کارشناس فلسفه تبیین کرد؛
رد اشکالات کانت در مورد برهان وجودی
خبرگزاری رسا ـ استاد دانشگاه تهران و قم با اشاره به اشکالات کانت در رابطه با برهان وجودی گفت: می‌توان به اشکالاتی که در رابطه برهان وجودی مطرح می شود پاسخ داد؛ اشکالات خود دارای اشکال است.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، علی افضلی استاد دانشگاه در نشست علمی برهان وجودی در اندیشه اسلامی با بیان اشکالات وارد شده از سوی کانت به پاسخ و نقد در این زمینه پرداخت و با بیان نظرات اساتید فلسفی برهان وجودی در اندیشه اسلامی را مطرح کرد.
وی به بیان نظریات کسانی که برهان وجودی را با انکار واجب الوجود مطرح می کنند مردود دانست و گفت: اگر بخواهیم در رابطه با برهان وجودی بحث کنیم باید موضوع این بحث هم وجود داشته باشد و نمی توان این موضوع را انکار کرد.
افضلی به اشکالات کانت در رابطه با برهان وجودی اشاره کرد و افزود: پیش از کانت هم کسانی بودند که در رابطه با برهان وجودی نظریه هایی مطرح کردند و این نظریات از سوی دکارت جمع آوری شده است اما مهم ترین نظریات را در این زمینه کانت دارد که قابل بحث جدی است.
این استاد دانشگاه یکی از اشکالات کانت را در برهان وجودی بیان و در این زمینه تشریح کرد: کانت با اعتقاد به خدا در رابطه با خدا می گوید که ما در امور تجربی مفهومی داریم و چون خدا از امور تجربی نیست ما مفهومی نداریم و از نقد های وارد بر کانت می توان گفت چگونه در مسائل اخلاق به خدا معتقد باشیم اما از خود خدا مفهومی نداشته باشیم.
وی اشکلال دیگر کانت را که موجود شروری را انکار می کند تصریح کرد: در رابطه با واجب الوجود می گوییم موجودی است که وجودش ضروری است ولی کانت می گوید موجودی نداریم که وجودش ضروری باشد و نقد کانت در این زمینه می گوییم باید برهانی داشته باشید که این مورد را نفی کند.
کارشناس فلسفه ادامه داد: کانت اشکال می کند نهایت ضرورتی داریم ضرورت قضایا است اما ضرورت قضایا مشروط است پس اگر خدایی باشد واجب الوجود است و در این زمینه اشکال آیت الله جوادی آملی هم در برهان وجودی هم همین اشکال کانت است ولی ما می گوییم که ضرورت خدا از لحاظ ضرورت ازلی است به همین دلیل مقید نیست و در این مسأله علمای زیادی را صاحب نظر دانست و رد کانت در این اشکال این است که از راه اثبات های ممکن الوجود و رد آن، واجب الوجود را هم مشروط می کند و این قیاس مع الفارغ است.
وی اشکال دیگر کانت را به برهان وجودی را مطرح کرد و در این زمینه پاسخ داد: کانت بر هان وجودی را یک کلاهبر داری می داند و می گوید برهان وجودی یک توتولوژی است و جواب این مسأله کانت این است که برهان وجودی در تعریف خدا نخست کمال است و بعد لازمه کمال را وجود داشتن دانسته است بنابراین توتولوژی نیست.
استاد دانشگاه در ادامه افزود: یکی از اشکالات کانت در رابطه با قضیه تحلیلی یا تألیفی است و کانت می گوید اگر بخواهیم برهان وجود را بیان کنیم باید از قضایای تحلیلی استفاده کرد و حال آنکه تمام قضایا تألیفی هستند و برای پاسخ به این اشکال کانت باید ثابت کنیم برخی از راه قضایای تحلیلی و بعضی از تألیفی استفاده می شود و ما می گوییم قضایا در مورد ممکنات تألیفی هستند ولی در را رابطه با واجب تحلیلی است.
افضلی در پایان آخرین اشکال کانت را در مسأله کمال دانست و گفت: کانت می گوید خدا همه کمالات را دارد و وچون کمال است پس خدا وجود دارد که کمال اصلا صفت برای وجود نیست و معنایی ندارد و ما می گوییم اگر مراد کانت این است که وجود محمول به ضمیمه است درست است ولی در غیر این صورت اشکالش وارد نیست./1322/پ202/ف
ارسال نظرات