن