آیت‌الله مصباح یزدی:
اندیشه شهید مطهری مقابله فکری با ماتریالیسم بود
خبرگزاری رسا ـ آیت‌الله مصباح یزدی با اشاره به اینکه اندیشه شهید مطهری مقابله فکری با ماتریالیسم بود، گفت: شهید مطهری فیلسوفی متعهد بود که نقشی اساسی در گسترش فلسفه اسلامی پس از دو قرن رکود داشت.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، آیت‌الله محمد تقی مصباح یزدی، رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) پیش از ظهر امروز در پیش نشست همایش بین‌المللی اندیشه‌های فلسفی استاد شهید مرتضی مطهری که در سالن همایش‌های دارالشفای حوزه علمیه قم برگزار شد، گفت: شهید مطهری در تحول فلسفه اسلامی نقشی مهم و اساسی داشت.
وی با اشاره به اینکه تلاش‌های فیلسوفان مسلمان برای حل مسائل عقلی با استفاده از روش برهانی را می‌توان فلسفه اسلامی نامید، افزود: این یک فرآیند است که در طول تاریخ تکامل یافته و مراحل مختلفی را گذرانده است ضمن اینکه نقاط عطفی هم در این میان دیده می‌شوند.
رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)با بیان اینکه فلسفه در اسلام با ترجمه کتاب های یونانی آغاز شد، اظهار داشت: در قرن 11 هجری فلسفه اسلامی به اوج شکوفایی خود رسید و همچنان ظرفیت رشد را دارد و منتظر تلاش‌های دیگر فیلسوفان مسلمان است تا راه گذشتگان را ادامه دهند و بر شکوه آن بیفزایند.
آیت‌الله مصباح یزدی خاطرنشان کرد: تأسیس دارالحکمه در زمان عباسیان در این میان نقش مهمی داشت و صبغه ارسطویی در میان فیلسوفان مسلمان غلبه یافت هرچند بعدها با ترجمه کتاب‌های افلاطون و سایر حکما، زمینه تضارب آرا و غنی‌سازی محتوایی فراهم شد و پس از آن یعنی در زمان فارابی، نظامی تقریبا هماهنگ و کامل در فلسفه اسلامی پدیدار شد.
وی با بیان اینکه تحولات فلسفه اسلامی پس از فارابی، در چند بخش قابل بررسی است، افزود: نخست اینکه در خلال ترجمه مکاتب مختلف فلسفی زمینه‌ای برای رشد فکری فیلسوفان مسلمان به وجود آمد و در نتیجه مطالبی بر موضوعات پیشین افزوده شد و تعارضات و تناقضات آنها هم برطرف و ابتکارات دانشمندان اسلامی بر شکوفایی فلسفه تأثیر مهمی داشت.
رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) ابراز داشت: افکار فلسفی با برخی اندیشه‌های دینی مبتنی بر منابع وحیانی هم در تعارض ظاهری بودند و این مباحث معمولا به عنوان اختلاف میان متکلمین و فلاسفه مطرح می‌شدند.
وی اختلاط فرهنگ‌ها و ورود نظریات فکری و فرهنگی از ملل مختلف به داخل کشورهای اسلامی را از دیگر عوامل گسترش فلسفه اسلامی دانست و گفت: آمیخته شدن مسائل فلسفی با مباحث عرفانی به ویژه از سوی صدرالمتألهین و شاگردان او سبب شد تا مسائل حقیقی ایجاد شوند.
آیت‌الله مصباح یزدی اظهار داشت: یکی دیگر از عوامل شکوفایی و رشد کمی مباحث فلسفه اسلامی این بود که در منابع دینی مسائلی مطرح می‌شدند که نیاز به پاسخ عقلی داشتند و اثبات وجود خداوند، توحید، صفات و افعال الهی از آن جمله هستند ضمن اینکه جاودانگی روح و ارتباط با بدن هم زمینه فعالیت‌های فکری فیلسوفان را بیش از گذشته فراهم می‌کرد به گونه‌‌ای که برخی گفته‌اند کمیت مباحث فلسفه اسلامی سه برابر میراثی است که از یونانیان به مسلمانان رسیده بود.
نماینده مجلس خبرگان رهبری با بیان اینکه عقل محض از سوی فیلسوفان دنبال می‌شود، ابراز داشت: وحی و تعبد هم مبحثی است که متکلمان بیشتر به آن پایبند بودند.
وی با اشاره به اینکه فیلسوفان مسلمان به تدریج بر آن شدند تا به کار تطبیقی میان دین و فلسفه بپردازند، افزود: ملاصدرا هم بر این امر تأکید داشت و با استفاده از آیات و روایات به این مهم می‌پرداخت.
رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) تصریح کرد: نخستین نقطه عطف فلسفه اسلامی از سوی فارابی به وجود آمد و بعدها ملاصدرا و شیخ اشراق و دیگر فیلسوفان مسلمان نقاط عطف دیگری را شکل دادند.
آیت‌الله مصباح یزدی در ادامه خاطرنشان کرد: چنانچه فلسفه اسلامی را فرآیندی از ترجمه آثار یونانی تا استفاده از منابع وحیانی و مکاشفات عرفانی بدانیم در حقیقت درخت باروری را پیش رو خواهیم داشت که نتایج زیادی را برای ما به ارمغان خواهد آورد هرچند کارهای انسانی همواره با اشکالاتی همراه بوده‌اند.
وی با اشاره به نقش شهید مطهری در تحولات فکری و فلسفی اظهار داشت: بسیاری از مباحث مطرح شده در فلسفه اسلامی براساس نیازهای روز جامعه مطرح شده‌اند و با توجه به این نکته می‌توان شهید مطهری را فیلسوفی متعهد دانست که نقشی اساسی در گسترش فلسفه اسلامی پس از دو قرن رکود داشته است.
استاد برجسته حوزه علمیه بیان داشت: تا پیش از شهید مطهری بسیاری از فیلسوفان افتخار می‌کردند که افکار ملاصدرا را نقل کنند و استاد مطهری با آهنگی جدید مسائلی نو را در فلسفه اسلامی مطرح کرد.
وی با بیان این که رواج سیاست اردوگاه شرق در آن زمان و مقابله فکری با ماتریالیسم زمینه کار برای شهید مطهری را تشکیل می‌داد، افزود: چون مارکسیست‌ها ادبیاتی زیبا را برای نشر اندیشه‌های خود به کار گرفته بودند و افکار آنها در میان دانشگاهیان و اقشار مختلف نفوذ کرده بود، بنابراین نیاز آن روزگار یعنی ضرورت مقابله با فلسفه‌های شکاکیت وظیفه یک فیلسوف متعهد همچون شهید مطهری را دو چندان کرده بود./907/پ201/ج
ارسال نظرات