رویکرد عقلانی حوزه‌های علمیه در فضای مجازی
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، محمد صادق رستمی، کارشناس فضای مجازی، عصر امروز در نشست علمی «فضای مجازی، تهدیدها و فرصت‌ها» که در سالن اجتماعات بسیج مدرسه علمیه معصومیه(س) برگزار شد، به تبیین رویکرد عقلانی حوزه‌های علمیه در فضای مجازی پرداخت و گفت: فضای مجازی از خطوط مقدم کشور است، بیش از یک میلیارد نفر در جهان بازی آنلاین انجام می‌دهند و بیش از 20 میلیون سایت در فضای مجازی وجود دارد و این فضای بستری برای سرگرمی، آموزش، شبکه‌های آموزشی اجتماعی و بانکداری و خرید و فروش استفاده می‌شود.
رستمی به رهنمودهای رهبر معظم انقلاب درباره فضای مجازی اشاره کرد و گفت: رهبر معظم انقلاب اهمیت فضای مجازی را به اهمت انقلاب اسلامی دانسته است و در سخنی فرموده است: «اینترنت یکی از نعم بزرگ الهی است، اما در عین حال یک نقمت بزرگ هم هست، اینترنت الان یک جریان افسار گریخته است.» همچنین در سخن دیگر آورده است که «در 37 گذشته همواره مبارزه وجود داشته است؛ البته امروز به واسطه شیوه‌های جدید و پیچیده دشمن، همچون موضوع فضای سایبری و تأثیرات فرهنگی، اعتقادی، اجتماعی و ضد امنتی آن؛ این مبارزه سخت‌تر و حساس‌تر شده است.»
وی در ادامه به تبیین رسالت حوزه‌های علمیه در مواجهه با فضای مجازی پرداخت و گفت: اقبال عمومی جامعه به رسانه‌های ارتباط جمعی، نرخ بالا تأثیرگذاری فضای مجازی در جامعه، مدیریت بسترهای ارتباطی از سوی بیگانگان و هجوم همه جانبه در عرصه جنگ نرم، انفعال مسؤولان نظام اسلامی در مدیریت فعال و مبتکرانه فضای مجازی، مراجعات متعدد مردم برای پاسخگویی به معضلات فضای مجازی و تأکید و صراحت رهبر معظم انقلاب درباره فضای مجازی، ضرورت و اهمیت ورود طلاب را به این عرصه دوچندان کرده است.
کارشناس فضای مجازی در ادامه سخنانش به نحوه مواجهه حوزه‌های علمیه با فضای مجازی اشاره کرد و گفت: حوزه‌های علمیه را به عنوان زادگاه حکومت دینی، نهادی است که در مواجهه با رویدادهای اجتماعی بی‌تفاوت نیست؛ بنابراین حوزه‌های علمیه بر اساس رسالت تعیین شده حمایت و نصیحت نظام اسلامی؛ نمی‌توانند به فضای مجاز منفعل باشند و نه شایسته است با آن مقابله کنند، بلکه مناسب است که رویکرد و برخورد حکیمانه با فضا مجازی داشته باشد.
رستمی بیان کرد: برخورد حکیمانه در فضای مجازی شامل شناسایی اقتضائات فضای مجازی، و اولویت‌بندی اصلاح و گزینش بومی‌سازی هوشمندانه فضای مجازی با حریم امنیتی کشور در سطح کلان است.
کارشناس فضای مجازی بیان کرد: هرچند فعالیت‌های اجرایی و عملیاتی بر عهده نهادی مربوطه از جمله شورای عالی فضای مجازی و وزارت ارتباطات است، اما فعالیت‌های نظری فکری از وظایف اصلی حوزه‌های علمیه در این بخش است؛ که تأثیر به سزایی در شکوفایی هر یک از اقسام سه‌گانه را دارد.
وی با بیان این که مبانی نظری غرب در علوم ارتباطات و جامعه شناسایی بعد از ترجمه وارد کشور شده است، گفت:شاکله تفکر بسیاری از مردم و مسؤولان بر این مبنای غربی شکل گرفته است، بنابراین مناسب است حوزه‌های علمیه از منظر اسلام، قرآن و روایت این نظریه‌ها ارائه دهند.
رستمی به ضرورت شناسایی اولویت‌های در فضای مجازی اشاره و عنوان کرد: اولویت‌بندی نیازمند اصول و فروع خاص و رعایت خط قرمزها است، چنانکه ما در مبانی و اعتقادی و گزینش تکنولوژی از بینش فرهنگ اسلامی مبانی محکمی نداشته باشیم، به طور قطع نخواهیم توانست اولویت‌بندی سالم، فعال و پایداری ارائه دهیم، بنابراین جایگاه حوزه‌های علمیه به عنوان پیشینه تئوری نظام اسلامی در روند اصلاح فضای مجازی و تعیین خط قرمزها روشن می‌شود.
وی به بیان ضرورت گزینش و بومی‌سازی مبانی نظری فضای مجازی پرداخت و گفت: اگر این مبانی مبتنی بر الگوی پیشرفت ایرانی اسلامی و فرهنگ بومی نباشد، مشکلات فضای مجاز حل نخواهد شد.
وی با بیان این که فعالیت اصل حوزه علمی در فضای مجاز نظریه‌پردازی و گفتمان‌سازی در جامعه است، افزود: هر بخش شناسایی، اولویت‌بندی و گزینش در فضای مجازی مناسب است به گفتمان سازی و ایجاد مطالبه عمومی تبدیل شود که مسؤولان بالادستی نسبت به الگوی اصلاح و پیشرفت در فضای مجازی حساس شده و به ناچار تغیرهای را بپذیرند و چرا که با خواست عموم ملت همراه است.
رستمی با بیان این که فضای مجازی از سه بخش تولید، توزیع و مصرف تشکیل شده است، گفت: محتوا در سمت تولید، بسترهای ارتباط جمعی در جهت توزیع و سواد رسانه‌ای مصرف حائز اهمیت است؛ زمانی که ما می‌توانیم ادعا کنیم فضای مجازی در کشور پاک است هر سه بخش پاک و سالم شوند.
کارشناس فضای مجازی عنوان داشت: آنچه مورد توجه نیروی‌های انقلابی و رسانه‌های عمومی واقع شده است، محتوا و سواد رسانه‌ای است، اما اگر در انتقال پیام؛ محتوا مهم است و سالم باشد، بیش از آن بسترهای انتقال پیام باید مطلوب و سالم باشند؛ بسترهای ارتباط جمعی اقتضائاتی دارند که بر محتوا تأثیر می‌گذارند و به نوبه خود قادر هستند اخبار مهم را کم‌اهمیت و بی‌ارزش جلوه دهند و اخبار بی‌ارزش را دامن زنند و بستری برای نشر شایعات و گسترش مطالب باطل شوند.
وی با بیان این که بستر ناسالم انتقال پیام، همچون ظرف نجسی است که مظروف را نجس می‌کند، گفت: بسترهای اجتماعی مجموعه‌ای است که بر کمیت و کیفیت پیامم تأثیرگذار است و شامل سخت افزار، نرم افزار و سیاست‌ها حاکمیتی می‌شود.
رستمی بر ضرورت تأسیس شبکه ملی اطلاعات تأکید کرد و گفت: مهم‌ترین نکته در تحول بنیادین و انقلاب در فضای مجازی، اصلاح زیرشاخه‌های ارتباطی و استقلال در این حوزه است که تأسیس شبکه ملی اطلاعات و پروژه‌های اقماری می‌شود.
کارشناس فضای مجازی بیان کرد: بر اساس طرح شبکه ملی اطلاعات مدار سوئیچنگ اطلاعات در داخل کشور قرار می‌گیرد، با اجرایی شدن درست پروژه‌های اقماری همچون ایمیل ملی، شبکه اجتماعی بومی و موتور جستجوی ملی و مدیریت فضای مجازی از سلطه و مدیریت بیگانه خارج می‌شود و تا استقلال ملی تا میزان زیادی تأمین می‌شود.
رستمی در پایان سخنانش ابراز کرد: رویکرد عقلانی حوزه‌های علمیه در فضای مجازی از آگاه‌سازی عمومی و پیگیری مطالبات رهبری، مصوبات قانونی و گفتمان‌سازی درباره راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات و پروژه‌های اقماری آن به همراه نظریه‌پردازی و فعالیت اجتهادی برای اصلاح نظر تئوری‌پردازی ارتباطات غربی است./998/202/ب2