نهادهای حقوقی غرب را چشم بسته نپذیرید

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت الاسلام وحدتی شبیری استاد حقوق حوزه و دانشگاه در جلسه کرسی آزاد اندیشی با موضوع شخصیت حقوقی از منظر فقه که در سالن اجتماعات مرکز تخصصی جامع علوم اسلامی ولی امر برگزارشد بیان داشت: پیروزی انقلاب اسلامی ایران فقط شامل مسائل سیاسی و حکومتی نمی شود بلکه دگرگونی در همه بخش های جامعه که شامل حقوق نیز می شود است.

وی ادامه داد: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران یک اصل قرار گرفته است که اگر تمام خون دل خوردن های امام خمینی(ره) و خون دادن شهدا را در یک سمت ترازو و آن اصل قانون اساسی را در کفه دیگر قرار دهیم سمت ترازوی آن اصل که اصل چهارم قانون اساسی است سنگین تر خواهد بود.

مدیر گروه حقوق مرکز تخصصی جامع علوم اسلامی با اشاره به اصل چهارم قانون اساسی اظهار داشت: در این اصل بیان شده است که تمام قوانین اعم از حقوقی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و حتی نظامی باید بر اساس قوانین اسلام باشد و هیچ قانونی نمی تواند بر خلاف فقه اسلامی تدوین شود؛ در ذیل این قانون بیان شده است که شورای نگهبان بر اسلامی بودن این قوانین نظارت می کند.

وی دلیل بسیاری از مشکلات امروزه را عدم شناخت صحیح از موضوعات دانست و گفت: اگر قرار است قوانین اسلامی باشند این طلاب هستند که باید با آشنایی دقیق به موضوعات روز در زمینه اسلامی بودن موضوعات موضع گیری کنند چه بسا ممکن است هر یک از این طلاب در آینده جزء فقهای شورای نگهبان باشند.

حجت الاسلام وحدتی شبیری با بیان این که تجارت یکی از مواد قانونی است، گفت: در قانون تجارت بیان می شود کلیه شرکت های تجارتی مذکور در قانون، دارای شخصیت حقوقی می باشند.

وی با بیان نظر علامه طباطبایی(ره) در زمینه اقسام جهان بیان داشت: علامه طباطبایی(ره) در کتاب اصول فلسفه و روش رئالسیم به بیان سه جهان واقع، ذهنی و اعتباری پرداخته است؛ جهان واقع حاکی از موجودات بیرونی است و جهان ذهنی موجوداتی را در ذهن تصور می کند گرچه ممکن است وجود آن در خارج محال باشد و جهان اعتباری فرضی است که عقلای عالم به گونه ای که فایده عقلایی بر آن بار شود انجام می دهند.

این حقوقدان حوزوی خاطرنشان کرد: انسان برای این که بتواند نیازهای خود را برطرف سازد مفاهیمی را ایجاد کرده است و برای انسان که یک موجود حقیقی و واقعی است یک شخصیت فرض شده است؛ شخصیت به معنای شایستگی و اتصاف شخص به دارا شدن حقوق و تکالیف است و به کسی که این اتصاف و شایستگی را دارا است شخص گویند.

وی ادامه داد: شخصیت برای انسان از ابتدا معتبر و متصور بوده است که اعتبار آن نیز دارای اثر بیرونی است به عنوان مثال زمانی که بیان می شود شخصی مالک این زمین است یعنی می تواند دیگران را از این مال منع کند و دیگران نمی توانند بدون اجازه مالک در آن تصرف کنند.

استاد حوزه و دانشگاه اضافه کرد: این شخصیت حقیقی که فروان از آن استفاده می شود ذات انسان نیست بلکه یک مفهوم اعتباری است و ممکن است از انسان گرفته شود چنان که شخصیت را از بردگان می گیرند و گاهی نیز نیاز است که برای انسان پس از مرگ درجه ای از شخصیت را اعتبار کنند.

وی با تقسیم شخصیت به حقوقی و حقیقی خاطرنشان کرد: اگر فرد دارای شخصیت، انسان باشد شخص حقیقی و اگر موجودی باشد که هویت و تشخص آن در خارج، به اعطا و جعل قانون گذار است شخص حقوقی گویند.

مدیر گروه حقوق مرکز تخصصی جامع علوم اسلامی ولی امر با تأکید بر این که فقه اسلامی در شناخت شخصیت حقوقی تردیدی ندارد، تصریح کرد: متون اسلامی که از پیامبر اکرم(ص) و پیشوایان دینی رسیده است حاکی هستند که در شناخت شخصیت حقوقی تردیدی وجود ندارد بلکه به جای کلمه شخصیت کلمه عنوان به کار برده شده است.

وی ادامه داد: پیامبر اکرم(ص) در هنگام رحلت به عباس عموی خود فرمودند تو وصی من باش اما او نپذیرفت و هنگامی که به امام علی(ع) فرمودند تو وصی باش پذیرفت که پیامبر اکرم(ص) بعد از قبولی وصایت از سوی امام علی(ع) فرمودند دین مرا ادا کن؛ منظور از ادا کردن دین این است که تکالیف و وظایفی که بر عهده من به عنوان ولی مسلمین قرار داشت تو ادا کن.

حجت الاسلام وحدتی شبیری در پایان با اشاره به این که طلابی که در گروه های تخصصی ورود پیدا می کنند کار خیلی حساسی دارند، تاکید کرد: نباید نهادهای حقوقی غرب را چشم بسته بپذیریم و آن را در جایگزین نظام حقوقی جاسازی کینم بدون این که آن را بومی کرده باشیم./1324/پ202/ف