فرمول ایمان و عمل صالح، راهکار اسلام برای سعادت حقیقی است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا درمشهد، حجت الاسلام سید موسی صدر، استاد سطوح عالی فقه و اصول حوزه علمیّه مشهد در مراسم عزاداری شبهای دهه دوم محرم که در محل مسجد المهدی (عج) مشهد به همّت هیأت فاطمیّون مدافعین حرم برگزار می شد، گفت: گمشده حقیقی همه انسان ها خوشبختی است، تا جایی که تمام انبیا و اولیای الهی به قصد تعریف معنای حقیقی همین مفهوم برای بشر ابلاغ رسالت کرده اند.

حجت الاسلام صدر خوشبختی را هدف نهایی و واقعی بشر و مشترک در همه انسان ها خواند و اظهار داشت: مفهومی که در بیان اهل کلام متناظر با واژه خوشبختی بوده، فلاسفه آن را سعادت می‌خوانند و انبیا و اولیا آن را با کلمه فلاح و رستگاری تعریف می کنند، در هرصورت به یک معناست و خواست مشترک و واقعی همه انسان ها و هدف نهایی نسل بشر است.

خوشبختی و سعادت؛ وحدت در تعریف، کثرت در مصداق

وی ادامه داد: با وجود وحدت در تعریف، مصادیق متفاوتی برای خوشبختی تعریف می شود؛ مثلاً جوانی که درسن ازدواج قرار دارد، ازدواج آسان و سالم و یافتن همسری مناسب را خوشبختی می داند. زن و شوهری که ازدواج کرده اند، فرزندآوری و بچّه دار شدن را مایه خوشبختی می دانند. یک فرد فقیر پول را، یک فرد مریض سلامتی را، عده ای قدرت، شهرت و ثروت را مایه خوشبختی می دانند.

حجت الاسلام صدر افزود: اما ما به وفور مثال‌هایی دیده ایم از جوانانی که با ازدواج ناسالم یا همسرانی که با فرزند نااهل تا پایان عمر بدبخت شده اند. چه بسیار فقرایی که با پول حرام به ثروت رسیده‌اند اما رنگ خوشبختی را ندیده اند، بیمارانی که پس از بهبود دچار تنگناها و عُسر و هَرَج‌های شدید شده اند، افراد قدرتمندی که هیچگاه خواب راحتی نداشته‌اند و یا افراد مشهوری که هیچگاه رنگ آسایش و آرامش را ندیده اند.

جهان غرب با اشتباه محاسباتی در تعریف خوشبختی روبه رو است

این استاد عالی حوزه علمیه گفتمان لیبرالیسم را بر پایه تعریف مصادیق کاذب خوشبختی دانست و تصریح کرد: اساسا جهان غرب با مکتب لیبرالیسم پایه خوشبختی انسان را بر آزادی استوار می داند و می‌گوید اگر انسان آزاد باشد، حقیقتاً خوشبخت است، اما با یک بررسی ساده می‌توان به آمار بالای جُرم و جنایت، بیماری‌های روانی، افسردگی های روحی و خودکشی پی برد. این ارقام نگران کننده، از نتایج تعریف مصادیق دروغین خوشبختی توسط جهان غرب است.

وی تأکید کرد: متأسفانه جامعه غربی در یک سردرگمی آشکار ـ به جای اصلاح تفکر باطل لیبرالیسم ـ این  آزادانگاری بی حد و حصر و حیوانی را به مسائل جنسی تعمیم داد و از یک دوره زمانی خاص، ارضای شهوات و غرایز جنسی نیز به لیست اباحه‌گری‌های غرب اضافه شد، البته تصور آنها بر این بود که آزادی جنسی انسان را به خوشبختی خواهد رساند، اما این کار نتیجه‌ای جز از هم پاشیدن بنیان خانواده و در هم شکستن زیربنا و چهارچوب جامعه تمدّنی آنها در پی نداشت.

تعریف اسلام از خوشبختی و سعادت برای انسان ها چیست؟

حجت‌الاسلام صدر با اشاره به دو مقدّمه، تعریف اسلام از خوشبختی برای انسان را تشریح کرد و گفت: باید دید اسلام بعنوان دینی که از جانب خداوند رحمان و خالق انسان آمده است، چه تعریفی از خوشبختی و سعادت بشر دارد. اگر باور داریم که الله خالق همه مخلوقات است، پس مسلّما او بهترین برنامه ریز و تربیت کننده بشر خواهد بود.

وی خاطرنشان کرد: برای تشریح تعریف اسلام از خوشبختی، لازم است دو مقدّمه یادآوری شود؛ اول آن که همه ما روزی از این دنیا خواهیم رفت و زندگی دنیوی برای هیچکدام از اعضای نسل بشر ابدی و جاودانی نیست، دوم آن که انسان ها پس از مرگ نابود نمی‌شوند بلکه تنها از عالمی به عالم دیگر منتقل خواهند شد، این مسأله هدف اصلی رسالت انبیا است؛ طوری که از آدم ابوالبشر(ع) تا محمّد مصطفی(ص) همه انبیا آمده‌اند تا وجود یک عالم جاودان و واقعی بنام آخرت را برای ما تعریف کنند.

حجت الاسلام صدر به آیه شریفه 42 سوره مبارکه زمر اشاره کرد و گفت: «اللهُ یَتَوَفَّی الاَنفُسَ حینَ مَوتِها وَالّتی لَم تَمُت فی مَنامِها» تا آخر آیه به صراحت مرگ را به خوابی تشبیه می‌کند که ما را از عالمی به عالم دیگر می برد. البته در هنگام مقایسه این دو عالم با هم باید بدانیم که ما اساسا برای ماندن در این دنیا خلق نشده ایم، چرا که مرگ برای انتقال ما به جهان آخرت خلق شده و این یعنی عالمی بجز زندگی مادی ـ جهان آخرت ـ محل زندگانی اصلی ما است.

وی با طرح یک سؤال درباره راهکار اسلام برای رسیدن به خوشبختی اخروی و سعادت حقیقی پرسید: سؤال اساسی در اینجا آن است که اسلام چه راهکاری برای وصول به رستگاری، فلاح و سعادت اخروی به ما نشان می دهد؟ در پاسخ به این پرسش، فرمول هدایت اسلام در قرآن به گونه ای مطرح شده که ایمان و عمل صالح به منزله دوبال برای تعالی، رشد و سعادت انسان تعریف می شوند؛ تا جایی که خداوند متعال در قرآن می فرماید «مَن عَمِلَ صالِحاً مِن ذَکَراٍ اَو اُنثی وَ هُوَ مُؤمِن فَلَنُحییَنَّه حَیاهً طَیِّبَه وَ لَنَجزِیَنَّهُم اَجرَهُم بِأَحسَنِ ما کانُوا یَعلَمون».

استاد سطح عالی فقه و اصول حوزه علمیه مشهد معنای واقعی ایمان را شناخت پروردگار دانست و اظهار داشت: بیش از 60 بار در قرآن ایمان و عمل صالح درکنار هم ذکر شده است و درتمام این امَنوا وَ عَمِلُواالصّالِحات ها، منظور از ایمان باور داشتن به خدا و شناخت الله به عنوان خالق و مدبّر جهان خلقت است . در واقع، کسی که خدا را نشناسد، خوشبخت و رستگار نخواهد بود و این ادعا با مشاهده سردرگمی انسان امروز ـ که در عین پیشرفته بودن، از خدا دور است ـ  قابل درک خواهد بود.

ایمان بسیاری از ما صوری و اسمی است

وی افزود: بسیاری از ما خود را مؤمن می دانیم ـ البته این ادعا به واسطه تولد ما در خانواده های مذهبی و رشد یافتن در جوّ ارزشی نظام جمهوری اسلامی تا اندازه ای صحیح است ـ اما در عمل، بسیاری از ما بدون ایمان زندگی می کنیم. مثلا چرا باید الگوی زندگی یک مؤمن، سبک زندگی کفار باشد؟ چرا گفتمان های غربی و سبک زندگی منحط آمریکایی باید برای ما الگو و سرمشق باشد؟ درواقع، ایمان بسیاری از ما صوری و اسمی است.

نیّت، روح عمل صالح است

حجت الاسلام صدر روح عمل صالح را نیّت عمل خواند و تاکید کرد: درکنار ایمان، روح عمل صالح نیز در نیّت آن نهفته است؛ این موضوع به قدری مهم است که نماز ـ به عنوان یک فریضه الهی و عمل صالح ـ اگر به نیّت عُجب و ریا خوانده شود، از شأنیّت خارج است و دیگر به عنوان یک عمل صالح مطرح نیست. مشابه این امر درباره زکات، خمس، حج و حتی جهاد نیز صادق است.

وی در انتها ضمن گرامیداشت یاد شهدای هیأت فاطمیون مدافعین حرم تصریح کرد: در عرصه انجام عمل صالح، فردی بذل مال می کند، فرد دیگری از وقت و عمر خود هزینه می کند اما افضل مجاهدین کسی است که با جان عزیز در راه خدا جهاد نماید و با نیت پاک، جان خود را به معامله با معبود بگذارد.

حجت الاسلام والمسلمین صدر خاطرنشان کرد: خوشا بحال مرزنشناسانی که در راه دفاع از حرم اهل بیت (ع) با جان و دل به جهاد با گمراهان و تکفیری ها شتافتند و با خون خود از حریم امن دین خدا پاسداری کردند. ان شاء الله خداوند متعال ما را از شفاعت آنها در قیامت بهره مند گرداند تا بتوانیم به حرمت خون پاک شهدای عزیزمان به رستگاری و خوشبختی حقیقی دست یابیم./863/202/ب2