آیین سنتی «گِل اندود» مردم لرستان در غم امام حسین
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در خرم آباد، گِل مالی آیین چند صد ساله مردم استان لرستان و میراثی به بزرگ ترین غم تاریخ است.
آیینهای سنتی عزاداران دیار لرستان در روزهای تاسوعا و عاشورای حسینی اوج غم و اندوه مردم این استان را در عزای سرور و سالار شهیدان و یاران باوفایش به نمایش می گذارد.
ظهر تاسوعا مردم لرستان با جمع آوری هیزم، گِل، گلاب و آماده سازی حوضچه های گِل برای عزاداری روز عاشورا آماده می شوند.
صبح روز عاشورا پیرو جوان در حوضچه های گِلی که با گلابهای نذری مردم تهیه شده است، خود را به گِل آغشته می کنند و لباسهای گِل مالی شده خود کنار آتشی که برافروخته شده، خشک می کنند.
گِل مالی آیینی است که در عزاداری و سوگ عزیزان از دست رفته گل ماتم به سر و سینه می زدند و در مراسم عزاداری شرکت می کنند.
گِل مالی مردم لرستان اوج ارادت آنان به خاندان نبی اکرم (ص) است و عزادارانی لرستانی در روز عاشورا با روح و جسم ماتم زده خویش در عزاداری امام حسین(ع) و یارانش شرکت کرده و پس از عزاداری نماز ظهر عاشورا را برپا می کنند.
عزاداری برای سیدالشهدا و یارانش غمی به بزرگی تاریخ است و آیین گِل مالی استان لرستان اوج غم و اندوه مردم را در عزای سیدالشهدا نشان می دهد، عزایی که داغش هر روز تازه تر می شود.
صبح عاشورا پیش از طلوع آفتاب ناله جانگداز ساز و دهل که در گویش محلی نوای «چمریونه» می گویند نواخته می شود و با شروع شدن مراسم عزاداران حسینی ابتدا به صورت نشسته و با یک دست سینه می‌زنند و پس از نوحه خوانی فریاد «ای وا شهیدان به دشت کربلا» همگی می‌ایستند و با جواب دادن به نوحه خوان سینه می‌زنند و گردوغباری که از سینه زدن هیأتها به آسمان بلند می شود، غم و اندوه شهر را چند برابر می کند.
«آسمون بی آساره زینب بی حونمو، ائی فلک وا تیغ خنجر می زنه وه جونمو، بیرق وردار ابوالفضل برارم ، ساقی یو تشنه او دشمه شکارم، یدف هنی اومامه ریته بینم و مه سیی بکو تو شیر دلیرم» از جمله نوحه های لری دیار لر در روز عاشورا است.
آیین گِل مالی از دیگر مراسم سنتی استان لرستان درغم سرور و سالار شهیدان است که به ثبت ملی رسیده است.
.png)
مراسم شام غریبان، گرداندن طوق، علم و سایر نشانه ها، کتل بستن، رسم تراش عباس، قمه زنی و تعزیه خوانی، چهل منبر و آیین به گِل افتادن از مراسم عزاداری مردم لرستان هستند که همگی در فهرست آثار ملی ثبت شده است.
پس از اقامه نماز ظهر عاشورا عزاداری مردم لرستان پایان می یابد و از عصر عاشورا به مدت سه شب در مراسم شام غریبان با روشن کردن شمع برای غریبی یاران و اصحاب امام حسین(ع)، در این مراسم شرکت می‌کنند./201/9459/ب1