رابطه دولت یازدهم با مراجع و علما از آغاز تاکنون

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، روابط تیره و تار دولت قبل با حوزه های علمیه و به خصوص مراجع عظام تقلید، تندترین انتقادات مراجع دینی از رییس جمهور وقت را به دنبال داشت. با روی کار آمدن حجت الاسلام والمسلمین روحانی این روابط بهبود یافت و سرکار آمدن رییس جمهوری از جنس حوزه، روابط و تعاملی صمیمی بین حوزه و دولت را نوید می داد.

به محض انتخاب حجت الاسلام والمسلمین روحانی به عنوان رییس دولت یازدهم و تنفیذ حکم ریاست جمهوری وی از سوی رهبر معظم انقلاب، مراجع تقلید این اقدام را به فال نیک گرفته و در سخنرانی ها و پیام های جداگانه به آقای روحانی انتخاب وی را تبریک گفته و موفقیت دولت را موفقیت نظام و حوزه های علمیه ارزیابی کردند.

انتخاب شعار اعتدال و تدبیر و امید نیز که در آموزه های دینی سفارش های بسیار زیادی درباره آن شده است نیز موجب اعلام رضایت مراجع گردید به گونه ای که بارها حضرات آیات در سخنرانی های خود اعتدال را رمز عبور از مشکلات دانستند و ابراز امیدواری کردند که دولت و وزرای محترم کابینه در مسیر اعتدال گام بردارند.

با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید و انتخاب وزرایی از گروه ها و جناح های مختلف و متعاقب آن آرامش نسبی ایجاد شده در فضای سیاسی کشور، عمده مراجع تقلید نیز رضایت خود را از این مساله اعلام و تاکید کردند که نباید این آرامش بدست آمده دستخوش تندروی و افراط شود.

با این وجود سهم خواهی برخی احزاب و جناح های تندرو ـ که حیات و ممات خود را در افراط گرایی و قلع و قمع مخالفان خود می دانستند و در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم به ناچار نامزدشان کنار رفت و پشت آقای روحانی سنگر گرفتند ـ عرصه را بر رییس دولت تدبیر و امید سخت و تنگ کرد. هرچند رییس جمهور نیز تا حدود بسیار زیادی در مقابل این فشارها مقاومت کرد و اجازه نداد تندروها عنان کار را از او بستانند؛ اما به هر حال او نیز در برخی نقاط به دلایل مختلف به دنبال معرفی گزینه ای از طیف موسوم به اصلاح طلب تندرو و حامی فتنه به مجلس بود.

اوج این سهم خواهی و فشار فزاینده به رییس جمهور در معرفی وزیر پیشنهادی علوم، تحقیقات و فناوری نمایان شد، آنجا که حجت الاسلام والمسلمین روحانی با علم به موضع مجلس و خط قرمز بودن فتنه برای نظام، بر اثر فشار فزاینده همین طیف، افرادی را برای تصدی این وزارتخانه مهم معرفی می کرد که نه تنها سنخیتی با اعتدال نداشتند بلکه 180 درجه با اعتدال زاویه داشتند و به نوعی مظهر تندروی در برهه های مختلف شناخته می شدند.

با عدم رای اعتماد مجلس شورای اسلامی به گزینه های پیشنهادی افراطیون به رییس جمهور محترم برای وزارت علوم، آقای روحانی برای این وزارتخانه سرپرستانی انتخاب می کرد که آنها نیز به نوعی از اصحاب فتنه و جریان تندرو محسوب می شدند.

کنار گذاشتن نیروهای ارزشی و انقلابی از مصادر امور در دوران سرپرستی توفیقی از دانشگاه های کشور و همچنین تداوم این روند در دوران تصدی وزارت فرجی دانا، خشم و انتقاد مراجع تقلید و علما را به همراه داشت و این بزرگواران در سخنرانی های جداگانه خود بارها از این روند به شدت انتقاد کرده و خواستار دخالت رییس جمهور برای پایان دادن به این وضع ضد اعتدال شدند.

با بی توجهی صورت گرفته به فرمایشات مراجع تقلید و گلایه های دلسوزانه و مشفقانه این بزرگواران، کار به جایی رسید که فرجی دانا وزیر وقت علوم که برای ملاقات با مراجع تقلید و علما به قم سفر کرده بود با پاسخ منفی حضرات آیات عظام مکارم شیرازی، نوری همدانی و سبحانی مواجه شد و علی رغم درخواست ها و پادرمیانی های گسترده برای قبول دیدار، این سه بزرگوار از ملاقات با وزیر علوم امتناع کردند.

به دنبال انتشار خبر امتناع سه مرجع تقلید از ملاقات با وزیر علوم، برخی رسانه ها با شیطنت رسانه ای سعی داشتند از تبعات این خبر بکاهند اما بلافاصله با پاسخ تند و تیز حضرت آیت الله مکارم شیرازی مواجه شدند.

وی در درس خارج خود ضمن تشریح دلایل عدم پذیرش فرجی دانا، تاکید کرد که وی(وزیر علوم) کارها و اقداماتی انجام داده بود که اگر من ملاقات با وی را می پذیرفتم در اعمال او شریک می شدم و با وجود پادرمیانی های زیادی هم که صورت گرفت حاضر به ملاقات نشدم.

مراجع و علمایی که با فرجی دانا دیدار داشتند نیز به او توصیه کردند که تنها به پیشرفت علمی کشور و تعالی معنوی و دینی دانشگاه ها فکر کند و اجازه عرض اندام به فرصت طلبان ندهد.

در پی این گلایه های آشکار و هشدارهای صریح انتظار می رفت رییس جمهور به این دغدغه ها توجه کند، اما متاسفانه این مهم و مطالبه جدی هیچ گاه محقق نشد و آقای روحانی نیز به دلیل همان فشارهای وارده که عرض شد و یا احتمالا دلایل دیگر که فعلا مجال پرداختن به آن نیست، بعد از استیضاح فرجی دانا با تعریض و کنایه های خاص خود از این مساله ابراز نگرانی و در عین حال برای مجلس و دیگر منتقدان خط و نشان می کشید و تاکید می کرد که وزیر بعدی علوم نیز در راهی قدم خواهد نهاد که فرجی دانا پیموده است!

از سوی دیگر عملکرد و فعالیت های بحث برانگیز علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز بر نگرانی مراجع تقلید افزوده بود. این انتقادها و هشدارها در دفاع وزیر ارشاد از روزنامه ای که حکم الهی قصاص را زیر سؤال برد، به اوج خود رسید و مراجع تقلید و علمای قم این مساله را شرم آور خواندند.

تساهل و تسامح فرهنگی، دفاع از آزادی مطلق شبکه های اجتماعی و اقدامات ضد ارزشی در وزارت ارشاد و سخنان نسنجیده ای که علی جنتی گاه و بیگاه بدون توجه به دغدغه های مراجع تقلید و حوزویان به زبان می راند کار را به جایی رساند که تقریبا مراجع تقلید متفق القول از این روند ابراز نگرانی کردند و از رییس جمهور خواستند جلوی این روند را بگیرد و به وزیر ارشاد تذکر دهد. برخی از مراجع تقلید نیز در دیدارهایی که با رییس و نمایندگان مجلس داشتند از آنان این سؤال را مطرح کردند که چرا در قبال وظیفه نظارتی خود بی تفاوت هستند؟

بیشترین انتقادها در این عرصه را حضرات آیات عظام صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی، جعفر سبحانی و علوی گرگانی مطرح کردند.

در پی این هشدارهای جدی انتظار می رفت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در رفتار و برنامه های خود تجدید نظر کند و یا لااقل رییس جمهور محترم تذکری جدی به وی دهد، اما آقای روحانی در جمع هنرمندان به دفاع تمام قد از جنتی برآمد و به او لقب «مدافع آزادی» داد!

در هفته های اخیر نیز به دنبال انتشار اخباری مبنی بر صدور مجوز آوازه خوانی زنان از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد، مراجع تقلید به عنوان پیشگامان و طلایه داران دفاع از ارزش های دینی مجددا هشدار دادند و از دل نگرانی خود برای ارزش های اسلامی سخن گفتند، اما در مقابل وزیر ارشاد در توهینی آشکار مراجع و علما را متهم کرد که بر اساس اخبار و اطلاعات غیر واقعی اظهار نظر می کنند.

اما در دیگر عرصه ها مراجع تقلید ضمن ابراز نگرانی از گرانی موجود در جامعه و فشارهایی که بر مردم وارد می شود، تلاش دولت و رییس جمهور محترم برای حل مشکلات اقتصادی، تورم و بیکاری با وجود محدودیت ها و کمبود منابع مالی و همچنین ثبات نسبی در بازار را مورد قدردانی قرار داده و تاکید کردند که با پرهیز از حاشیه ها دولت روند خدمت رسانی به مردم بویژه اقشار آسیب پذیر را سریع تر کند.

مراجع تقلید همچنین بارها از عملکرد دولت یازدهم در عرصه درمان، بهداشت و سلامت تجلیل کرده اند و وزیر خدوم بهداشت را به گرمی به حضور پذیرفته اند.

تلاش وزارت امور خارجه و تیم مذاکره کننده هسته ای برای رفع مشکلات و باز کردن گره تحریم ها نیز در مقاطع مختلف حمایت مراجع تقلید را به دنبال داشته است. این بزرگواران البته بر لزوم توجه به رهنمودهای رهبر معظم انقلاب، خطوط قرمز نظام و منافع مردم و حقوق حقه آنان در عرصه هسته ای و عدم تنازل از اصول و آرمان ها تاکید و انتقادهایی را نسبت به برخی رخدادهای نابجا در عرصه دیپلماسی مطرح کرده اند.

اکنون و در آستانه نخستین سفر رسمی استانی رییس جمهور و دولت تدبیر و امید به شهر مقدس قم در روزهای ششم و هفتم اسفند ماه و دیدارهایی که قرار است حجت الاسلام والمسلمین روحانی با مراجع و علما داشته باشد، به نظر می رسد در این دیدارها رییس دولت تدبیر و امید این بار بدون واسطه و به صورت رخ به رخ شنوای توصیه ها، رهنمودها و شاید گلایه های مراجع و علما باشد.

اما نکته پایانی این که به نظر می رسد چنانچه رییس جمهور محترم برای تعامل حسنه با مراجع عظام تقلید و علما مشاور قوی تری انتخاب می کرد شاهد این تنش ها و گلایه ها نبودیم؛ مساله ای که امیدواریم رییس دولت برای آن تدبیری امید بخش اتخاذ کند.

حسین عجمی

/924/ی 702/س