عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی مطرح کرد؛
بررسی میزان آشنایی نسل سوم انقلاب با اندیشه سیاسی امام خمینی
خبرگزاری رسا ـ پروژه «بررسی میزان آشنایی نسل سوم انقلاب اسلامی ایران با اندیشه سیاسی امام خمینی(ره)» از پروژه های گروه علوم سیاسی پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی است که به همت علی اکبری معلم به نگارش درآمده است، از این رو گفتگویی را با وی انجام شده است که توجه علاقه‌مندان را به آن جلب می‌کنیم.
به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، علی اکبری معلم عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی اظهار داشت: پروژه «بررسی میزان آشنایی نسل سوم انقلاب اسلامی ایران با اندیشه سیاسی امام خمینی(ره)» همان‌طور که از عنوان آن پیداست، در پی اندازه گیری میزان آشنایی نسل سوم انقلاب با اندیشه سیاسی امام خمینی است.
فایده بررسی میزان آشنایی
وی اضافه کرد: از شروط اولیه و ضروری تحقق آرمان‌های انقلاب و حفظ نظام اسلامی، آشنایی نسل سوم با اندیشه امام است؛ چون آشنایی مقدمه التزام در گفتار و عمل است؛ یعنی تا آشنایی نباشد التزام به وجود نمی‌آید.
علی اکبری معلم ادامه داد: در این پروژه، متغیرهایی را از اندیشه سیاسی امام خمینی انتخاب کردیم، و اندیشه ایشان را براساس الگوی سه بعدی اسلام به سه دسته فلسفه سیاسی، فقه سیاسی و اخلاق سیاسی تقسیم کرده و مهم‌ترین شاخصه های مربوط به هر سه قسم یاد شده را به تفکیک معین و تبیین کردیم.
انتخاب متغیرها و گویه های محدود در پرسشنامه
علی اکبری معلم در پاسخ به این سؤال که چرا فقط برخی از گویه ها و متغیرها را برای پرسش انتخاب کرده‌اند، اظهار داشت: دلایلی برای این کار وجود داشت که به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنم:
1. به خاطر رعایت ضرورت اصول و شرایط تهیه و تنظیم پرسشنامه.
در کتاب‌های روش تحقیق اصول و روش‌هایی را برای ساختن پرسشنامه مورد تاکید قرار داده‌اند؛ مثل اینکه پرسشنامه باید براساس هدف و سؤال تحقیق باشد. پرسشنامه باید جذاب، کوتاه، مأنوس، صریح، ساده و بدور از پیچیدگی باشد. همچنین پرسشنامه باید متناسب با ظرفیت، فرصت، انتظار و حوصله مخاطب باشد. و ما این اصول را سرلوحه کار خود قرار دادیم.
2. تکیه بر اصول و محکمات اندیشه سیاسی امام؛ یعنی آن دسته از متغیرها و گویه هایی که از اصول و محکمات اندیشه سیاسی امام به حساب می‌آیند آورده شده‌اند، و از گویه هایی که جنبه تخصصی داشته خودداری شده است؛ مثل بحث از نظریه دو فطرت.
3. ضرورت رعایت سطح انتظارات و توجه به عرف و سطح میانه آموخته های پاسخگویان؛ یعنی ملاحظه شد که چه انتظاری از نسل سوم انقلاب اسلامی می‌رود تا درباره اندیشه سیاسی امام در ابعاد مختلف بداند. بنابراین، این دسته از مفاهیم و متغیرها آورده شده است و از آوردن گویه های تخصصی خارج از هدف و سؤال اصلی مثل ابعاد عرفان سیاسی، تفسیر سیاسی و اقتصاد سیاسی اندیشه سیاسی امام خمینی خودداری شده است.
اعتبار و پایایی مقیاس‌ها
عضو هیأت علمی پژوهشگاه ادامه داد: نکته ای که لازم است ذکر شود این است که اعتبار و پایایی این گویه ها با استفاده از «اعتبار صوری و تکنیک آلفای کرونباخ» مورد سنجش قرار گرفته است. یعنی با در اختیار گذاشتن این پرسش نامه و گویه ها به کارشناسان و متخصصان و اساتید مبرز، گویه ها مورد تایید قرار گرفتند. همچنین براساس تکنیک آلفای کرونباخ با انجام پیش آزمون به تعداد 50 نفر، این پرسشنامه مورد آزمون قرار گرفته و براساس تکنیک مذکور، ضریب پایایی پرسشنامه 79 به دست آمد که دلالت بر پایایی بالای پرسشنامه دارد.
دلیل انتخاب طلاب و دانشجویان شهر قم به عنوان نمونه آماری
اکبری معلم در ارتباط با دلایل انتخاب طلاب و دانشجویان شهر قم نیز متذکر شد: می‌توان دلایل زیر را در انتخاب افراد از شهر قم ذکر کرد:
1. شهر قم خواستگاه اندیشه سیاسی امام و انقلاب اسلامی ایران است.
2. شهر قم مرکز تفکر شیعی و عقبه تئوریک نظام جمهوری اسلامی ایران است. بنابراین انتظار می‌رود این نمونه با اندیشه امام آشنایی بیشتری داشته باشد.
3. جامعه آماری مذکور در سطح عالی با پایین‌ترین هزینه و کمترین زمان ممکن در شهر قم قابل دسترسی است. چون این پژوهش در قم انجام شده جامعه نمونه مذکور متناسب با محدودیت مالی و زمانی محقق است.
4. در تحقیقات علمی اعتبار درونی مهم‌تر از اعتبار بیرونی (تعمیم) است. بنابراین از نظر قواعد علمی یافته های تحقیق قابل دفاع بوده و اطمینان بخش است؛ ضمن آنکه این نوع مطالعه و بررسی می‌تواند برای سایر طلاب و دانشجویان در مناطق دیگر جغرافیایی و برای دیگر اقشار نسل سوم انجام شود.
ویژگی‌های این پژوهش
عضو هیأت علمی پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی در ادامه به تبیین ویژگی‌های این پژوهش پرداخت و افزود: این پژوهش ویژگی‌های مختلف و متمایزی دارد از جمله:
1. کاربردی بودن.
2. پرداختی جامع و روان از اندیشه سیاسی امام؛ به نحوی که به راحتی به نسل جدید و به همه قشرهای جامعه قابل انتقال است.
3. تبیین تفکر منظومه ای و هدفمند امام با بهره گیری حکمت متعالیه.
4. شاخص بندی اندیشه سیاسی امام در ابعاد فلسفه سیاسی، فقه سیاسی و اخلاق سیاسی که این نوع پژوهش در اندیشه سیاسی امام کار نو و جدیدی است.
5. مطالعه میدانی و دقیق طلاب و دانشجویان شهر قم.
6. تقسیم اندیشه سیاسی امام به سه بعد فلسفه سیاسی، فقه سیاسی و اخلاق سیاسی، با بهره گیری از الگوی تقسیم سه بعدی اسلام به اعتقادات، احکام و اخلاق.
مهم‌ترین دستاوردهای این تحقیق
علی اکبری معلم ادامه داد: در این تحقیق دستاوردهای زیادی حاصل شد، از جمله:
1. کشف وجود رابطه بین میزان آشنایی طلاب و دانشجویان شهر قم با ابعاد مختلف اندیشه سیاسی امام و تفکر هدفمند و منظومه ای ایشان؛ یعنی تأثیر یک قسم بر اقسام دیگر و تأثیر آشنایی یک بعد در ابعاد دیگر.
2. نشان دادن میزان موفقیت عوامل جامعه پذیری سیاسی جمهوری اسلامی ایران در انتقال اندیشه سیاسی امام به نسل سوم در ابعاد فلسفه سیاسی، فقه سیاسی و اخلاق سیاسی.
3. کشف شکاف بین نظر و عمل مسئولان؛ یعنی اگرچه پاسخگویان در مجموع با اندیشه سیاسی امام در حد کفایت آشنایی دارند ولی به حق یا به ناحق معتقدند که مسئولان در حد انتظار عامل به اندیشه سیاسی امام، مجری عدالت، قوانین اسلام و متخلق به فضائل اخلاق نیستند.
4. کشف میزان آشنایی بالا یا پایین پاسخگویان با ابعاد اندیشه سیاسی امام و تعیین نقاط قوت و ضعف پاسخ دهندگان.
5. کشف نقاط هشدار، تهدید و فرصت برای نظام جمهوری اسلامی از جهت جامعه پذیری سیاسی اندیشه سیاسی امام و استمرار حاکمیت جمهوری اسلامی ایران.
6. تعیین سطح معناداری و تعیین وجود رابطه یا عدم وجود رابطه بین متغیرهای تحقیق و کشف رابطه بین میزان آشنایی پاسخگویان با ابعاد اندیشه سیاسی امام، در انجام مقایسه تقاطعی بین متغیرهای تحقیق.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه در پایان اضافه کرد: با این همه، این پژوهش در نوع خود به ویژه در حوزه علمیه قم به عنوان نقطه شروع به حساب می‌آید که بایستی فرایند تکاملی خود را با ورود محققان و مؤسسات آموزشی و پژوهشی طی کند. در واقع تحقیق حاضر زمینه ای برای انجام پژوهش‌ها و تحقیقات گسترده تر و عمیق‌تر می‌باشد. انتظار می‌رود با انجام به موقع و درست وظایف، استفاده از فرصت‌ها، و تبدیل هوشمندانه تهدیدها به فرصت‌ها بتوانیم موجبات استمرار حاکمیت جمهوری اسلامی ایران را با محوریت ولایت فقیه با مقبولیت بالا و خواست اکثر افراد جامعه و با سربلندی در مجامع عمومی فراهم سازیم./9191/د101/ن
ارسال نظرات