برخی مورخان برای کمرنگ کردن بعد سیاسی عاشورا بر روی نقش ماورایی تأکید میکنند
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، سیده مریم ابوالقاسمی، استاد دانشگاه شهید بهشتی تهران امروز 26 آبان در نشست «عاشورا تاریخ یا اسطوره»در دانشگاه فردوسی مشهد، گفت: جامعه ای که از امام حسین(ع) یک قدیس می سازد نمی تواند با امام رابطه درستی برقرار کند و در عین حال یکی از مشکلات مورخان ما این است که نگاه تخصصی به تاریخ ندارند و این خود یک آسیب است.
وی با اشاره به مراسم پرشور عزاداری در عاشورای حسینی، گفت: بعضی ها میگفتند چرا شما نسبت به حضور جوانان معترض هستید این خیلی خوب است که این همه جوان پای منبر میآیند؛ اما باید این سؤال را مطرح کرد که جوان دستاوردش پس از این همه گریه چیست؟
وی خاطرنشان کرد: جوان ما در ده روز محرم وجهه خیلی خوبی پیدا میکند؛ اما آیا بعد از آن تبدیل به فرد دیگری میشود؟ خیر، چرا که این جوان آگاهی دیگری ندارد و این آگاهی و بینشش به راحتی لطمه خواهد خورد.
شناخت امام نباید اسطوره ای باشد
این استاد دانشگاه با طرح این پرسش که آیا ما یک الگوی قابل تحقیق از امام حسین(ع) ارائه کردیم؟ گفت: من با اشک و عزاداری برای امام حسین(ع) مشکلی ندارم اما نگاه ما به امام حسین(ع) و پیوند ما با ایشان این است که تمام شاخصههای عاشورا را بشناسیم و منتقل کنیم که اگر در این زمینه شناخت نباشد ایشان اسطورهای میشود یعنی همان امامی که در عالم انسانی دسترسی به آن نداریم.
ابوالقاسمی با بیان این که تصویرسازیهای نادرستی از مسیر مکه تا کربلا در تاریخ ایجاد شده است، خاطرنشان کرد: در واقع مداحان و ذاکران اهل بیت(ع) باید بدانند که خود واقعه عاشورا منقلب کننده است و نیازی نیست که برای منتقلب کردن مردم تصویر ساز نادرست انجام دهند.
تصویرسازی نادرست از عاشورا
وی با انتقاد از مداحانی که تصویرسازی نادرستی از عاشورا میکنند، گفت: برخی از این افراد میگویند، شب عاشورا امام بهشت را در کف دستانشان به یارانشان نشان دادهاند؛ اما آیا کسانی که تا آن زمان ماندند به شعور نرسیده بودند و نیازی داشتند که بهشت را در کف دست امام ببینید؟ این نشان دادن چهره نادرست از امام حسین(ع) است.
این استادیار دانشگاه با طرح این پرسش که ما با هویت تاریخی خودمان چه میکنیم؟ گفت: یعنی چه ما بنده عباس هستیم؟ ما بنده خداییم؛ این گونه سخنان دستاوردش برای ما چیست؟ با ابراز تاسف از برخی مراسم عزاداری بیان داشت: زمانی که فردی با ریتم تند سینه میزند وقتی از مجلس خارج میشود به غیر از سوز، دستاوردی دیگر ندارد و همه تصورش از حضرت عباس این است که او 120 نفر را کشته است!
با اسطوره پردازی، شخصیتهای بزرگ لوث میشوند
وی افزود: با اسطوره پردازی، شخصیتهای بزرگ لوث میشوند و نشان میدهد که افرادی که با امام حسین(ع) آمدند تحول در وجودشان یک شبه بوده و این در حالی است که زمینههای تحول برایشان فراهم شده بود.
این استادیار دانشگاه با بیان این که اگر نگاه ما به تاریخ تقدیری باشد بدین معنا که من انسان هیچ ارزشی ندارم چرا که خدا خواسته است، گفت: این خطر مهمی است و ما باید بدانیم وقتی میگویند شهادت امام حسین(ع) براساس تقدیرش بوده چه چیزی را به عنوان عاشورا به جامعه القا میکنیم.
منطق امام حسین منطق جنگ نبود
ابوالقاسمی با بیان این که امام حسین(ع) براساس شأن امامت خودشان طبق مقتضیات زمان در برههای خاص، تصمیمی گرفتند و براساس مستندات تاریخی ایشان تلاش کردند تا جلوی جنگ را بگیرند نه اینکه امام ترسو باشند، اظهار کرد: منطق امام حسین(ع) منطق جنگ نبود.
وی افزود: این گونه نیست که امام حسین(ع) از مدینه به سمت کربلا به قصد جنگ آمده باشند، ایشان خطاب به مردم کوفه فرمودند اگر شما مرا نمیخواهید و از فرستادن نامههای خود پشیمان شدید من برمیگردم و آنها گفتند باید بیعت کنید و ایشان بیعت را نپذیرفتند.
نگاه تقدیری به عاشورا
این استادیار دانشگاه با اشاره با انتقاد از نگاه تقدیری به عاشورا، متذکر شد: براساس این نگاه امام حسین(ع) مثل یک موجود بی اراده و براساس تقدیر به این سمت آمده پس به شهادت میرسد، اگر جامعه ای با این موضوع خو بگیرد هویت تاریخی خودش را نابود میکند.
وی ادامه داد: در بحث علمی به نگاه سیاسی کاری نداریم و فارغ از پیش داوریهای خودمان یک کار علمی انجام میدهیم. ما باید ببینیم تاریخ به ما چه میگوید، در عین اینکه در تاریخ دروغ زیاد گفته شده یا مسائلی گفته نشده است.
استادیار دانشگاه با تاکید بر این مهم که باید انحراف تاریخ را جدی بگیرید، خطاب به دانشجویان گفت: به خاطر هویت و اعتقادات و به خاطر دفاع از تشیع سعی کنید امام حسین(ع) را بیشتر بشناسید چرا که خطر تحریف زمانی زیاد میشود که اطلاعات و آگاهی های تاریخی خوبی نداشته باشیم.
دین ما دین منطق است
ابوالقاسمی ادامه داد: دین ما دین منطق است اگر احساس دارد منطق هم دارد نگذاریم دین ما یک دین قدسی باشد که جایی برای بحث و جدل ندارد چرا که ما میتوانیم پیرامون دین سوال مطرح کنیم.
این استاد دانشگاه شهید بهشتی تهران با بیان این که باید اهل بیت(ع) را شناخت، گفت: اگر قرار است آنها الگو باشند باید برای من در قرن بیست و یکم هم الگو باشند و این در صورتی است که من بتوانم در مورد این الگو سوال کنم.
وی در ادامه با اشاره به بعد پررنگ ماورایی عاشورا در تاریخ گفت: مورخانی که گرایش اموی داشتند برای این که واقعه عاشورا را کمرنگ کنند تا بعد سیاسی آن مغفول بماند به نقش ماورایی تاکید بسیار کردند و فقط در دوران کوتاهی پس از انقلاب نگاه به واقعه عاشورا و کربلا به سمت نکاه های غیرعاطفی سوق پیدا کرد./934/202/ب1