اوباما در برابر محافظه‌کاران سعودی
به گزارش سرویس پیشخوان خبرگزاری رسا، باراک اوباما، رئیس‌جمهور امریکا، چهار روز بعد از فوت ملک عبدالله به عربستان سعودی رفت تا با ملک سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه جدید عربستان، دیدار کند. او در این مدت به هند رفته بود تا دومین سفرش به این کشور آسیایی را انجام داده باشد.
از این جهت، اوباما نخستین رئیس‌جمهور امریکا است که در دوران ریاست جمهوری خود دو بار به هند سفر می‌کند و فوت یکی از متحدین سنتی امریکا هم باعث نشد تا او سفر به هند را نیمه‌کاره رها کند. تنها کاری که اوباما کرد این بود که برنامه دیدار خود از تاج محل را لغو کند هر چند که بنابر حکم دیوان عالی هند کار تیم امنیتی اوباما برای دیدار از این محل تاریخی را هم مشکل کرده بود.
دیوان عالی هند حکم کرده که همه افراد برای دیدار از تاج محل باید خودروی خود را در 500 متری تاج محل متوقف کنند و با خودروی برقی به تاج محل بروند. روشن است که این بخش از سفر اوباما به لحاظ امنیتی دردسرساز بود و همین هم باعث شد تا این بخش از سفر را لغو کند.
بنابر این، لغو این بخش سفر در برنامه اوباما زیاد با فوت ملک عبدالله و فوریت سفر به عربستان ارتباط نداشت و مطرح کردن آن در رسانه بیشتر حکم منت گذاشتن بر پادشاه جدید عربستان بود. این کار اوباما اهمیت هند برای امریکا نسبت به متحد سنتی عرب را نشان داد. حضور او در مراسم رژه به مناسبت روز جمهوری هند از اهمیت خاصی برخوردار بود که او نمی‌توانست از این فرصت به خاطر عربستان چشم‌پوشی کند. این مراسم تا کنون با حضور رئیس‌جمهور امریکا برگزار نمی‌شد و هند تمایل داشت از سران دیگر کشورهایی استفاده کند که عدم تمایل دهلی برای مشارکت در بلوک‌بندی‌های قدرت را به نمایش بگذارد اما این بار از اوباما در این مراسم دعوت شد و این کار به معنی سیاست جدید هند در داشتن روابط خاص با امریکا است.
اوباما هم دعوت نارندا مودی، نخست وزیر هند، را قبول کرد و حضور او در این مراسم پیامی به دیگر کشورها به خصوص چین بود که در همسایگی این کشور متحد نزدیکی مثل هند دارد. اوباما به این ترتیب همان سیاست اصلی خود در چرخش استراتژیک واشنگتن از آتلانتیک به پاسفیک را اجرا کرد که در این چرخش، هند به مراتب اهمیت بیشتری از عربستان دارد. بعد از این بود که او حاضر شد با هیئت همراه به ریاض و ملاقات پادشاه عربستان برود.
اوباما در حالی با پادشاه جدید عربستان دیدار کرد که در همین چند روز اتفاق افتاده بود. موارد خاص و مهم عبارت بودند از تعیین محمد بن نایف به مقام جانشینی ولیعهد، تعیین محمد بن سلمان، پسر پادشاه جدید، به وزارت دفاع و ریاست دربار و عزل مقام‌های نزدیک به پادشاه قبلی از قدرت. این تغییرات به معنای بازگشت سدیری‌ها به قدرت است که اوباما در بدو ورود به عربستان با این طیف روبه‌رو شده است.
معلوم است که موضوعات روز منطقه از مسائل مهم در گفت‌وگوی رئیس‌جمهور امریکا با این طیف جدید در قدرت عربستان باشد؛ موضوع‌هایی مانند ائتلاف علیه داعش، روند مذاکرات هسته‌ای با ایران و قیمت نفت یا مسائل مشکلات ریز و درشتی که جهان عرب با آن مواجه شده است. اوباما از پادشاه جدید همکاری بیشتر عربستان برای جنگ علیه داعش را می‌خواهد و در مذاکرات هسته‌ای هم سعی در پاسخ دادن به آن بخش از نگرانی‌های عربستان پیرامون این مذاکرات است و در خصوص قیمت نفت، سیاست اوباما بیشتر در جهت تعدیل قیمت‌ها است تا آن که استخراج نفت شیل امریکا صرفه اقتصادی داشته باشد.
این دست موضوعات روز است اما مسئله اصلی اوباما در رویکرد طیف به قدرت بازگشته سدیری در خصوص روابط با رئیس‌جمهور دموکرات امریکا است. این طیف از جناح به شدت محافظه‌کار در ساختار قدرت عربستان است که تفاوت‌هایی با ملک عبدالله و سیاست‌های عربستان در سال‌های اخیر دارد.
از یک طرف، خصلت محافظه‌کاری طیف سدیری را به سوی تبعیت بیشتر از واشنگتن وامی‌دارد و از طرف دیگر، این طیف به طور سنتی خود را به جناح جمهوری‌خواه امریکا نزدیک‌تر می‌داند تا دموکرات. بنابر این، ملک سلمان و طیف سدیری او به همان اندازه که آماده تبعیت از خواسته‌های اوباما است، به رقابت داخلی در واشنگتن نظر نیز دارند. جبهه‌بندی جمهوری‌خواهان مقابل اوباما و دیگر دموکرات‌ها در این موضوع نقش ویژه‌ای دارد به خصوص اینکه اکثریت کنگره در سال جدید میلادی به دست جمهوری‌خواهان افتاده و دوره جدیدی از تقابل آنها با اوباما شروع شده است. این موضوع برای ملک سلمان و همراهان سدیری او اهمیت خاصی دارد که از این جهت، همراهی آنها با اوباما باعث نمی‌شود تا خود را با جمهوری‌خواهان هماهنگ نکنند.
نمی‌توان گفت اوباما به این موضوع بی‌توجه است و باید گفت که اوباما در برابر محافظه‌کاران جدید آل سعود با وضعیتی دوگانه روبه‌رو است. وضعیتی دوگانه از همکاری با کاخ سفید در مسائل منطقه‌ای در عین روابط بیشتر با کنگره در تقابل جمهوری‌خواهان با کاخ سفید. این موضوع باعث می‌شود تا استقبال گرم ظاهری ملک سلمان و همراهان از اوباما به معنای همکاری جدی آنها با او در این دو سال پایانی از ریاست جمهوری اوباما نباشد./998/د101/ب6
منبع : روزنامه جوان