پراکنده‌کاری و عدم توجه به اهداف نهایی از معضلات تحصیلی طلاب است
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت الاسلام محمد مهدی عباسی، استاد دانشگاه باقرالعلوم(ع)، عصر امروز در نشست علمی مدیریت زمان که با حضور طلاب و روحانیان در مؤسسه امام رضا(ع) برگزار شد، به راهکارهای مدیریت زمان اشاره کرد و گفت: مدیریت زمان نیازمند چند مرحله است، نخست این که هدف‌ها مشخص شوند و اهداف به صورت کلی به نهایی، میانی و هدف‌های عملیاتی تقسیم می‌شوند که هدف نهایی خودش فی‌نفسه اهمیت دارد، هدف میانی؛ راه‌هایی که انسان را به هدف نهایی می‌رساند و هدف عملیاتی که کاربردی و قابلیت سنجش و اندازه‌گیری است.
وی اظهار داشت: نخستین گام در مدیریت زمان این است که انسان، سارق زمانش را شناسایی کند و کارهایش را با دو عنصر فوریت و ضرورت اولویت بندی کند و در گام بعد از کارهایی که باعث اتلاف وقت می‌شود، جلوگیری کند؛ به عنوان مثال در کارهایی که تصمیم‌گیری سریع لازم دارد، آن را به تعویق نیندازد که در همین زمینه کتابی از سوی پژوهشگاه علوم و فرهنگ، تحت عنوان «بیا تصمیم بگیریم» منتشر خواهد شد.
کارشناس مرکز مشاوره مؤسسه امام خمینی(ره) یادآور شد: کمال گرایی افراطی از کارهایی است که باعث اتلاف وقت می‌شود؛ یعنی انسان بخواهد همه کارهایش را خودش به بهترین شکل ممکن انجام دهد یا در گذشته و آینده زندگی کند؛ افسوس فرصت‌های گذشته را بخورد و از حال غافل شود یا مدام با خیال‌پردازی همچون جریان شیرفروشی که سرمایه حالش را از دست داد؛ در آینده زندگی کند؛ همان گونه که حضرت علی(ع) در این زمینه می‌فرماید «ما فات مضی و ما سیأتی فکأین»؛ یعنی با افسوس گذشته و خیال‌پردازی، فرصت میان این دو عدم را از دست ندهید.
وی بی‌انگیزگی، راحت‌طلبی، بی‌نظمی و اهمال کاری را باعث اتلاف وقت انسان خواند و تصریح کرد: گاهی اوقات انسان برای آزادی و راختی از فشار کارها به اهمال کاری و به اصطلاح به امروز و فردا کردن امور می‌پردازد؛ در صورتی که می‌تواند به جای این گونه اقدامات تخدیری، زمان مشخصی را به کارهای عقب مانده و تعویق افتاده اختصاص دهد.
حجت الاسلام عباسی گفت: اگر انسان، کارها را نیمه کاره رها کند یا چند کار همزمان را به اتمام نرساند، اعتماد به نفس خود را از دست خواهد داد و این پرونده‌های باز شده در ذهن، وی را آزار خواهد داد؛ بنابراین باید از بی‌برنامگی، پراکنده کاری و عوامل مختلف اتلاف وقت همچون فضای مجازی دوری کند.
وی پراکنده کاری را از معضلات طلاب خواند و تأکید کرد: بسیار مناسب است که انسان در کارها به اهداف نهایی دقت داشته باشد و از پراکنده‌کاری دوری کند، به عنوان مثال درس خارج را برای چه هدفی دنبال می‌کند یا هدفش از شرکت در دروس دیگر چیست؟؛ زیرا امروزه دوره علامه شدن گذشته است و انسان باید به جای افزایش سطح به عمق و تخصص در یک رشته مورد نیاز توجه کند.
استاد دانشگاه باقرالعلوم(ع) خاطرنشان کرد: بعد از شناسایی وضعیت موجود و عوامل اتلاف وقت باید به فرمول خود کنترلی برای مدیریت زمان توجه کرد؛ فرمولی در روانشناسی وجود دارد که از آن به سلف مانیتورینگ یا خودکنترلی یاد می‌شود که معادل اصطلاح طلبگی محاسبه و مراقبه است؛ یعنی انسان، وضعیت زمانی خودش را در امور مختلف عبادت، تحصیل، تفریح، کار، استراحت، دید و بازدید بسنجد و عوامل اتلاف وقت را مشخص کند.
وی به نکته کاربردی در بحث مدیریت زمان اشاره کرد و گفت: از گام‌های بعد از شناخت وضعیت حال این است که انسان در مدیریت زمان، تقلیدی عمل نکند، از نسخه‌های کلی که در زندگی افراد موفق وجود دارد برای زندگی شخصی‌اش استفاده نکند و با مشورت، تفکر و مطالعه به بهترین تصمیم درباره زندگی‌اش برسد.
کارشناس مرکز مشاوره مؤسسه امام خمینی(ره) یادآور شد: در مدیریت زمان باید تعارفات را کنار بگذاریم، اگر برنامه‌ریزی در طول هفته داریم، دید و بازدیدها را به آخر هفته موکول کنیم یا این که لازم نیست تلفن همراه ما همیشه در دسترس باشد و در فضای مجازی حضور فعالی داشته باشیم؛ در این صورت می‌توانیم با برنامه‌ریزی و نظم، مدیریت زمان داشته باشیم.
وی تأکید کرد: انسان نباید منتظر دیگران باشد؛ به عنوان مثال نباید از سیستم حوزه و دانشگاه توقع داشته باشیم که برای ما برنامه‌ریزی داشته باشند و وقت ما را مدیریت کنند؛ زیرا هیچ سیستمی آنقدر هوشمند و خلاق نیست که بتواند انسان را مدیریت کند و در این زمینه اراده شخصی و هوشمندی لازم است.
حجت الاسلام عباسی افزود: گاهی در برنامه‌ریزی‌ها خللی پیش می‌آید و کارهای پیش بینی نشده‌ای اتفاق می‌افتد که انسان می‌تواند با انعطاف و خلاقیت همچون جابجایی کارها، واگذاری مسؤولیت‌ها و کم‌کردن زمان برنامه‌ها به برنامه‌ریزی‌اش ادامه دهد./908/202/ب2