سازش با دشمن غیر ممکن است/ بصیرت و آگاهی مردم نشأت گرفته از فرهنگ جهاد است

حجت الاسلام علی اصغر تقوی، رییس مرکز فقهی تبلیغی جوادالائمه(ع) و عضو اتاق فکر تبلیغ خراسان در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، پیرامون جهاد و فرهنگ جهاد با قرائت آیه «وَلَنَبْلُوَنَّکُمْ حَتَّى نَعْلَمَ الْمُجَاهِدِینَ مِنکُمْ وَالصَّابِرِینَ وَنَبْلُوَ أَخْبَارَکُمْ» به اهمیت این رکن اسلامی که اسباب آزمایش مؤمنان است اشاره کرد.

اصلاح دین و دنیا جز با جهاد میسر نیست

حجت الاسلام تقوی بیان داشت: امیرمؤمنان علی(ع) فرمود «إن الله فرض الجهاد وعظمه وجعله نصره وناصره، والله ما صلحت دنیا ولا دین إلا به» با این بیان حضرت، موفقیت دین و دنیا را در پرتو جهاد معرفی می کند و می فرماید اصلاح دین و دنیا جز با جهاد میسر نیست.

وی افزود: جهاد و جد و جهد و کوشش و تلاش در مسیرهای مختلف زندگی ممکن است بروز و ظهور کند هر کس در هر مسیری که تلاش کند می توان او را اهل جد و جهد دانست و مجاهده کاری بر او اطلاق کرد. اما در آموزه های دینی و فرهنگ دین جهاد واژه مقدسی است که ویژگی های مخصوص به خود را دارد و مجاهدان افرادی هستند که در فرهنگ دینی از صلاحیت خاصی برخوردار و دارای مقام والائی هستند.

وی ادامه داد: یکی از موارد کار بردی فرهنگ جهاد شناخت دشمن است قرآن به سه نمونه ازموارد دشمن شناسی اشاره می کند «إِنَّ الْکَافِرِینَ کَانُواْ لَکُمْ عَدُوًّا مُّبِینًا» اولین نمونه کفار هستند که قرآن در مورد آنان فرهنگ سازی می کند. نمونه دوم یهود هستند «لَتَجِدَنَّ أَشَدَّ النَّاسِ عَدَاوَةً لِّلَّذِینَ آمَنُواْ الْیَهُودَ» ونمونه سوم «منافقین هُمُ الْعَدُوُّ فَاحْذَرْهُمْ» که خداوند بیان دارد که اینها دشمن شما هستند بنابراین  مراقب باشید. اگر از شناخت دشمن غافل شدیم ایستادگی و مقاومت معنایی ندارد چرا که به خطا ممکن است با دشمن دوستی کنیم و بدترین ضربه را به خود وارد سازیم. بنابراین باید دشمن را شناخت و مراقب حرکات او باشیم و با رصد اعمال و رفتارش به موقع بهترین پاسخ و مقاومت را نشان دهیم.

جهاد در قرآن و روایات/ معانی جهاد

رییس مرکز فقهی تبلیغی جوادالائمه(ع) بیان داشت: در آیه 111 از سوره توبه می فرماید «إِنَّ اللّهَ اشْتَرَى مِنَ الْمُؤْمِنِینَ أَنفُسَهُمْ وَأَمْوَالَهُم بِأَنَّ لَهُمُ الجَنَّةَ یُقَاتِلُونَ فِی سَبِیلِ اللّهِ فَیَقْتُلُونَ وَیُقْتَلُونَ وَعْدًا عَلَیْهِ حَقًّا فِی التَّوْرَاةِ وَالإِنجِیلِ وَالْقُرْآنِ وَمَنْ أَوْفَى بِعَهْدِهِ مِنَ اللّهِ فَاسْتَبْشِرُواْ بِبَیْعِکُمُ الَّذِی بَایَعْتُم بِهِ وَذَلِکَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ» در حقیقت‏خدا از مؤمنان جان و مالشان را به [بهاى] اینکه بهشت براى آنان باشد خریده است همان کسانى که در راه خدا مى‏جنگند و مى‏کشند و کشته مى‏شوند [این] به عنوان وعده حقى در تورات و انجیل و قرآن بر عهده اوست و چه کسى از خدا به عهد خویش وفادارتر است پس به این معامله‏اى که با او کرده‏اید شادمان باشید و این همان کامیابى بزرگ است.

وی افزود: این همه تأکید بر جهاد که در روایات داریم فقط مختص زمان پیامبر و ائمه (ع) نیست بلکه در زمان غیبت امام زمان(عج) هم مسلمانان نباید فقر و ذلت و خواری را بپذیرند و نباید جهاد را تعطیل کنند بلکه باید با مدیریت فقیه عادل جهاد کنند.

عضو اتاق فکر تبلیغ خراسان بیان داشت: جهاد دارای معانی و مفاهیم مختلفی است قرآن در آیات متعدد به شرح و تفسیر و بیان واژه های جهاد اشاره دارد «وَالَّذِینَ آمَنُواْ وَهَاجَرُواْ وَجَاهَدُواْ فِی سَبِیلِ اللّهِ وَالَّذِینَ آوَواْ وَّنَصَرُواْ أُولَئِکَ هُمُ الْمُؤْمِنُونَ حَقًّا لَّهُم مَّغْفِرَةٌ وَرِزْقٌ کَرِیمٌ» (انفال، 74) و کسانى که ایمان آورده و هجرت کرده و در راه خدا به جهاد پرداخته و کسانى که [مهاجران را] پناه داده و یارى کرده‏اند آنان همان مؤمنان واقعى‏اند براى آنان بخشایش و روزى شایسته‏اى خواهد بود.

وی افزود: در سوره حج، نساء و سوره محمد(ص) و در جاهای مختلف به جهاد اشاره شده است روایات فراوانی پیرامون جهاد از اولیا رسیده در کتب فقهی بابی به نام جهاد قرار داده شده و مفصلا بحث شده است در قرآن باز می فرماید «انْفِرُواْ خِفَافًا وَثِقَالًا وَجَاهِدُواْ بِأَمْوَالِکُمْ وَأَنفُسِکُمْ فِی سَبِیلِ اللّهِ ذَلِکُمْ خَیْرٌ لَّکُمْ إِن کُنتُمْ تَعْلَمُونَ» (توبه، 41) سبک بار و گرانبار بسیج‏ شوید و با مال و جانتان در راه خدا جهاد کنید اگر بدانید این براى شما بهتر است.

حجت‌الاسلام تقوی ادامه داد: فقهای بزرگوار در طول عمر پربار فقاهت کرسی درسشان اختصاص به مبحث جهاد و مجاهده داشته است کمتر فقیهی از فقهای بنام حوزه های کهن اسلامی است که کتاب جهاد را تدریس نکرده باشد و در باب جهاد کتاب و یا تحریریه ای نداشته باشند مبلغان و مروجان در طول 14 قرن گذشته محور سخنانشان جهاد بوده است و خواهد بود.

استاد حوزه و دانشگاه خراسان بیان داشت: جهاد را دفاعی معنی کردند، ابتدائی مطرح کردند؛ جهاد با نفس، جهاد با مال، جهاد با جان، جهاد با فکر و اندیشه، «وَقَاتِلُواْ فِی سَبِیلِ اللّهِ الَّذِینَ یُقَاتِلُونَکُمْ وَلاَ تَعْتَدُواْ إِنَّ اللّهَ لاَ یُحِبُّ الْمُعْتَدِینَ* وَاقْتُلُوهُمْ حَیْثُ ثَقِفْتُمُوهُمْ وَأَخْرِجُوهُم مِّنْ حَیْثُ أَخْرَجُوکُمْ وَالْفِتْنَةُ أَشَدُّ مِنَ الْقَتْلِ وَلاَ تُقَاتِلُوهُمْ عِندَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ حَتَّى یُقَاتِلُوکُمْ فِیهِ فَإِن قَاتَلُوکُمْ فَاقْتُلُوهُمْ کَذَلِکَ جَزَاء الْکَافِرِینَ فَإِنِ انتَهَوْاْ فَإِنَّ اللّهَ غَفُورٌ رَّحِیمٌ» در راه خدا با کسانى که با شما مى‏جنگند بجنگید ولى از اندازه درنگذرید زیرا خداوند تجاوزکاران را دوست نمى‏دارد * و هر کجا بر ایشان دست‏یافتید آنان را بکشید و همان گونه که شما را بیرون راندند آنان را بیرون برانید [چرا که] فتنه [=شرک] از قتل بدتر است [با این همه] در کنار مسجد الحرام با آنان جنگ مکنید مگر آنکه با شما در آن جا به جنگ درآیند پس اگر با شما جنگیدند آنان را بکشید که کیفر کافران چنین است *و اگر بازایستادند البته خدا آمرزنده مهربان است.

وی افزود: جهاد علمی، جهاد تخصصی، جهاد نرم، جهاد سخت، جهاد با ابزار، جهاد با قلم، جهاد با عنوان، اغیار و خلاصه عناوین مختلف در رابطه با جریان های معاند است اما فرهنگ سازی یا به تعبیری فرهنگ جهاد مقوله ای است که نیاز مبرم به کار و تلاش دارد.

وی ادامه داد: یعنی خود فرهنگ جهاد، جهاد را می طلبد که آن مجاهده در راه فرهنگ سازی خود دارای درجاتی است جامعه ای که با فرهنگ جهاد و شهادت آشناست و عامل به آن است موفق ترین جامعه است و فاصله گرفتن از فرهنگ جهاد یعنی سقوط و انحطاط و عقب رفت آن جامعه که خطرناک است.

مؤلف اثر هزار از هزاران بیان داشت: در قرآن هم آیات تشویقی در رابطه با جهاد هست هم آیات توبیخی، آیات مجاهدان را به عرش می برد و در جائی مخالفان جهاد را به سرنوشت شوم انذار می دهد «فَإِذا لَقِیتُمُ الَّذِینَ کَفَرُوا فَضَرْبَ الرِّقَابِ حَتَّى إِذَا أَثْخَنتُمُوهُمْ فَشُدُّوا الْوَثَاقَ فَإِمَّا مَنًّا بَعْدُ وَإِمَّا فِدَاء حَتَّى تَضَعَ الْحَرْبُ أَوْزَارَهَا ذَلِکَ وَلَوْ یَشَاءُ اللَّهُ لَانتَصَرَ مِنْهُمْ وَلَکِن لِّیَبْلُوَ بَعْضَکُم بِبَعْضٍ وَالَّذِینَ قُتِلُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ فَلَن یُضِلَّ أَعْمَالَهُمْ»(محمد؛4)

وی افزود: این آیه می فرماید که پس چون با کسانى که کفر ورزیده‏اند برخورد کنید گردنها[یشان] را بزنید تا چون آنان را [در کشتار] از پاى درآوردید پس [اسیران را] استوار در بند کشید سپس یا [بر آنان] منت نهید [و آزادشان کنید] و یا فدیه [و عوض از ایشان بگیرید] تا در جنگ اسلحه بر زمین گذاشته شود این است [دستور خدا] و اگر خدا مى‏خواست از ایشان انتقام مى‏کشید ولى [فرمان پیکار داد] تا برخى از شما را به وسیله برخى [دیگر] بیازماید و کسانى که در راه خدا کشته شده‏اند هرگز کارهایشان را ضایع نمى‏کند.

بصیرت و آگاهی مردم نشأت گرفته از فرهنگ جهاد است

حجت الاسلام تقوی بیان داشت: حضرت امام خمینی (ره) بارها در سخنان شان بر آگاهی و بصیرت مردم تأکید می کنند و می فرمایند آگاهی و بصیرت و در صحنه بودن مردم بقا و دوام انقلاب را ضمانت می کند و این همان فرهنگ جهاد و شهادت است خیلی از انقلاب ها دوام نیاورد چون با فرهنگ جهاد آشنا نشدند گذشت 35 سال از انقلاب اسلامی ورونق روز افزون آن شاهد مدعای ما می باشد.

وی افزود: فرهنگ سازی کاری است که در آغاز نهضت انبیا حرف اول را می زد اگر پیامبران در آگاهی مردم موفق می شدند در بعثت هم موفق بودند و این یعنی فرهنگ جهاد را به مردم شناساندند «لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَیِّنَاتِ وَأَنزَلْنَا مَعَهُمُ الْکِتَابَ وَالْمِیزَانَ لِیَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ وَأَنزَلْنَا الْحَدِیدَ فِیهِ بَأْسٌ شَدِیدٌ وَمَنَافِعُ لِلنَّاسِ وَلِیَعْلَمَ اللَّهُ مَن یَنصُرُهُ وَرُسُلَهُ بِالْغَیْبِ إِنَّ اللَّهَ قَوِیٌّ عَزِیزٌ» به راستى [ما] پیامبران خود را با دلایل آشکار روانه کردیم و با آنها کتاب و ترازو را فرود آوردیم تا مردم به انصاف برخیزند و آهن را که در آن براى مردم خطرى سخت و سودهایى است پدید آوردیم تا خدا معلوم بدارد چه کسى در نهان او و پیامبرانش را یارى مى‏کند آرى خدا نیرومند شکست ناپذیر است.

سازش با دشمن غیر ممکن است

کارشناس مذهبی صداوسیما بیان داشت: در فرمایشات مولای متقیان اینگونه آمده است که جهاد دری از درهای بهشت است که بروی اهلش گشوده می شود و آنها اولیای خدا هستند. «أَمَّا بَعْدُ، فَإِنَّ الْجِهَادَ بَابٌ مِنْ أَبْوَابِ الْجَنَّةِ، فَتَحَهُ اللهُ لِخَاصَّةِ أَوْلِیَائِهِ. وَهُوَ لِبَاسُ التَّقْوى، وَدِرْعُ اللهِ الْحَصِینَةُ، وَجُنَّتُهُ الْوَثِیقَةُ فَمَنْ تَرَکَهُ رَغْبَةً عَنْهُ أَلْبَسَهُ اللهُ ثَوْبَ الذُّلِّ».

وی افزود: فرهنگ سازی دیگر قرآن در حفظ اسلام است اگر اسلام حفظ نشود دشمن ما را می بلعد گاهی سازش با دشمن هم امکان پذیر یا به مصلحت نیست و گرنه امام حسین (ع) سازش می کرد بنابراین باید قوی شد قدرت به دست آورد با هر ابزار شرعی و ممکنی مقابل دشمن ایستاد «وَأَعِدُّواْ لَهُم مَّا اسْتَطَعْتُم مِّن قُوَّةٍ وَمِن رِّبَاطِ الْخَیْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدْوَّ اللّهِ وَعَدُوَّکُمْ» اگر آنها از شما نترسند حمله می کنند و شما را نابود می کنند و از طرفی جهاد یک مدیریتی لازم دارد و مدیریت آن نیز با امام عادل است و اگر نبود با فقیه عادل می باشد که این یعنی ولایت فقیه و مدریت ولایت فقیه که مقام معظم رهبری الحق به بهترین شکل ممکن به نمایش گذاشته اند و دشمنان را مرعوب قدرت ایمان و ایستادگی و شجاعت ایران کرده اند./933/301/ب1