امامت روح نظام اسلامی است/ دولت در قبال مسجد وظیفه دارد

به گزارش خبرگزاری رسا، سلسله نشست‌های علمی، با حضور آیت الله کعبی و جمعی از اساتید در موسسه امام خمینی(ره) به بررسی اصول نظام سیاسی اسلام می پردازد. استاد کعبی در این نشست، عناصر محوری نظام سیاسی اسلام برای رسیدن به هدف کلی قرب را بررسی نموده و خاطر نشان ساخت: امامت روح حاکم بر تمامی عرصه های زندگی از جمله سیاست است. وی بر این اساس، مساجد، حوزه علمیه، شهر و بازار اسلامی را از دیگر مؤلفه هایی بر شمرد که لازم است اصول و راهبردهایی برای رسیدن به هدف نظام سیاسی اسلام تدوین گردد. وی هم‌ چنین به سکولاریسم و اهداف دولت محور و قدرت محور آن متعرض شد.

عضو مجلس خبرگان رهبری در ابتدای نشست با تأکید بر این ‌که نظامات گوناگون اسلامی در صدد وصول به هدف مشترک‌اند، گفت: این هدف در ادبیات قرآنی به خلیفة الله شدن انسان تعبییر شده است و خلافت الهی فقط با قرب محقق می‌شود؛ لذا باید سهم هر یک از نظامات، همچون نظام اخلاقی، خانواده و رسانه برای نیل به این هدف روشن شود.

وی گفت: برای پی بردن به سهم نظام سیاسی در تحقق این قرب، باید بستر و ظرف نظام سیاسی اسلام با تعیین هدف خاص مشخص شود؛ چنان‌چه سکولاریزم در بستر دولت محقق می‌شود که با هدف قرب الهی سازگار نیست.

امامت روح حاکم بر جامعه است

وی امامت را به معنای صرفا ریاست دولت ندانست و خاطر نشان کرد: امامت، زعامت مسلمین و دارای کارکرد فرادولتی است. امام بر همه امور ریاست دینیه و دنیویه دارد؛ الامامة ریاسة عامة فی امور الدین و الدنیا لحراسة الدین و سیاسة الدنیا.

آیت الله کعبی نقش ولی فقیه و مرجعیت دینی در جامعه را مهم ارزیابی و اظهار کرد: نقش ولی فقیه صرفا نقش دولتی نیست؛ بلکه رهبری اجتماع، مردم و همه نهادهاست. همه نهادها چه دولتی و چه غیر دولتی همانند نهاد رسانه، هنر و سیاست زیر نظر ولی‌فقیه هستند و اگر این‌طور نباشد، در تزاحمات، هرج و مرج‌ بر کشور حاکم می‌شود.

استاد خارج فقه و اصول حوزه، هدف سیاست‌گذاری و هدایت این نهادها را رسیدن به قرب الهی دانست و بار دیگر تصریح کرد: امامت روح نظام اسلامی است که بر همه نظامات حاکم است. قدرت و دولت نیز هدف نظام سیاسی نیست؛ بلکه این دو در کنار دیگر نهاد‌هاست.

عضو مجلس خبرگان رهبری، رسالت حوزه‌های علمیه در نظام سیاسی را، خطیر و حائز اهمیت توصیف کرد و عنوان داشت: نهاد روحانیت، حافظ فرهنگ دینی، تعالی معنوی، انسجام و وحدت اجتماع است و اگر جایگاه روحانیت در نظام سیاسی مشخص نشود، اهداف نظام سیاسی اسلام هم محقق نخواهد شد.

دولت و قدرت هدف سکولاریزم است

وی با بیان این‌که دولت و قدرت یکی از مؤلفه‌های نظام سیاسی است، ولی همه نظام سیاسی اسلام نیست افزود: سکولاریزم معتقد است دولت و قدرت، هدف نهادهاست و این سخن بزرگی است؛ یعنی حتی دین نیز باید در دولت ذوب شود.

ایشان در ادامه به نقد نگاه سکولاری به قدرت و دولت پرداخت و ادامه داد: دین نهاد نیست، بلکه دین حقیقت فطری است؛ زیرا نهاد ساخته و پرداخته انسان است، ولی حقیقت فطری در فطرت انسان وجود دارد. در دین، دولت پیش بینی شده است و حتی انبیا هم دولت تأسیس کرده‌اند. در همین حال نظام سیاسی دینی دولت‌محور و قدرت‌محورنیست.

مسجد کارکرد سیاسی دارد

استاد برجسته حوزه علمیه با طرح این پرسش که در نظام سیاسی اسلام چه چیزی محوریت دارد، به نهادهای موجود در نظام سیاسی اسلام از جمله مسجد اشاره کرد و افزود: یکی از کارکردهای مهم  نهاد مسجد، سیاسی است که نباید از این کارکرد مسجد و نهادهای مشابه آن غافل شویم.

وی با اشاره به آیاتی از کلام الله مجید، امامت و بیت الله الحرام را دو محور نظام سیاسی اسلام خواند و جایگاه مسجد را این گونه بیان کرد: همه مساجد بیت الله هستند و جایگاه مسجد در نظام سیاسی، هویت‌بخشی، انسجام‌بخشی، امر به معروف و نهی از منکر، مشورت، تعاون و محل فهم مفاهیم پایه‌ای اسلام و تزکیه نفوس است.

عضو فقهای شورای نگهبان در ادامه نشست، بر خلاف نگاه سکولاریستی، مسجد را یک نهاد صرفا مذهبی و مدنی ندانست و تأکید کرد: این به معنای دولتی و حکومتی بودن مسجد نیست. بلکه مسجد کارکرد سیاسی دارد.

آیت الله کعبی با بیان این‌که از سیره رسول خدا(ص) نیز کارکرد سیاسی مسجد برداشت می‌شود، گفت: رسول خدا(ص) کسانی را که با هدف مهجور و منزوی کردن پیامبر در مسجد حضور نمی‌یافتند، بایکوت کرد و دستور داد کسی با آنها مبادله نداشته باشد تا جریان نفاق در مقابل مسجد قدرت نیابد.

وظایف دولت در قبال مهجوریت مساجد

وی در تشریح اهمیت حضور در مساجد ادامه داد: در صورت مهجوریت مساجد، دولت مؤظف است با سیاست‌های فرهنگی، اجتماعی و تشویقی و احیانا الزامی و با کمک فتوای فقها، مسلمانان را به این امر ملزم کند تا مساجد محوریت خود را بازیابند.

عضو مجلس خبرگان رهبری با تأکید بر این که در دولت اسلامی، باید مسجد مردم را به قرب الهی سوق دهد، ابراز داشت: الزامات و تأکیدات بر رفتن به مساجد و حفظ نماهای اسلامی، شاهد خوبی بر جدا نبودن مسجد از حکومت و نظام سیاسی است؛ در حالی که اهداف پایه‌ای نظام سیاسی عرفی، صرفا نظم و امنیت است.

این استاد برجسته حقوق، شهر اسلامی را از دیگر عناصر محوری نظام سیاسی اسلام برشمرد و افزود: شهر و بازار اسلامی، ابزاری برای تحقق هدف نظام سیاسی اسلام هستند و این دو باید رابطه معقولی با دولت برقرار کنند.

همه نهادها با محوریت امام انسجام می‌یابد

عضو هیئت علمی مؤسسه امام خمینی(ره) با بیان این‌که نباید دستیابی به همه اهداف را از دولت بخواهیم، چون نظام سیاسی اسلام بستر تحقق اهداف را صرفا در دولت دنبال نمی‌کند خاطر نشان کرد: همه نهادها با محوریت امام انسجام یافته و یک آهنگ یکپارچه در آن‌ها ایجاد می‌شود. بنابراین نظام سیاسی اسلام نهاد‌های پشتوانه‌ای دارد که اهداف و سیاست‌های آن در همین راستا است.

وی در پایان نشست با اشاره به این که بحث ثابتات و متغیرات اسلام به حد کافی در جامعه تبیین نشده است یاد‌آور شد: بحث ثابت و متغیر در نظام سیاسی می‌تواند بسیار نقش آفرین باشد؛ بنابراین باید اصول، روش‌ها، راهبردها و سیاست‌ها برای رسیدن به هدف ثابت قرب تدوین شود.

همچنین در پایان حاضران به طرح اشکالات خود پرداختند.

گفتنی است سلسله نشست‌های نظام سیاسی در مؤسسه امام خمینی(ره) برگزار شده است.

976/503/ر