همایش تخصصی تاریخ شفاهی ایران برگزار شد
این همایش به ریاست موسی حقانی دبیر علمی همایش تاریخ شفاهی ایران برگزار شد و قبل از ارائه مقالات جمعی از اساتید و محققان به سخنرانی در رابطه با تاریخ شفاهی پرداختند.
در ابتدای این نشست یعقوب توکلی نویسنده و پژوهشگر به سخنرانی با عنوان «تاریخ نگاری انقلاب با توجه به خاطرات مکتوب و شفاهی رجال پهلوی» پرداخت و گفت: برای بررسی فساد دوران پهلوی نیازی به بررسی اطرافیان شاه نیست چرا که هر گونه فسادی در خود شاه وجود داشته است.
در ادامه این نشست محمد رضا کائینی در سخنرانی به بررسی «خاطرات شفاهی پیرامون مرحوم آیت الله طالقانی» پرداخت.
وی به معرفی مرحوم آیت الله طالقانی پرداخت و گفت: بدون تردید مرحوم سید محود طالقانی از شاخص ترین چهره های انقلاب است و در زمان کشف حجاب از سوی رضاخان مبارزات آشکار از جانب ایشان را شاهد هستیم و باید به درستی شخصیت ایشان بررسی شود.
محقق و پژوهشگر تاریخ شفاهی با اشاره به دو نوع نگاه و رویکرد به مرحوم آیت الله طالقانی و اینکه برخی گروه وابسته به کمونیست ها سعی در کتمان شخصیت استکبار ستیزی مرحوم طالقانی را دارند، گفت: برخی از جریانات وابسته به کمونیست ها به بیان خاطراتی از ایشان می پردازند و به شخصیت استکبار ستیزی ایشان اشاره نمی کنند، گروه دوم روحانیان و علمای همراه با ایشان بودند که آنها به تألیفات و رویکرد استکبارستیزی مرحوم آیت الله طالقانی اشاره دارند.
کائینی افزود: در رابطه با ملی گرایی که آیت الله طالقانی از آن سخن می گویند ایشان ایران را ظرف و آداب و سنت های ایران را به عنوان مظروف پذیرفته بودند، نباید این موضوع سانسور و داوری های ناصواب صورت بگیرد.
وی با تأکید بر اینکه باید نگاه درستی به اندیشه های مرحوم آیت الله طالقانی شود، بیان کرد: باید با منطق و استدلال درست به سخنان آیت الله طالقانی پرداخت و نباید فرصت تبلیغاتی در اختیار افرادی که قصد سوء استفاده از انقلاب را دارند بدهیم، نگرانی برخی جریان ها در سانسور صحبت های آیت الله طالقانی برای این است که صحبت های ایشان به نفع آنها نیست و تا مدتی افکار ایشان مغفول مانده بوده اما در حال حاضر حتی در سریال های امروز تلویزیونی بیشتر شاهد حضور آیت الله طالقانی هستیم.
در ادامه این نشست سیروس سعدوندیان محقق و پژوهشگر تاریخ با سخنرانی با عنوان «خاطرات و خطرات در عرصه تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی ایران» پرداخت.
وی با اشاره به نقش رسانه ها در بیان تاریخ شفاهی خاطرنشان کرد: رسانه ملی و رسانه های مجازی نقش مهمی در پرداختن به تاریخ شفاهی دارد و تاریخ شفاهی از سوی رسانه ها نباید همانند تیغ دولبه عمل کند.
در بخشی از این نشست نیز موسی نجفی محقق و پژوهشگر تاریخ شفاهی به بیان سخنرانی با موضوع «نظری اجمالی بر تاریخ شفاهی و خاطره نویسی پهلوی ها» پرداخت.
وی با اشاره به نکاتی در رابطه به تاریخ شفاهی و تجربیات خود، گفت: تاریخ شفاهی جایگاه آن در واقعه و حادثه متفاوت است، مرحوم مدرس می گوید وقایع به حوادث شکل می دهند، ما باید به واقع بپردازیم و وقایع به حوادث جهت می دهند و در حوزه حادثه بیشتر است.
محقق و پژوهشگر تاریخ شفاهی با اشاره به نقش مهم مصاحبه در تاریخ شفاهی، افزود: مصاحبه شونده و مصاحبه کننده و سوالات در مصاحبه برای تاریخ شفاهی مهم است، برای نثر تاریخ شفاهی مصاحبه کننده بسیار مهم است و باید سوالات جامعی مطرح شود.
نجفی با اشاره به یکی از مشکلات مکتوب تاریخ شفاهی، بیان کرد: در خاطره نویسی لحن افراد دیده نمی شود و باید نوع لحن بزرگی افراد در بیان شخص مورد توجه قرار گیرد، همچنین نویسنده تاریخ شفاهی نیز شاید در موضوعی تخصص داشته باشد که در حوزه دیگر این تخصص در او نیست، نویسنده تاریخ شفاهی باید شناگر قابلی باشد و در غیر این صورت غرق خواهد شد.
در ادامه این همایش مقالاتی از سوی نویسندگان و مورخان از جمله مقاله «تاریخ شفاهی اقتصای، تحلیل تاریخی کنش اقتصادی» از سوی علی اصغر سعیدی، مقاله «نقد کتاب حکمت و سیاست خاطرات دکتر حسین نصر» به همت مرتضی میردار، مقاله «اثر گذاری هنر نمایش در وقوع انقلاب اسلامی ایران»، شفیقه نیک نفس با ریاست علیرضا کمری و کارشناسی مرتضی رسولی برگزار شد.
در این همایش مقاله «تاریخ شفاهی حزب ملل اسلامی» از سوی جواد منصوری، مقاله «تاریخ شفاهی امام خمینی (ره)» به همت محمد جواد مررادی نیا، مقاله «جمهوری تاریخ نگاری انقلاب، نگاهی به رویکردها و روش های تاریخ نگاری مرمی انقلاب اسلامی» از سوی مرتضی قاضی به ریاست جلسه حبیب الله اسماعیلی و کارشناسی مرتضی نورانی برگزار شد.
در بخش دیگری از همایش نیز مقاله «حماسه گمشده در تاریخ، بررسی زمینه ها و پیامدهای واقعه دی ماه 1356 مشهد» از سوی شکوه سادات سمیعی، مقاله «نقدی بر آثار تاریخ شفاهی محلی انقلاب اسلامی»، به همت ابوالفتح مومن، مقاله «تاریخ شفاهی گروه های مذهبی، سیاسی مشهد و نقش آنها در انقلاب اسلامی» از سوی محمد نظرزاده به ریاست جلسه محمدحسن راز نهان و به کارشناسی مهدی کاموس برگزار شد.
در بخش پایانی این همایش نیز نشست پرسش و پاسخ برگزار شد و جمع بندی پایانی این همایش از سوی موسی حقانی دبیر علمی همایش ارائه داده شد.
شایان ذکر است که دهمین نشست تخصصی تاریخ شفاهی ایران با عنوان تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی ایران بین سال های 1342 الی 1357 به نقد و بررسی آثار منتشر شده در حوزه تاریخ شفاهی با محور و موضوع امام خمینی (ره) و روحانیت، فرهنگ و هنر، اقتصاد و معیشت، اجتماع، طبقات و اصناف، سیاست، احزاب، گروه ها و جریان ها، وقایع و رویدادها، شخصیت ها، نظریه ها، رویکردها و روش ها مورد بررسی قرار گرفت./818/201/ب1