اشتهای «تغییر حاکمیت» موجب طمع حفظ نظام تحریمها شده است
به گزارش سرویس پیشخوان خبرگزاری رسا، پس از جمعبندی مذاکرات هستهای که نزدیک به 25 روز پیش صورت گرفت بسیاری از مقامات غربی و در رأس آنها رئیسجمهور، وزیر امورخارجه و وزیر خزانهداری امریکا تأکید میکنند که اکثر تحریمها علیه ایران همچنان به قوت و ثبات قبلی خود باقی خواهد ماند و تنها بخش اندکی از تحریمها متوقف یا تعلیق خواهد شد.
فارغ از اینکه تا چه میزان این اظهارات به متن برجام یا قطعنامه نزدیک است و میتوان روی آن حساب کرد باید به چرایی اهمیت تحریمهای بینالمللی علیه کشورمان در نگاه امریکاییها پرداخت و باید به سؤالات فراوانی در این باره پاسخ داد نظیر اینکه چرا امریکاییها همچنان تلاش میکنند دامنه و گستره محدودیتهای بینالمللی علیه کشورمان را حفظ کنند و چرا از این موضوع هراس دارند تا تعامل جمهوری اسلامی ایران با کشورها و شرکتهای بینالمللی به شکل عادی خود بازگردد؛ یا اینکه برهم خوردن اجماع جهانی علیه کشورمان – در صورت تحقق – تا چه حد میتواند اهداف و منافع امریکاییها را به خطر بیندازد؟
قبل از پاسخ به سؤالات باید به مرور اظهارات برخی مقامات نظام سلطه طی 23ماه اخیر پرداخت که در آن تأکید شده اکثر تحریمها علیه ایران برداشته نخواهد شد و اهمیت این موضوع برای ایالات متحده امریکا بیش ازحد تصور است که مقامات این کشور حاضر شوند با انجام توافق هستهای تحریمها علیه کشورمان را بردارند یا لغو کنند.
جکلو: هیچ تغییر فوری در تحریمهای امریکا، اتحادیه اروپا و سازمان ملل وجود نخواهد داشت
جک لو وزیر خزانهداری امریکا طی روزهای اخیر و در جلسه با سناتورهای کنگره امریکا اطمینان میدهد که تحریمهای ایران به زودی برداشته نخواهد شد و بعد از آنکه ایران تعهدات خود را اجرا کرد وزارت خزانهداری امریکا تحریمها را به صورت مرحلهای تعلیق خواهد نمود. وی در این باره تأکید میکند: «روشن بگوییم، هیچ تغییر فوری در تحریمهای امریکا، اتحادیه اروپا و سازمان ملل وجود نخواهد داشت و فقط زمانی که ایران شروط اساسی هستهای را بهجا آورد، امریکا شروع به تعلیق تحریمهای ثانویه هستهای به صورت مرحلهای خواهد کرد. تحریمهایی که کشورهای طرف سوم را که با ایران تجارت میکنند، هدف قرار میدهد. شکی نیست که باید در برابر احتمال پایبند نبودن ایران به تعهدات خود در این توافق آماده باشیم. برای همین، اگر ایران در زمانی که تحریمها را تعلیق کردیم، تعهدات خود را نقض کرد، میتوانیم خیلی سریع تحریمهای سازمان ملل و امریکا را بازگردانیم. با توجه به اینکه بازگردانده شدن تحریمهای سازمان ملل نیازمند رأی در شورای امنیت است، امریکا این توان را دارد که اجرای دوباره این تحریمها را صورت بدهد.»
فایننشال تایمز: توافق هستهای با ایران فرصت نیست!
موازی با سخنان لو، روزنامه فایننشال تایمز نیز در مطلبی با بیان اینکه برای بسیاری از شرکتها، توافق هستهای با ایران نه فرصت طلایی که میدان مین است، عنوان کرد: «تحریمهای اقتصادی و مالی امریکا و اروپا تنها زمانی برداشته خواهد شد که ایران به تعهداتش در توافق هستهای عمل کند و انتظار این است که این مدت زمان 6 تا 9 ماه باشد. حتی در توافق قید «الزام بازگشت سریع» تحریمها در صورت تخلف ایران از عمل به تعهداتش پیشبینی شده است.» این روزنامه در ادامه به نقل از متیو اورسمان مشاور حقوقی تحریمها در شرکت حقوقی «پیلزبری» در این زمینه مینویسد: «حتی الان هم که توافق بهدست آمده باز هم روند کارها بسیار کند خواهد بود به خصوص برای شرکتهای امریکایی؛ وانگهی تحریمهای امریکا درخصوص حمایت ایران از تروریسم به قوت خود باقی خواهد ماند، یعنی اینکه همه اتباعی که مشمول قوانین حقوقی و کیفری امریکا هستند، لازم است عمیقاً محتاطانه عمل کنند. بنابراین حرف من به نتانیاهو این بود: اول اینکه این توافقنامه هدف اولیه ما را محقق میکند، هدفی که همه درباره آن توافق داریم و آن این است که ایران نباید سلاح اتمی به دست آورد. البته نتانیاهو و بسیاری از منتقدان ترجیح میدهند ایرانیها هیچ ظرفیت هستهای نداشته باشد. اما این خواسته ایجاب میکند که دانش هستهای داخل ایران نابود و محو شود، باید توجه داشته باشیم فناوری هستهای امروز آنقدر پیچیده نیست.»
اوباما: تحریمهای یکجانبه امریکا باقی میماند
باراک اوباما نیز طی 25 روز اخیر مانند دیگر مقامات این کشور تأکید میکند که شاکله تحریمها علیه ایران همچنان به قوت خود باقی خواهند ماند. وی در گفتوگو با توماس فریدمن خبرنگار مشهور نیویورک تایمز در همین باره میگوید: «ما هنوز در جعبه ابزار خود وسایلی برای برخورد با این مسئله داریم. فقط به این علت که ما تحریمهای مرتبط با هستهای را برمیداریم، نه فقط ما توافقی به دست آوردهایم که در چارچوب آن ایران هنوز از وارد کردن فناوری موشکهای بالستیک به مدت هشت سال منع شده و تحریمهای تسلیحاتی نیز به مدت پنج سال باقی میماند، بلکه تحریمهای یکجانبه ما یعنی تحریمهای امریکا در رابطه با فعالیتهای دیگر و نگرانیهای دیگر همچنان به قوت خود باقی میماند، همچنین شروطی در سازمان ملل متحد وجود دارد که هنوز ایران را از فرستادن تسلیحات به حزبالله و حوثیهای یمن ممنوع میکند.»
سازمان تحریمها نباید دستخوش تغییر شود
قبل از جمعبندی مذاکرات هستهای بسیاری از مقامات و رسانههای نزدیک به مراکز قدرت امریکا هم به همین موضوع تأکید کرده و پافشاری میکنند که چنین رویکردی باید همواره علیه ایران وجود داشته باشد تا کشورمان نتواند هیچ گاه در شرایط عادی قبل از تحریمها قرار بگیرد. جان پیتر هانا مشاور امنیت ملی دیک چنی در دوران ریاست جمهوری بوش پسر هم در مقالهای که در 15 دی 1393 (5 ژانویه 2015) در وبسایت فارین پالیسی نوشته، تأکید میکند که «اگر امریکا خواهان یکتوافق خوب هستهای با ایران است باید برای تغییر رژیم در تهران تلاش کند.»
در بخشی از این مقاله مهم میآید: «... نخست، ... رژیمهای دیکتاتور و فریبکار تنها در صورتی ممکن است دستورکارهای هستهای خود را رها کنند که با یک محرک بسیار قدرتمند - تغییر رژیم، حمله نظامی یا صرفاً اعمال فشاری مانند تهدید بسیار جدید توسل به زور که بقای رژیم را در معرض خطر قرار میدهد- روبهرو شوند.»
این مقام امریکایی در ادامه به لزوم حفظ تحریمها میپردازد و تأکید میکند: «با توجه به تأثیر موفقیتآمیز تحریمهای شدید برای بازگرداندن ایران پای میز مذاکرات، به راحتی میتوان این طور نتیجهگیری کرد که دولت اوباما با تعدیل پیش از موعد موضع خود در قبال ایران، به نفع این کشور عمل کرده است. واقعیت این است که دستکم از زمان امضای توافقنامه موقت هستهای موسوم به طرح اقدام مشترک در نوامبر 2013، امریکا به تدریج از فشارها علیه ایران کاسته است.»
غربیها معتقدند حفظ نظام تحریمها مهمترین ابزار برای تغییر حاکمیت است
همانطور که اشاره شد تئوریپردازان و مقامات رسمی ایالات متحده معتقدند که تحریم میتواند دستاوردهایی مانند تغییر رفتار جمهوری اسلامی ایران و در نهایت استحاله در حاکمیت را به دنبال داشته باشد بنابراین نباید انتظار داشت که امریکا و متحدانش در توافق جامع هستهای هم خود را ملزم به برداشتن تحریمهای مهم و اثرگذارعلیه کشورمان نمایند. حفظ ساختار تحریمها علیه کشورمان را میشود در سخنان بهار امسال باراک اوباما هم جستوجو کرد. رئیسجمهور امریکا در مصاحبه با روزنامه نیویورکتایمز میگوید: هرچند واشنگتن فعلاً تعامل را در قبال ایران در پیش گرفته، اما در عین حال تمامی گزینهها را برای خود محفوظ میداند.
وی در بخشی از این مصاحبه، به روابط امریکا و کوبا اشاره کرده و گفته است که واشنگتن در قبال کوبا سیاست خود را تغییر داده تا بلکه به نتایجی جدید برسد، اما اگر به آنچه میخواهد نرسد، میتواند سیاست خود را اصلاح کند.
رئیسجمهور امریکا در ادامه تأکید میکند که شاکله تحریمها به قوت خود باقی خواهد ماند: «هنوز جزئیاتی باقی مانده که باید روی آنها کار شود. اما فکر میکنم که چارچوب کلی از ایران میخواهد تا گامهایی که لازم است در خصوص تأسیسات غنیسازی فردو، سانتریفیوژها و غیره بردارد. آن وقت، تحریمهای سازمان ملل تعلیق میشوند. البته تحریمهای مربوط به اشاعه و تحریمهای مربوط به موشکهای بالستیک، مجموعهای از تحریمهاست که پابرجا میمانند.»
تحریمهای حقوق بشری در راه است
وی همچنین در مورد تحریمهایی که با ادعای نقض حقوق بشر و حمایت از تروریسم علیه ایران وضع شده، گفت: «تحریمهایی وجود دارد که همچنان پابرجا خواهند بود، چراکه مربوط به برنامه هستهای ایران نیستند. فکر میکنم این اصل مطلبی است که دائماً به صراحت اعلام کردهایم. اگر بتوانیم توافق هستهای را نهایی کنیم و اگر ایران به آن پایبند بماند، بخش بزرگی از کار را انجام دادهایم، اما این مسائل ما با ایران را تمام نکرده و ما همچنان به همراه متحدان و دوستانمان به شدت برای کاهش و توقف فعالیتهای بیثباتکنندهای که ایران در منطقه درگیر آنهاست و حمایت از سازمانهای تروریستی، تلاش خواهیم کرد.»
اهداف عمده ایالات متحده امریکا
همانطور که اشاره شد غربیها تلاش میکنند با تفسیرهایی که منافع آنها را تأمین کرده بیان میکنند تحریمها علیه جمهوری اسلامی ایران برداشته نخواهد شد و استدلال میکنند تنها بخش کماهمیت این تحریمها کاهش پیدا خواهد کند، چراکه تغییر در حاکمیت کشورمان را تنها در ادامهدار بودن تحریمهای بینالمللی دیده و معتقدند که میتوانند اهداف 35ساله خود را بدین وسیله به دست آورند برهمین اساس میتوان چرایی اهمیت امریکاییها را در بحث تحفظ تحریمها علیه ایران اینگونه بیان کرد؛
1 - اینکه تحریمها را عامل اصلی انعطاف ایران در مذاکرات احتمالی آینده و در چالشهای پیش رو دانسته و معتقدند ادامه تحریمها میتواند حتی به تغییر نظام ایران نیز منجر شود.
2 - تحریمها را عامل اصلی مهار ایران در منطقه و جهان تصور میکنند.
3 - با حفظ ساختار تحریمها علیه کشورمان امریکا میتواند متحدان منطقهایاش همچون عربستان و اسرائیل را راضی نگه دارد./1323/د101/ف
منبع : روزنامه جوان