گزارشی از مراسم معنوی اعتکاف ۲۰۱۶ در مرکز اسلامی هامبورگ

به گزارش خبرگزاری رسا، مهمترين راه عبادت خلوت و پرهيز از كثرت است. هرچه انسان از كثرت فاصله داشته باشد، در عبادت كامياب‏تر است. شب و مخصوصاً سَحَر، كه بسيارى از مردم خوابند و كثرتى مزاحم كسى نيست، براى رازگويى با ذات اقدس الهى بسيار مناسب است، لذا فرمود: «انَّ ناشئةَ اللَّيْلِ هِىَ اَشَدّ وَطْئاً وَ اَقْومُ قيلاً». جريان اعتكاف نیز براى همين منظور پيش بينى و طراحى شده است. اعتكاف، بستری مناسب برای انديشه و فكر است. اعتکاف فرصتی برای پرورش روح و جان است. كسانى كه رغبت به اعتكاف دارند «شَوْقَاً اِلَى الثَّوابِ» است نه «خَوْفاً مِنَ الْعِقابِ». اعتكاف براى آنست كه اولاً دل‏هاى بى‏زيور آرايش پيدا كند، و ثانياً دل‏هاى ناآرام، آرام بشود.

مسجد جامع امام علی علیه السلام هامبورگ، همزمان با فرارسیدن ایام البیض 13، 14 و 15 ماه مبارک رجب برابر با 21 تا 23 ماه آپریل 2016، پذیرای خیل کثیری از خلوت نشینان انس الهی بود که برای شرکت در دوازدهمین دوره برگزاری مراسم معنوی اعتکاف رنج سفر را بر خود هموار نموده بودند. در مراسم اعتکاف امسال مسلمانان با ملیت­ های گوناگون و از کشورهای مختلف اروپایی از جمله: هلند، بلژیک، سوئد، ایتالیا، فرانسه، انگلستان، اتریش، لهستان و نیز از شهرهای مختلف آلمان حضور داشتند که استقبال جوانان بیش از هر چیز چشمگیر بود.

در مراسم اعتکاف امسال 350 نفر ثبت نام کرده بودند که به علّت محدودیت فضای اعتکاف از بین آنها 180 نفر به قید قرعه برای شرکت در این مراسم انتخاب شدند.

مركز اسلامي هامبورگ در اين ايام برای معتكفين برنامه­ هاي متنوّعی را تدارک دیده بود كه از آن جمله مي توان به جلسات سخنراني، بیان احکام، پرسش و پاسخ به سؤالات، تشکیل حلقه های معرفت دینی به زبان های مختلف، تلاوت دو جزء قرآن در دو نوبت صبح و عصر، مداحي، برگزاری مراسم ویژه شب وفات حضرت زینب (س) و نیز برگزاری اعمال امّ داود، اشاره نمود.

در شامگاه اوّلین روز اعتکاف كه مصادف با برنامه شب جمعه مرکز بود، مراسم قرائت دعای کمیل و سخنرانی برگزار گردید. در این مراسم آیت الله رمضانی، امام و مدیر مرکز اسلامی هامبورگ به ایراد سخنرانی پرداختند. ایشان از مراسم معنوی اعتکاف به عنوان نوعی رابطه انسان با خود یاد کرده و افزودند: اسلام در صدد است چند نوع رابطه را در مورد انسان اصلاح کند. 1. رابطه انسان با خدا 2. رابطه انسان با خود 3. رابطه انسان با دیگران 4. رابطه انسان با محیط زیست 5. رابطه بین المللی. اگر این رابطه ها اصلاح نشود، انسان به سعادت و کمال نمی رسد. حضرت امام باقر(ع) فرمودند: « بنی الإسلام علی خمس علی الصّلاة و الزّکاة و الصّوم و الحجّ و الولایة » اسلام بر پنج امر بنا شده است: بر نماز (رابطه انسان با خدا)، زکات (رابطه انسان با دیگران) و روزه (رابطه انسان با خود)، حج (رابطه با بین المللی) و ولایت(رابطه ولایی با ولیّ الله).

در روایات ما تاکید شده است که انسان باید با خود خلوت داشته باشد. مگر می شود انسان ادعای دوستی با خدا را داشته باشد ولی با او خلوتی نداشته باشد. در روایتی از امام صادق (ع) نقل است که فرموده اند: «السعيد من وجد في نفسه خلوة يشغل بها» خوشبخت آن کسی است که برای خود خلوت دارد و در آن خلوت به خودش مشغول است. ما بعضی از اوقات برای دیگران و حتی کارهای غیرضروری وقت صرف می کنیم، اما برای اینکه درباره خود فکر کنیم، فرصتی را اختصاص نمی­دهیم و یا بسیار کم درباره او اندیشه می کنیم.

اعتکاف فرصت مناسبی است که انسان در مورد خود به شکل جدّی فکر کند و نقایص و کاستی ها را مورد توجه قرار دهد و درصدد تقویت نکات مثبت باشد. همه پیامبران برای نیز بر این خودشناسی تاکید داشته اند همانگونه که  حضرت عیسی(ع) در نصایح خود فرموده اند « اِعرِف نفسَک ایّها العزیز». ارسطو نیز به شاگران خود توصیه می کرد که : «خود را بشناسید»

رییس اتحادیه اروپایی علما و تئولوگ های شیعه در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به ابعاد مختلف وجودی انسان، توجه به دو بعد روح و جسم را برای رسیدن به کمال و سعادت بشری مورد تاکید قرار داده و افزودند: انسان موجودی دو بعدی است 1. روح 2. جسم.

رابطه روح با بدن باید طوری باشد که روح مدیریت بدن را برعهده داشته باشد و بدن باید تحت تدبیر روح قرار گیرد و اعضاء و جوارح انسان باید مورد تربیت قرار گیرند. به عنوان مثال انسان به وسیله زبان خود هم می تواند حرف­های خوب بزند و قرآن بخواند و ذکر خدا را داشته باشد و هم می تواند حرف­های زشت بر زبان جاری کند و خدای نکرده دروغ و تهمت و دشنام و غیبت داشته باشد. لذا زبان باید تربیت شود. چشم نیز که پنجره قلب است، باید تربیت شود. بشر مملوّ از استعداد است که باید این استعدادها را به شکوفایی برساند.

انسان وقتی متولد می شود، اوصافی چون حکمت، علم، عرفان، ادب و مانند آن را بالقوّه داراست و باید آن قوّه و استعداد را با شیوه های مناسب تربیت کند. با توجه به اینکه ساختار وجودی انسان از مادّه و معناست، دارای گرایش های حسّی، معنوی و یا گرایش های مقدّس است؛ چه اینکه از توانش ها و بینش ها نیز برخوردار است و امروزه برخی یکی از آن سه و یا دو مورد و یا هر سه را پذیرفته اند. لذا گرایش ها ، توانش ها و بینش ها در همه انسان ها به عنوان یک امانت قرار داده شده است. از اینرو یکی از معانی رابطه با خود در حقیقت پیوند دادن گرایش ها، توانش ها و بینش ها به یکدیگر است و انسان باید بتواند مجموعه این ظرفیت ها و استعدادها را به هم گره و پیوند بزند.

همچنین لازم به یادآوری است که همه انسان ها حبّ به ذات دارند و لذا همه به نوعی دنبال رسیدن به کمال هستند و بسیار روشن است که آدمی باید پلکان کمال را به تدریج طی کند و چنین سالکی هرچه بالاتر رود به پله های محکم­تری نیازمند است. چون اگر از پلّه اول افتاد اتفاقی برای او نمی افتد ولی اگر بالا رود و از پله های بالاتر سقوط کند، بیشتر صدمه می بیند لذا برای پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله که اشرف مخلوقات و سرآمد آنهاست، نمازشب و تهجّد واجب شمرده شده تا به مقام محمود و شفاغت دست یابد و پیامبر(ص) در این جایگاه می گوید: خدایا من حق معرفت و عبادت تو را به درستی اداء نکرده ام « وَ مَا عَبَدْنَاکَ حَقَّ عِبَادَتِکَ وَ مَا عَرَفْنَاکَ حَقَّ مَعْرِفَتِکَ » و در جای دیگر فرمود که تو فقط ثناگوی به تمام معنا هستی.

امروز شما معتکفین می توانید این طور با خدای خود مناجات داشته باشید که : خدایا تو به ما توفیق دادی که تو را بشناسیم (بِکَ عَرَفتُک) و نام زیبایت را صدا بزنیم. خدایا این گناهان من بوده است که مرا از تو جدا کرده است امّا تو خودت واسطه شفاعت بودی و خودت ما را به سوی خود دعوت کردی. خدایا از تو سپاس­گزاریم که ما را با قرآن و اهل البیت(ع) آشنا کردی. خدایا ما هیچ کاری نمی توانیم انجام دهیم مگر به توفیق تو. « إِلَهِي إِنْ لَمْ تَبْتَدِئْنِي الرَّحْمَةُ مِنْكَ بِحُسْنِ التَّوْفِيقِ فَمَنِ السَّالِكُ بِي إِلَيْكَ فِي وَاضِحِ الطَّرِيقِ » خدایا آمدیم که به تو نزدیک شویم و غیر از تو کس دیگری را پیدا نکرده ایم که « اَنَّ الِراحِلَ اِلَيْكَ قَريبُ الْمَسافَةِ وَ اَنَّكَ لا تَحْتَجِبُ عَنْ خَلْقِكَ إلاّ اَنْ تَحْجُبَهُمُ الاَعمالُ دُونَكَ »

شایان ذکر است در طول مراسم اعتکاف حجّت السلام والمسلمین دکتر ترابی مدیر آکادمی اسلامی، حجّت الاسلام والمسلمین حیدری امام مسجد حضرت بلال (ره)، حجّت الاسلام و المسلمین انصاری، مسئول امور فرهنگی مرکز، حجّت الاسلام هاشمیان  به ایراد سخنرانی و تشکیل حلقه های معرفت پرداختند. همچنین فضلای ارجمند آقایان حائری شیرازی،  آل بتول و شیخ محمد محسن  و نیز سرکار خانم جهانگیری ضمن حضور در حلقه ­های کسب معرفت به سؤالات مخاطبین خود پاسخ دادند.

در عصر روز پاياني اعتکاف، مراسم پرفیض و با شکوه اعمال امّ داود برگزار گردید. این برنامه از ساعت 14:30 آغاز گردید و از ساعت 16 به بعد، همه حضّار اعم از پیر و جوان، زن و مرد با شور و شوق تمام این اعمال را اعم از تلاوت قرآن ­کریم و ادعیه مذکوره با شور و حال خاصی قرائت کردند. این حس و حال معنوی در لحظات پایانی برنامه به اوج خود رسید و چنان در فضای مسجد جامع امام علی(ع) پیچید که قابل وصف نبود. بی شک دستاورد معنوی این برنامه برای معتکفین تا مدّت­ها باقی خواهد ماند و آنان را برای درک ماه مبارک رمضان و شب های قدر آماده خواهد نمود./998/101/ب2

منبع: مرکز اسلامی هامبورگ