بازی سینوسی آمریکا در مذاکرات هسته‌ای
به گزارش سرویس پیشخوان خبرگزاری رسا، بازی سینوسی آمریکا و دیگر اعضای 1+5 در سلسله مذاکرات هسته ای ،مقوله ای نیست که بتوان به سادگی از کنار آن عبور کرد. در رصد هوشمندانه مذاکرات هسته ای به کرات با این بازی پارادوکسیکال و سینوسی مواجه هستیم. این فراز و نشیب رفتاری غرب( که مسلما تصادفی نیست!) چگونه قابل تحلیل و ارزیابی است؟ چرا آمریکا حداقل تا کنون قدرت اتخاذ تصمیمی تعیین کننده ،شفاف و واقعی را در مذاکرات هسته ای نداشته است ؟دلیل تغییر رفتار آمریکا در مذاکرات هسته ای تعیین کننده وین، مذاکرات مسقط و ...چه بوده است ؟
ساده سازی صورت مذاکرات هسته ای، هیچ گاه مترادف با ساده بودن مذاکرات نیست. همسان سازی این دو مقوله در ضمیر ناخودآگاه ما سبب می شود که هیچ گاه درک صحیح و جامعی نسبت به آنچه پای میز مذاکرات می گذرد پیدا نکنیم. چینش متغیرهای ثابت و مستقل در کنار یکدیگر و ارتباط دومینو واری که میان مقولات اختلافی ( چه از جنس حقوقی و فنی و چه از جنس سیاسی) برقرار است موجد پازل هزار تکه‌ای است که چینش نادرست یا عدم چینش یک قطعه از آن می تواند کل تصویر نهایی را مخدوش جلوه دهد. آقای سید عباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه کشورمان در اظهارات اخیر خود در ژنو، مذاکرات هسته ای را به حل مکعب روبیک تشبیه کرده است . در مکعب روبیک وقتی مهره‌ای در کنار مهره‌ای دیگر قرار می‌گیرد، دیگر مهره‌ها هم تکان می‌خورند و باید این مهره‌ها آنقدر بچرخند که در کنار یکدیگر مرتب شوند.
فارغ از آنچه از سوی عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای کشورمان مورد تاکید قرار گرفته است، لازم است به نکاتی در خصوص مذاکرات ژنو و به طور کلی مذاکرات حساس فعلی و پیش رو ( مخصوصا مذاکرات بهمن ماه و اسفندماه) اشاره کنیم:
1- پیچیدگی مذاکرات هسته ای، در دو بعد "پیچیدگی ذاتی" و "پیچیدگی اکتسابی" مذاکرات قابل بررسی است. اعضای 1+5 علاقه وافری نسبت به تاکید و تقویت جنبه ذاتی پیچیده بودن مذاکرات دارند! این در حالی است که درصد عظیمی از پیچیدگی مذاکرات از نوع اکتسابی و معلول زیاده خواهی و ادعاهای دروغین اعضای 1+5 بوده است. در جریان مذاکرات مسقط، طرف آمریکایی " مکعب روبیک" مذاکرات هسته ای را که در حال چینش و تکمیل نهایی بود را یک تنه بر هم زد و دیگر اعضای 1+5 نیز رفتاری عملی در راستای مواجهه با این اقدام وقیحانه طرف آمریکایی صورت ندادند. با این حال در جریان مذاکرات وین( مذاکراتی که به تمدید دوباره توافقنامه ژنو منجر شد)، بار دیگر این مکعب تا آستانه چینش دوباره پیش رفت اما تلفیق سه مولفه " زیاده خواهی"،"واگرایی" و " انفعال" در میان اعضای 1+5 سبب شد تا معادله بار دیگر به نقطه صفر باز گردد. از این رو طرف آمریکایی و دیگر اعضای 1+5، قربانی پیچیدگی مذاکرات هسته ای نیستند، بلکه تشدید کننده آن محسوب می شوند. در چنین وضعیتی ژست مقامات آمریکایی مبنی بر اینکه " ما سخت برای رسیدن به نتیجه کار می کنیم"،چیزی جز یک شانتاژ سیاسی و تبلیغاتی محسوب نمی شود. چینش مکعب روبیک هسته ای ، متغیری وابسته به رویکرد غرب پای میز مذاکره است. رویکردی که تا کنون نه تنها مطلوب نبوده است، بلکه نشانه ای دال بر عهد شکنی واشنگتن و متحدان آن بوده است.
2- هم اکنون در آستانه مذاکرات هسته ای حساسی که طی دو ماه آتی ( تا اسفند ماه سال جاری) صورت خواهد گرفت، تیم مذاکره کننده هسته ای کشورمان به صورتی مصمم و جدی در صدد " بازچینی میز مذاکرات هسته ای" بر آمده است. چنانچه منابع رسمی گزارش داده اند، مذاکرات هشت ساعته وزرای خارجه ایران و آمریکا که در چند نوبت صورت گرفت، بسیار فشرده، صریح و جدی بود به گونه ای که همه موضوعات بار دیگر مرور و آخرین مواضع ردوبدل شده است. "بازچینی میز مذاکرات" هرگز به معنای " بازتعریف مذاکرات هسته ای" نیست. بازچینی میز مذاکرات هسته ای در ذیل تاکتیک " ساده سازی صورت مذاکرات" جهت تسلط بر میز مذاکره تعریف می شود.
اساسا بازتعریف مذاکرات هسته ای و تغییر خطوط قرمز و یا گنجاندن مفاد خارج از حوزه هسته ای در دل مذاکرات امکانپذیر نخواهد بود. در یک کلام می توان عنوان کرد که غرب به دنبال "بازتعریف مذاکرات هسته ای" از طریق تغییر خطوط قرمز جمهوری اسلامی ایران است. خواسته ای که در جریان مذاکرات حساس و سرنوشت ساز وین 6 و وین 8 ( دو مذاکره ای که منجر به تمدید یکباره و دوباره توافقنامه موقت شد) مانع از امضای توافق نهایی شد .
در بازچینی مذاکرات هسته ای، نه امکان تغییر خطوط قرمز وجود دارد و نه امکان بازی با ثوابت و اولویتها. آنچه در بازچینی میز مذاکرات اصالت و موضوعیت دارد، بازی هوشمندانه در همان قالب و چارچوب ثابت و تعیین شده است. در اینجا " شیوه بازی" تغییر می کند نه " قواعد بازی" .
3- مقامات آمریکایی از طریق رسانه های خود بازی پیچیده و وسیعی را با هدف اقناع افکار عمومی در خصوص رفتار سینوسی و زیگزاگی خود پای میز مذاکرات صورت داده اند. این در حالی‌است که کاخ سفید از طریق اصرار و پافشاری بر ادعاهای دروغین و انحرافی در حوزه فناوری هسته ای صلح آمیز کشورمان و طرح خواسته های نامعقول و خارج از محدوده مذاکرات و از آن مهم تر، بی تعهدی نسبت به توافقات شفاهی و اولیه صورت گرفته و تغییر مواضع ناگهانی اصلی ترین نقش را در ایجاد وضعیت فعلی داشته است. کارشکنی های آمریکا و فرانسه (دیگر عضو زیاده خواه 1+5) درست زمانی تشدید می شود که مقوله " رفع همه تحریمها" از سوی جمهوری اسلامی ایران روی میز مذاکرات قرار می گیرد. موضوعی که گویا واشنگتن و دیگر اعضای 1+5 علاقه ای نسبت به بحث در مورد آن ندارند!
ایالات متحده آمریکا و فرانسه هر دو تخصص ویژه ای در عدم تبدیل شدن " تفاهم اولیه" به " توافق نهایی" دارند! سوابق کاخ الیزه در مذاکراتی که به امضای توافق موقت ختم شد و همچنین رویکرد مستمر آمریکا در بر هم زدن میز مذاکرات و ممانعت از مکتوب شدن توافقات شفاهی و اولیه صورت گرفته خود بیانگر این حقیقت است. در اینجا، تنها و تنها یک " تصمیم واقعی" می تواند مذاکرات را از روند فعلی خارج کند، تصمیمی که تنها باید از سوی اعضای 1+5 و در راس آنها آمریکا صورت گیرد. این تصمیم واقعی، "به رسمیت شناختن حقوق حقه هسته ای ایران" و "داشتن اراده سیاسی لازم برای امضای توافق نهایی" می باشد.
در مذاکرات اخیر وین، اعضای 1+5 اراده لازم را برای امضای توافقنامه نهایی نداشتند. هر اندازه زمان می گذرد، پروسه مذاکرات طولانی تر و بر ضریب فرسایشی آن افزوده می شود. بنابراین چینش نهایی مکعب روبیک هسته ای ، مرهون و معلول اراده واقعی غرب و اتخاذ تصمیم واقع بینانه از سوی آمریکا و متحداتش است. تا زمانی که این تصمیم اتخاذ نشود، پیچیده سازی عامدانه مذاکرات هسته ای به تنها تاکتیک واشنگتن و هم پیمانانش در قبال ایران تبدیل خواهد شد. در چنین شرایطی غرب باید این نکته را درک کند که مذاکره جمهوری اسلامی ایران با آنها بر سر بحران ساختگی و تصنعی مربوط به پرونده هسته ای کشورمان سقف زمانی محدودی خواهد داشت./997/د101/ب6
منبع: روزنامه رسالت