معارف دینی تکمیل کننده علم روانشناسی است

به گزارش خبرگزاری رسا در مشهد به نقل از روابط عمومی موسسه جوانان آستان قدس رضوی، دکتر محمدحسین شریفی نیا، نویسنده و پژوهشگر روانشناسی با رویکرد دینی، در نخستین جلسه از سلسله نشست‌های درآمدی بر روانشناسی اسلامی که با موضوع «آشنایی با رویکرد یکپارچه توحیدی» در موسسه جوانان آستان قدس رضوی برگزار شد، بیان کرد: علم روانشناسی از هنگام روی کار آمدن تا اکنون فراز و نشیب های فراوانی داشته و رویکردهای مختلفی در این حوزه ارائه شده است.

عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه افزود: در سالیان گذشته روانشناسانی مانند فروید و الیس معتقد بودند که دین‌داری ممکن است سبب افزایش فشارهای روانی شود اما پژوهش‌هایی که در حوزه دین و نقش آن در سلامت روانی انسان انجام شده حاکی از آن است که حالات معنوی انسان باید در فرآیند مشاوره مورد توجه قرار بگیرد.

توجه به بعد معنوی انسان

وی عنوان داشت: روانشناسی علمی تجربی است و بر اساس آموزه‌های دینی، انسان بدون نادیده گرفتن بُعد معنوی ناقص است.

شریفی‌نیا با بیان اینکه روح بعد از تکامل انسان به او داده شد، اذعان کرد: روح و منشأ آن الهی است، نفس انسان می‌تواند بد شود اما روح آدمی هرگز قابل بد شدن نیست و کارکرد هایی دارد که انسان را از سایر موجودات متمایز می کند.

عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه افزود: روح سه نیروی اساسی مانند قدرت شناخت، اراده و عشق به انسان می دهد که این سه  نیرو تداوم زندگی را تضمین می کند.

به گفته شریفی‌نیا، انسان از چهار بعد روانی، زیستی، اجتماعی و معنوی به وجود آمده که این ابعاد، نفس را تشکیل می‌دهند.

وی اضافه کرد: معمولاً در روانشناسی رویکردهای جدید، رویکردهای قبلی را طرد می کردند و برای اثبات خود رویکردهای دیگر را نفی می‌کردند، اما رویکرد یکپارچه دینی نه تنها رویکرد های قبلی را نفی نکرده بلکه از آن‌ها در جهت تکامل و پیشرفت خود نیز استفاده کرده است.

رویکردهای‌ روانشناسی یکپارچه دینی

عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه با اشاره به رویکردهای روانشناسی یکپارچه دینی گفت: آفریده شدن جهان و انسان توسط خداوند، هدفمند بودن آفرینش انسان، پویایی و اراده آدمی و در نهایت اینکه نفس یا خود حاصل یکپارچگی بدن و روح است و قابل تفکیک نیستند، از رویکردهای این نظریه جدید است.

وی در ادامه با توضیح مبانی این روش اظهار داشت: بشر دارای چهار بعد زیستی، روانی، اجتماعی و معنوی است لذا باید در درمان نیز این ابعاد مورد توجه درمانگر قرار گیرد.

شریفی نیا ادامه داد: حذف و کاهش نشانه های اختلالات رفتاری،  پرورش فضائل اخلاقی، نزدیک شدن به من آرمانی انسان، اصلاح باور ها شناخت ها و نگرش های معیوب، از مبانی این روش است.

وی اذعان داشت: استفاده از دارو درمانی و تنظیم بیولوژیکی ارگانیزم، تأکید بر انسجام ویکپارچگی ابعاد چهارگانه، احترام به یافته های تمام مکاتب و نظریه‌های روانشناسی از ویژگی‌های رویکرد روانشناسی یکپارچه دینی به شمار می آید.

این پژوهشگر حوزه روانشناسی عنوان داشت: شخصیت و باورهای درمانگر، یعنی اعتقاد وی به گفته های خود، تشخیص دقیق و جامع طرح درمانی مناسب و کاربرد درست تکنیک ها از عوامل موثر درمان، در این روش است.

توحید یافتگی و کاهش تعارضات درونی

وی در رابطه با معنای یکپارچگی عنوان کرد: یکپارچگی به این معناست که انسان بتواند اعمال، رفتار و احساسات خود را در یک جهت معطوف کند و به یگانگی برسد.

شریفی‌نیا اضافه کرد: توحید یافتگی به معنای رفتارها و احساسات و کاهش تعارضات درونی انسان بوده و از نظر دینی، کمال انسان وقتی تحقق پیدا می کند که ارتباط او با خداوند برقرار شود و به طور کلی ارتباط با خداوند را آغاز یکپارچگی در درون انسان می دانیم.

عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه با بیان اینکه تمام معارف مکمل یکیدیگرند، افزود: معارف دینی می تواند علم تجربی روانشناسی را تکمیل کند.

شریفی نیا گفت: این رویکرد چندین روش تخصصی دارد که استناد به دستورات دینی در مورد لزوم احترام به انسان ها، انگیزه بخشی و تقویت امید به لطف خداوند و کمک معصومان(ع)، استفاده از مناظر آرام بخش معنوی مثل مساجد حرم ها، استناد به آیات قرآن کریم برای بازسازی شناختی و اصلاح باورهای غلط نمونه‌هایی از آن است./1310/د101/ب4