ابعاد مختلف علمی شهید صدر در گفت‌وگو با استاد حوزه علمیه کرمان بررسی شد
حجت الاسلام علیرضا انجم شعاع دبیر جشنواره علامه حلی کرمان در گفت‌وگو با خبرنگارخبرگزاری رسا در کرمان، با اشاره به تلاش های شهید صدر در علوم حوزوی گفت: آیت الله محمد باقر صدر ابعاد مختلف اخلاقی، سیاسی، فرهنگی و علمی داشت که بعد علمی وی از اثر گذارترین جلوه شخصیتی این فرد است.
وی ادامه داد: شهید صدر بنیانگذار مکتب جدیدی در علم اصول بود و تقسیم بندی جدیدی را در این علم وارد کرد؛ قبل از ایشان علم اصول از مباحث الفاظ آغاز می شد اما در دیدگاه ایشان تأکید به جایی به مسأله حکم شده است. همانطور که می دانید یکی از پایه های اصلی بحث علم اصول بحث حکم است که شهید صدر در کتاب حلقات الاصول براساس همین مقوله مباحث خود را دسته بندی و تنظیم کرده ان و آیت الله سیستانی نیز در کتاب الرافد به این مطلب تذکر داده اند.
حجت الاسلام انجم شعاع اظهار داشت: در روش علما احکام به عبادات، اعراض و دما تقسیم می شد مثلا مرحوم محقق حلی(ره) در شرایع تقسیم عبادات، عقود و ایقاعات و احکام را مطرح کرده اند که اکثریت اصولیین و فقها تابع همین تقسیم بندی هستند اما شهید صدر این تقسیم بندی را تغییر داد و احکام را به عبادات، اموال، سلوک و آداب عمومی و حکومتی و سلوک و آداب شخصی تقسیم کرد؛ از این رو در سلوک عام در کنار حدود و دیات و قضا و شهادت رفتارهای حکومت و نظام نیز وجود دارد بنابراین وی به نوعی احکام اجتماعی و حکومتی اسلام را هم در تقسیم بندی ها آورده است.
وی ادامه داد: شهید صدر حکم فقهی را از مرحله احکام فردی خارج کرد و به احکام نظام اسلامی کشاند و عمق جدیدی به حکم فقهی داد؛ در تقسیم بندی کتاب اصولی وی هم قابل مشاهده است که ابواب اصول را از باب حکم شروع می کند و وقتی از مباحث الفاظ هم بحث می کند معتقد است که الفاظ بر یک حکمی دلالت دارند.
وی در ادامه افزود: آیت الله سید محمد باقر صدر معتقد است که حکم حکومتی حکمی ثانوی است که این حکم برای طبیعت موضوع بدون لحاظ صدور از حاکم ثابت نشده است بلکه با لحاظ یک امر خارجی یعنی صدور از ناحیه حاکم وجود گرفته و لذا ثانوی است.
حجت الاسلام انجم شعاع با اشاره به تحول شهید صدر در علم منطق گفت: بحث استقرا در منطق صوری به صورت محدود پرداخته شده که این شهید بزرگوار این بحث را گسترش می دهند و از آن در فقه استفاده می کنند.
وی اظهار داشت: شهید صدر معتقد است که نباید به احکام اسلام نگاه جزیره ای داشت زیرا شارع یک نظام احکامی دارد و یک فقیه باید نگاهی کلی به احکام داشته باشد یعنی در ابتدا نظامی از احکام را لحاظ کند و پس از آن به ابواب مختلف فقه بپردازد.
وی اظهار داشت: اقتصاد عراق بر پایه اقتصاد مارکسیستی برنامه ریزی شده بود که همین امر سبب شد شهید صدر نظریه نظام های اقتصادی اسلام مطرح کنند و مباحث را با شرایط جامعه آن روز تطبیق دهند.
دبیر جشنواره علامه حلی کرمان گفت: ورود ایشان به اقتصاد و تدوین کتاب اقتصادنا راهی را برای ورود دیگر علما به عرصه اقتصاد هموار کرد زیرا یک فقیه جامع الشرایط باید از منطق، اصول و دیگر مسائل اسلام اطلاع داشته باشد./9704/ت302/ب4