فراخوان ارسال آثار به نهمین شماره از فصلنامه محفل

حسین زحمتکش، سردبیر فصلنامه علمی اطلاع‌رسانی محفل در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا، «نیاز بشر به دین» را موضوع کلی نهمین شماره از این فصلنامه محفل مطرح کرد و ابراز داشت: مسأله‌ای که امروزه در پژوهش‌های مربوط به حوزه دین، جایگاه خود را بازیافته، آن است که انسان چه نیازی به دین دارد و اساساً دین چه احتیاجاتی را از بشر برطرف می‌سازد؟ پاسخ به این سؤال، ضرورت حضور دین را در متن حیات آدمیان آشکار می‌نماید.

وی افزود: البته بنا بر دریافت چنین ضرورتی، بسیاری پرسش‌های دیگر نیز فرا روی ما قرار می‌گیرد؛ از جمله اینکه خاستگاه دین چیست و منشأ ماورایی آن چگونه توجیه‌پذیر می‌شود؟ (فراموش نکنیم جنبه ماورایی دین در نظرگاه برخی اندیشمندان؛ بسان اگوست کنت، اسپنسر، فروید، مارکس، نیچه و راسل مغفول واقع شده است) آیا دین در همه ابعاد زندگی بشر نقش دارد یا آنکه تنها به بعضی از ساحات محدود می‌شود؟ (نگاه حداکثری یا حداقلی به دین) انسان چه انتظاری از دین دارد؟ کارکرد دین چیست و در چه حوزه‌هایی می‌توان آن را بررسی نمود؟ آیا این کارکرد، فرسایشی است؛ به معنای آنکه در طول تاریخ تغییر می‌یابد یا خیر؟ (کما اینکه فروید، کارکرد دین را متأثر از تطوّر تاریخ می‌داند و حتی برای آن، جایگزین هم معرفی می‌کند و معتقد است که در عصر حاضر، هنر می‌تواند جای دین را بگیرد) در پی سخن گفتن از مسئله اساسی کارکرد دین، بلافاصله این پرسش به ذهن متبادر می‌گردد که دین چه ماهیتی به انسان می‌دهد؟ به بیان دیگر، تفاوت انسان دین‌مدار با انسان ملحد در چیست؟ پاسخ به این سؤالات، ما را در پژوهش مورد نظر یاری می‌رساند.

دبیر علمی نخستین جشنواره علامه شعرانی با اشاره به این‌که ضرورت چنین بحثی با پی بردن به جایگاه بنیادین دین در حیات انسان به طور کامل آشکار می‌شود، ابراز داشت: از ابتدای ظهور دین، پرسش‌های بسیاری در رابطه با خاستگاه دین، فلسفه ظهور و نحوه تبعیت از آن، اذهان بشر را به خود معطوف داشته است.

وی با بیان این که قرائت‌های مختلفی که امروزه از دین ارائه می‌شود و از دیر باز نیز موجود بوده است، ماحصل چنین پرسش‌هایی است، اظهار داشت: به جرأت می‌توان گفت که ساحت دین، پررنگ‌ترین حضور را نسبت به دیگر ساحات در زندگی بشر دارد، بنابراین سخن گفتن از کیفیت حضور دین در حیات انسان و برشمردن کارکردهای دین و در یک کلام، نیاز بشر به دین، مهم‌ترین بحث در سیر مطالعات دین‌پژوهی است.

زحمتکش مهلت ارسال آثار به این فصلنامه را تا هفدهم بهمن ماه دانست و گفت: اگر مطالب ارسالی به فصلنامه مفصل و گسترده بود، شماره بعدی محفل هم به موضوع نیاز بشر به دین اختصاص داده می‌شود، در این صورت مهلت ارسال آثار تمدید می‌شود.

وی در بیان موضوعات جزئی این شماره از فصلنامه محفل بیان داشت: بررسی و نقد شبهات مربوط به حوزه دین‌پژوهی معاصر، بررسی و تحلیل محدوده گستره دین در حیات بشر از نظر حداقلی یا حداکثری بودن آن، واکاوی علل نیاز بشر به دین؛ بررسی وجوه انتظار بشر از دین؛ بررسی کارکرد و نقش دین در حوزه اندیشه، اخلاق و معنویت، تشریح و تبیین سهم دین در ماهیت بخشی به انسان، نگاهی معرفت‌شناسانه به گوهر دین و بررسی و تحلیل سیر تطوّر دین در بوم‌های مختلف جغرافیایی و معرفتی، موضوعات جزئی هشتمین شماره از فصلنامه علمی اطلاع‌رسانی محفل هستند.

زحمتکش گفت: «گستره دین»، «انتظار بشر از دین» و «نسبت دین و دنیا؛ بررسی و نقد نظریه سکولاریسم» اثر حضرت آیت‌الله جوادی آملی، «انتظار بشر از دین یا انتظار دین از بشر»، « بررسی نظریه‌هایی درباره انتظار بشر از دین»، «نیاز بشر به دین»، « حاکمیت دین بر اخلاق یا تقدم اخلاق بر دین»، و «سکولاریسم یا عرفی شدن دین» اثر حضرت آیت‌الله سبحانی، «دموکراسی قدسی» اثر حجت‌الاسلام والمسلمین رشاد، «انتظارات بشر از دین»، «انتظار بشر از دین در حوزه اقتصاد»، «سیاست و انتظار بشر از دین»، «عارفان و انتظار بشر از دین»، «قلمرو دین»، «گستره شریعت» اثر حجت‌الاسلام والمسلمین خسروپناه و «انتظار بشر از دین» اثر دکتر عبدالله نصری، کتب پیشنهادی جهت معرفی و نقد است.

سردبیر فصلنامه علمی اطلاع رسانی محفل گفت: اساتید، طلاب و فضلای ارجمند می‌توانند آثار خود را در قالب مقاله، یادداشت، معرفی و نقد کتاب و همچنین گزارش رویدادهای علمی حوزوی اعم از کنفرانس و همایش را به نشانی پست الکترونیک Manshoorat@yahoo.com دبیرخانه منشورات معاونت پژوهش حوزه علمیه استان تهران ارسال کنند، شماره تماس جهت بیشتر اطلاعات بیشتر 77488900ـ 021 داخلی 402 و 404 است.

گفتنی است نهمین فصلنامه علمی اطلاع‌رسانی محفل به صاحب امتیازی معاونت پژوهش حوزه علمیه استان تهران، مدیر مسؤولی حجت‌الاسلام حعفر سماوات معاون پژوهش حوزه علمیه استان تهران و سردبیری حسین زحمتکش زمستان امسال منتشر می‌شود./956/ت302/ن