خراسان بزرگ خاستگاه حکمت و فلسفه بود

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، منوچهر صدوقی‌سها، مدرس و پژوهشگر تاریخ فلسفه و عرفان اسلامی در دومین همایش «بزرگداشت حکمت و حکمای خراسان» که صبح امروز در سالن همایش های دفتر تبلیغات خراسان رضوی برگزار شد با معرفی جایگاه علمی دو حکیم خراسانی، شیخ اسدالله یزدی و شیخ سیف الله ایسی، اظهار کرد: شیخ اسدالله یزدی به عنوان عارف و شیخ سیف‌الله ایسی، حکیم زمان خود محسوب می شدند از طرفی خراسان بزرگ در تاریخ قبل از اسلام، مرکز فلسفه بود و معروف به پایتخت فلسفه یونان بوده است.
 

وی افزود: خراسان بزرگ به لحاظ جغرافیایی خاستگاه دو رکن حکمت و فلسفه بود که فارابی و ابن سینا را در اختیار داشت در سال های بعد فخررازی و نیز خواجه نصیر و غزالی از شخصیت های برجسته ای هستند که با گذشت زمان در خراسان و در جبهه ای مخالف ظهور می کنند و در نهایت به حاج ملاهادی سبزواری منتهی می شود.
 

مدرس و پژوهشگر تاریخ فلسفه و عرفان اسلامی با بیان این که در برهه ای طولانی از زمان، خراسان مرکز علوم عقلی بوده است، بیان کرد: در مقابل  ظهور شخصیت های علمی در خراسان، مراکزی عمده با اندیشه ای مخالف حوزه فلسفی نیز در آن وجود داشت که وجود این دو جریان مخالف بسیار تعجب انگیز است و امکان جمع کردن این دو با یکدیگر ممکن نیست. 
 

صدوقی سها در ادامه به معرفی شیخ فیض‌الدین ایسی پرداخت و گفت: مرحوم شیخ ایسی اهل میانه استان آذربایجان و متولد 1317 هجری قمری بوده و در سال 1382 هجری وفات کرده است و مزار شریف این حکیم برجسته در دامنه شرقی کوهسنگی مشهد مورد احترام مردم و علاقه مندان وی قرار دارد.
 

وی با اشاره به اساتید و آثار شیخ ایسی، افزود: آقا بزرگ حکیم و شیخ اسدالله یزدی در مشهد از جمله اساتید وی که از فرهیختگان در این حوزه به شمار می روند، بودند؛ عیون الحکم و قواعد العرفان از جمله آثار ارزشمندی  که از سوی این حکیم خراسانی تدوین شده است.
 

پژوهشگر تاریخ فلسفه و عرفان اسلامی در بخش دیگری از سخنان خود به معرفی شیخ اسدالله یزدی پرداخت و بیان کرد: شیخ اسدالله یزدی در سال 1287 قمری در یزد متولد شد و برای تحصیل علوم دینی به حوزه علمیه تهران که از اساتید مجرب برخوردار بود، رفت و شایستگی درک و حضور در محضر سه عالم برجسته محمدرضا قمیشی‌صباغ، آقا علی مدرسی و میرزا ابوالحسن جلوه شد؛ شیخ یزدی در سال 1341 هجری وفات یافت و همچون شیخ ایسی در کوهسنگی آرام گرفت.
 

استاد دانشگاه، حکمت اشراق را به عنوان یکی از آثار مهم مرحوم شیخ یزدی معرفی کرد و افزود: شخصیت‌هایی همچون سیدحسن بجنوردی، شیخ علی ماسیتی‌یزدی و شیخ مجتبی قزوینی، همچنین میرزا مهدی الهی‌آشتیانی و شیخ هادی کدکنی از جمله شاگردان این حکیم برجسته بودند.
 

صدوقی سها تصریح کرد: ارتباط خوب مرحوم حسنعلی نخودکی با مرحوم شیخ یزدی وجود داشته و این در حالی  که مرحوم نخودکی با وجود برخورداری از جایگاه معرفتی و علمی به شیخ یزدی اظهار ارادت و توجه داشته و دیگر این که وی از شاگردان مرحوم جلوه و با آقا بزرگ حکیم در تهران هم دوره بوده است./844/202/ب1