کرسی ترویجی مردم سالاری دینی برگزار شد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، کرسی ترویجی مردم سالاری دینی پیش از ظهر امروز در تالار معرفت پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد.

در این نشست حجت الاسلام مهدی امیدی ارائه کننده بحث و حجج اسلام محمد جواد نوروزی و قاسم شبان نیا از اعضای هیأت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) ناقد بحث وی بودند و همچنین دبیر علمی این نشست را حجت الاسلام امیر راستگار بر عهده داشت.

حجت الاسلام امیدی در ابتدای این نشست با بیان اینکه بحث مردم سالاری دینی از صدر اسلام وجود داشته است، تبیین کرد: هر چند عنوان این موضوع از گذشته نبوده است ولی معنون و مسمای آن وجود داشته است و این بحث منافاتی هم با امامت ندارد چون امام حاکم اسلامی از جانب خدا است ولی در عین حال پذیرش و تولی ولایت در اختیار مردم است.

وی با اشاره به این که بحث مردم سالاری دینی را در پنج قسمت می توان بررسی کرد، اظهار کرد: نخست بحث مفهومی آن است، بحث دوم چشم انداز ایده آل مردم سالاری دینی از منظر رهبران انقلاب اسلامی است؛ بحث سوم بررسی اسنادی با توجه در قانون اساسی و چگونگی مطابقت آن با مردم سالاری دینی است، بحث چهارم، بیانی تجربی و عینی از پیاده شدن این مقوله در بیش از سه دهه جمهوری اسلامی است و در نهایت در بحث پنجم رویکرد راهبردی به مردم سالاری دینی بررسی می شود.

عضو هیأت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در قسمت دیگری از سخنان خود با بیان این که مردم سالاری دینی و جمهوری اسلامی در معنا و مفهوم تساوی دارند، تأکید کرد: این دو مقوله هرچند در پردازش متفاوتند ولی در معنای واحد و بسیطی دارند بنابراین می توان مردم سالاری متخذ از دین را به نظام سیاسی که بر اساس مبانی، اهداف و آموزه های دین زمینه های لازم برای مشارکت مردم در سرنوشت خودشان را فراهم می کند، تعریف کرد.

عضو هیأت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در ادامه با اشاره به این که هیچ یک از دموکراسی و تئوکراسی شامل مقوله مردم سالاری دینی نمی شود، خاطرنشان کرد: مردم سالاری دینی از حیث مبانی و سطوح روابط بین مردم و حکومت و غایات متربط بر آن با هر دو مقوله دموکراسی و تئوکراسی تفاوت داشته و برای خود مقوله ای مستقل به حساب می آید.

وی با اشاره به اینکه مقوله مردم سالاری دینی در پاسخ به سؤال نخست حاکمیت ذاتی را از آن خدا می داند، تصریح کرد: این حاکمیت ذاتی خدا منافاتی با حاکمیت عرضی مردم ندارد هم چنانکه این مقوله در پاسخ به سؤال دوم پاسخگویی حکومت را هم در برابر خدا می داند و هم مردم؛ در پاسخ به سؤال سوم اطاعت را مشروط به رعایت شریعت الهی و قانون متناسب آن در نظر گرفته می شود.

حجت الاسلام امیدی در تبیین دین در مقوله مردم سالاری، عنوان کرد: منظور از دین در این مقوله، نه قرائت کلیسای کاتولیک است که هدف اصلی خود را دست یابی به قدرت می داند و نه اسلام آمریکایی و صهیونیستی، بلکه مراد از دین دراین مقوله اسلام است، آن هم اسلامی اصیل و به تعبیر دیگر اسلام ناب محمدی.

در ادامه این نشست حجت الاسلام نوروزی در رویکرد انتقادی به بحث حجت الاسلام امیدی، اظهار داشت: اولین نکته ای که باید در نظر گرفت این است که باید توجه کنیم که با چه منطقی بحث را دنبال را کنیم که این بحث مشخص نبود و دوم این که نباید تحلیلات خود را در زمینی که غرب برنامه ریزی کرده مطرح کنیم و همچنین باید توجه کنیم جمهوریت با مردم سالاری تلازمی ندارد.

وی افزود: بنده معتقدم مفهوم مردم سالاری دینی به تأمل بیشتر و دقیق تری نیاز دارد، چرا که بحث آقای امیدی و تعریف ایشان از دموکراسی خیلی کلی بوده و بیشتر رویکرد سلبی در قبال دموکراسی و تئوکراسی را در نظر می گیرد، بنابراین بهتر بود رویکردهای ایجابی هم در نظر گرفته می شد.

عضو هیأت علمی مؤسسه امام خمینی(ره) در بخش دیگری از سخنان خود ابراز داشت: اگر آقای امیدی کمی از زواید بحث را کم می کرد و به متن می پرداخت بحث بهتر پیش می رفت همچنان که به آن پنج محور می توانستند محور ششمی با عنوان تأییدات آیات و روایات بر بحث مردم سالاری دینی بیان کنند.

در ادامه این نشست حجت الاسلام شبان نیا که ناقد دیگر بحث حجت الاسلام امیدی بود، اظهار داشت: باید تعریف ما از مردم سالاری دقیق تر باشد چرا که همیشه صدور احکام با دین نیست و از آن طرف دین خیلی از اوقات در تشخیص موضوعات هم ما را یاری می کند.

وی افزود: وقتی حجت الاسلام امیدی می گوید مردم حق پذیرش حکومت اسلامی را دارند؛ در حالی که اگر حکومت حق و اسلامی باشد مردم حق سرپیچی از آن را ندارند که بنده فکر می کنم این مسامحه ای از آقای امیدی بوده است.

لازم به ذکر است، در ادامه این نشست خانم دکتر کلارا لوپز محقق اسپانیایی مهدویت و دکتر کراوس محقق اهل جمهوری چک که از میهمانان ویژه این نشست بودند نیز مباحثی را در زمینه مردم سالاری دینی بیان کردند.

گفتنی است، در پایان این نشست و پس از پاسخگویی حجت الاسلام امیدی به ابهامات ناقدان، سؤالاتی از سوی حضار مطرح شد که حجت الاسلام امیدی به این سؤالات نیز پاسخ داد./1330/پ202/ف