مسأله تحکیم خانواده تنها با احکام شرعی حل نمی‌شود
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، محمود حکمت نیا، عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، امروز در نشست علمی مبانی تحکیم خانواده که در سالن نشست‌های پژوهشگاه حوزه و دانشگاه برگزار شد اظهار داشت: مسأله تحکیم خانواده یک دغدغه جهانی است و اختصاص به جمهوری اسلامی ندارد.
وی ابراز داشت: بیشتر فقها برای تشکیل خانواده، درک عقلی را مهم می‌دانند اما چه بسا افراد به دلیل پوشش‌های عقلی، شبهات و غفلت، اطاعت از حکم عقل ندارند یا این که در تشکیل خانواده به مقتضای درک عقلشان رفتار نمی‌کنند.
حکمت نیا تصریح کرد: مسأله تحکیم خانواده صرف احکام شرعی و سیاست‌گذاری حل نمی‌شود بلکه باید نخست مشکل را بفهمیم؛ در گام بعد مشکل جامعه را شناسایی کنیم و در مرحله بعد پاسخی که به این معضل می‌دهیم چه استلزاماتی دارد و در نهایت به پیامدهای آن در سال‌های بعد نیز توجه داشته باشیم.
وی تأکید کرد: باید نهاد خانواده در جامعه مورد بررسی قرار گیرد که آیا به عنوان یک نهاد مورد پذیرش و مقبول در جامعه مطرح است و روابط جنسی مدیریت شده در جامعه وجود دارد.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به بحث مودت و رحمت در ازدواج اشاره کرد و گفت: مودت و رحمت در ازدواج شامل مؤمن و کافر است و ربطی به دین خاص ندارد زیرا این ضابطه و قانون را خداوند وضع کرده است و هر کسی از آن تبعیت کند به این اهداف می‌رسد.
حکمت نیا به تغییر در نگرش‌ها و معرفت‌ها اشاره کرد و یادآور شد: هر چند سال و در جابجایی نسل‌ها، اتفاقاتی نیز در حوزه معرفت و اندیشه می‌افتد که با توجه به نسل جدید، سیاست و برنامه‌ریزی‌های گذشته پاسخگو نخواهد بود و باید در حوزه معرفت، برنامه‌ریزهای جدیدی مطرح شود.
وی با اشاره به تهاجم فرهنگی غرب تصریح کرد: در حال حاضر مرزهای فرهنگی و اندیشه‌ای برداشته شده است و آنچنان که جبهه مقابل مرزهای خودش را مشخص کرده و ارزش‌های خودش را دیکته می‌کند در بخش داخلی، مرزهای معرفتی کنترل و نظارت لازم وجود ندارد.
حکمت نیا به مرزبندی در صدر اسلام اشاره و خاطرنشان کرد: مسلمانان در صدر اسلام با شعائری همانند «لااله الا الله» و اعلام نبوت پیامبراکرم(ص) مرز خودشان را با جهان کفر مشخص می‌کردند و امروز با توجه به هجمه فرهنگ غربی، نسبت به جریان بیداری اسلامی و بروز پدیده گروه‌های تکفیری در منطقه باید مرزبندی داشته باشیم.
وی به تشکیل خانواده در تفکر لیبرالیستی اشاره کرد و گفت: تشکیل خانواده در این تفکر الزامی نیست بلکه رسمی و ترجیحی است و شکل قانونی دارد و به طور کلی رابطه آزاد زن و مرد یا دو انسان در غرب، مبتنی بر نیاز و مشروط بر رضایت است.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با بیان شرایط نهاد خانواده در اسلام یادآور شد: با توجه به این که عنصر رضایت لازم است اما کافی نیست و به جای آن عنصر کفایت مطرح می‌شود که باید آن را در حوزه معرفتی جستجو کرد و حکمت‌ها، علت‌ها و مصالح کلان اجتماعی را در نظر گرفت زیرا اگر مسائل اقتصادی را حل کنیم از مباحث معرفتی بی‌نیاز نمی‌شویم.
وی به عناصر کفایت در نهاد خانواده اشاره کرد و گفت: چهار محور برای خانواده مطرح است؛ نخست، حوزه حقوق که ضمانت اجرا دارد؛ در مرحله دوم، حرام‌هایی که می‌تواند کیفر داشته باشد؛ در مرحله سوم، اخلاقیات که التزام‌آور است و در نهایت حوزه آداب، رسوم و عادت‌ها است که مستند معرفتی دقیقی ندارد اما مبانی آن قوی است.
حکمت نیا در پایان با اشاره به نظام‌مندی ازدواج تأکید کرد: ازدواج دائم سطح عالی این نظام‌مندی است اما در ازدواج موقت و نکاح «امة» نیز این نظام‌مندی به صورت زمانمند وجود دارد و همانند ازدواج دائم، قواعد خاصی بر آن حاکم است که فقط کم و زیاد دارد./908/پ202/ی