اشعار مربوط به واقعه کربلا نزدیک به روایات نیست
به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از پایگاه خبری حوزه هنری محمدرضا سنگری در نخستین نشست پژوهشی هنر و ادبیات عاشورا با اشاره به اینکه تنها ادبیاتی که پیش از وقوع حادثه آغاز می شود، ادبیات عاشورایی است، اظهار کرد: حتی امام حسین(ع) پیش از حادثه، همه چیز را میدانند و وقتی وصایای خود را با ام سلمه در میان میگذارند، میگویند میتوانم واقعه عاشورا به شما نشان دهم در بخشی دیگر پیامبر(ص) نیز درباره واقعه عاشورا پیش از اتفاق درحضور امام حسین(ع) مرثیه میخواند.
سنگری ادامه داد: در کربلا یاران امام حسین(ع) قبل از شهادت برای ایشان مرثیه میخواندند در کتاب «خصایص الحسینیه» ویژگیهای امام حسین(ع) که هیچکس مثل و مانند آن را ندارد، توضیح داده شده است قصه کربلا یک قصه متفاوت است و در کشور ما نیز به دلیل آن که از ابتدا رسانه اصلی شعر بوده است ادبیات عاشورایی در شعر بیشتر تبلور پیدا کرده است.
وی درباره بخش های مختلف شعر عاشورایی گفت: شعر عاشورایی را می توان به پیش از عاشورا، خلق شده در زمان عاشورا و پس از عاشورا تقسیم کرد ادبیات خلق شده در زمان عاشورا به معنای روز عاشورا نیست، بلکه به معنای گستره و وسعت آن است در حقیقت از اول تا دهم عاشورا ادبیاتی خلق میشود که گستره آن را تشکیل میدهد.
مدیر دفتر ادبیات عاشورایی ادبیات عاشورا در حوزه نثر را چندشاخه دانست و گفت: بخشی از ادبیات منثور مربوط به نامههای امام حسین(ع) و مکاتباتی است که قسمتی از آن به کربلا میرسد و امام(ع) نیز جواب این نامهها را میدهند این جوابها بخشی از آثار نثر کربلاست بخش دیگر ادبیات گفتاری است که شامل گفتوگوهای امام حسین(ع) است و در این زمینه خطبههای ششگانه ایشان فوقالعاده است.
وی افزود: خطبه حضرت زینب(س) بخشی از ادبیات کربلاست و حتی رجزها هم جزء ادبیاتی است که در کربلا به وجود آمد برخی رجزهای امام حسین(ع) از 60 بیت هم بیشتر است بخش دیگری از این ادبیات هم پس از عاشورا به وجود می آید و شامل شعرخوانیها و خطبههای حضرت رباب(س) و دیگر معصومان میشود یکی از آثار که ارزش داستانی بسیاری دارد «روضـة الشهدا» است که یک اثر فوقالعاده هنری است آن قدر بحث تحریفهای این کتاب مطرح شد که بخش هنری آن مغفول ماند.
سنگری یادآور شد: از عصر صفویه به بعد عرصه های دیگری مثل تعزیهنویسی، ادبیات داستانی و نثر عاشورایی به وجود میآید عاشورا با گذشت زمان پررنگتر میشود عاشورا از این جهت عجیب است که هرچه به پیش میرویم پررنگتر میشود یک بعد حادثه کربلا زایایی آن است در ابتدا حجم کتابهای مربوط به عاشورا کم بود، اما به تدریج حجم آن به چندصد و هزارها رسید در حالی که بسیاری از وقایع مهم تاریخی با گذشت زمان به بایگانی سپرده می شوند و تنها محققان و پژوهشگران به سراغ آن موضوعات می روند.
این شاعر آیینی خاطرنشان کرد: بر اساس روایات عاشورا تمامشدنی نیست و هر روز داغتر میشود و قرار است بزرگترین اتفاق تاریخ با عاشورا گره زده شود البته متاسفانه در رابطه واقعه عاشورا بیش از هرچیز ابعاد سوگواری کربلا را میشناسیم سوگواری عاشورا هم لازم است، اما گاهی از برخی زوایای دیگر آن غافل میشویم به طور مثال گاهی از کل این قصه غافل میشویم که واقعه کربلا برای چه بوده و آیا خروجی احساس شاعران یا قصهنویسان میتواند همین منظور را برساند یا نه؟
وی افزود: باید نسبت خودمان را با واقعه عاشورا بیان کنیم که در حال حاضر چه کاری انجام میدهیم نکته بعدی هم مربوط به ابعاد حماسی عاشورا ست رجزها و جملات امام حسین(ع) به طور کلی در زمان جنگ حماسی است و نباید بعد حماسی ما گم شود.
سنگری در پایان صحبتهای خود گفت: به دیدگاه عرفانی حوادث کربلا نیز کمتر توجه و اشاره شده است من حدود 800 شعر و 4 منظومه درباره حضرت علی اکبر(ع) جمع آوری کرده ام و در مقایسه ای که با روایات تاریخی داشته ام به طرز شگفتانگیزی متوجه شدم هیچ کدام نزدیک به روایات ذکر شده درباره ایشان نبود و اشتراکی هم در آن ندیدم./966/د102/ی