رابطه حیا و حجاب/ وجوه عقلی و نقلی التزام به حیا و حجاب

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در اصفهان، آیت الله سید ابوالحسن مهدوی، نماینده مردم اصفهان در مجلس خبرگان رهبری، ظهر امروز در چهارمین نشست تخصصی حجاب با موضوع حجاب عامل دستیابی به حیا، با بیان اینکه گاهی بر بدحجابی و گاهی بر رعایت حجاب اجبار کرده‌اند و ما معتقدیم اجبار وادار کردن از بیرون است و دلیل عقلی است که التزام درونی، می‌آورد، گفت: وقتی ادله عقلی ارائه شود شخص التزام درونی پیدا می‌کند و بیان ادله عقلی الزام بر حجاب است.

آیت الله مهدوی در ادامه افزود: 8 دلیل عقلی برای حجاب داریم، از این رو 8 دلیل عقلی را به صورت جداگانه و مفصل طی هر نشست بیان می‌کنیم و آن را مورد تحقیق و بررسی قرار می‌دهیم، حیا عامل تحصیل حجاب است و حجاب عامل تحکیم حیا است، رابطه به صورت متقابل است و تحصیلی و تکمیلی است، نظیر رابطه ریشه و شاخه و برگ درخت، رابطه حیا و حجاب که یک رابطه عقلی است به این صورت است که حیا سبب تولید حجاب می‌شود و رعایت حجاب حیای انسان را تأکید می‌کند چنان چه که رعایت نکردن آن حیا را از بین خواهد برد.

حجاب احترام گذاشتن به حقوق دیگران است

وی با اشاره به چادر به عنوان حجاب برتر و عاملی در تحکیم حیا، تصریح کرد: روش عُقلا این است که به حقوق دیگران احترام می‌گذارند اما غیر عُقلا قائل به رعایت حقوق دیگران نیستند، حجاب و پوشش افراد احترام به حقوق دیگران است، پوشش انسان مستقیما با حیای انسان مرتبط است، حجاب عامل تأکیدی بر حیا انسان است و حجاب شخص حیای درونی او را تأکید می‌کند.

نماینده مردم اصفهان در مجلس خبرگان رهبری در ادامه اظهار کرد: در لغت حیا را از واژه «حی» گرفته‌اند، این لغت گاهی به معنای زنده بودن و گاهی به معنای ضد وقاحت است، یعنی شخصی که حیا دارد وقیح نیست، معنای دیگر «حی» قبیله است، علت این نامگذاری این است که قبیله گروهی هستند که در کنار هم زندگی می‌کنند و رابطه‌ای باهم دارند، معنای چهار این کلمه «مار» است، علت آن یا این است که عمدتا ماری که به مرگ طبیعی مرده باشد کمتر دیده می‌شود و انگار همیشه زنده است و یا اینکه به خاطر شدت تحرک به مار «حیَ» می‌گویند و این زیاد دیده شدن اثر حیات در این نامگذاری مؤثر بوده است.

آیت الله مهدوی با اشاره به دیگر معنای واژه «حی» خاطرنشان کرد: علامه مجلسی در بیان واژه حیا می‌فرماید: حیا ملکه نفسانی است که از عمل قبیح منقبض و منزجر می‌شود و از خلاف ادب منزجر می‌شود برای اینکه از سرزنش ترک ادب ترس دارد.

وی ادامه داد: کار حیا این است که کسی که حیا دارد از خلاف ادب و از اعمال و رفتار خلاف پرهیز می‌کند، یکی از اثار حیا این است که شخص پوشش قبیح ندارد و پوشش او سبب جلب توجه افراد نخواهد شد وقتی به درستی بررسی کنیم متوجه می‌شویم حیا با مروت همسایگی دارد، انسانیت شخص به رعایت نکات اخلاقی است، کسی که اهل بصیرت است هم نفس کشیدن را دلیل بر زنده بودن می‌داند هم اینکه حیا داشتن را دلیلی بر زنده بودن انسان می‌داند، کسی که حیا ندارد زنده حقیقی نیست بلکه تنها در ظاهر زنده است.

هرچه حیا کمتر باشد انسانیت کمتر می‌شود

امام جمعه موقت اصفهان صفات انسانی را عامل تفاوت میان انسان و حیوان عنوان کرد و گفت: هرچه حیای انسان کمتر باشد انسانیت او نیز کمتر است، ما مبانی عقلانی بسیاری برای مباحثی نظیر عفاف و حجاب و حیا داریم، مباحثی که غرب صدها سال دیگر شاید به آن برسد اما 1400 سال پیش ما از آ نبرخوردار بوده‌ایم و این مسأله بیانگر عظمت فرهنگی و معرفتی ما است.

نماینده مجلس خبرگان رهبری با بیان اینکه حیا عقلی حیای در پوشش و در رعایت آداب است، تصریح کرد: گاهی حیا حمقی است و ناشی از جهل افراد است، نظیر حیا در پرسش کردن، پیامبر اکرم(ص) می‌فرمایند حیای عقل علم است و حیای حمق جهل است، علامه مجلسی پیرامون این روایت می‌فرمایند یعنی سبب حیا علم است یا اینکه بگوییم حیا سبب زیادی علم شود، یعنی یکبار حیا معلول علم است و یکبار علت علم است که هر دو حالت هم از نظر عقلی پذیرفتنی و صحیح است.

آیت الله مهدوی در ادامه با اشاره به روایتی، ابراز کرد: حیا همه چیزش خوبی و منفعت و سود برای انسان است، امام صادق(ع) می‌فرمایند سه صفت اگر در کسی نباشد امیدی به خیر او نیست، یکی از این صفات حیای از عیب است. حیا هرکجا باشد و هر شخصی حیا داشته باشد زینت پیدا می‌کند، زینت انسان به حیا او است و بی حیایی هرجا باشد سبب زشتی خواهد شد.

وی زشتی و بی حیایی را عامل بی آبرویی دانست و تصریح کرد: کسی که از مردم حیا ندارد از خداوند نیز حیا ندارد، هرکس علنی کار قبیحی انجام دهد پس در خفا خود نیز از کار قبیح اجتناب نمی‌کند، از نظر روانشناسی کسانی که وقتی به آنها حفظ حجاب را متذکر می‌شویم می‌گویند دل باید پاک باشد اشتباه می‌کنند و در خفا نیز پاک نیستند و مرتکب گناه می‌شوند.

حیا نداشتن زمینه انجام هر عمل زشتی است

استاد سطوح عالی حوزه علمیه حیا نداشتن را زمینه‌ای برای سرزدن هر عمل زشتی از سوی افراد ذکر کرد و افزود: کسی که حیا ندارد ممکن است هر خطایی از او سر بزند، کسی که حقوق نجومی می‌گیرد حیا ندارد، اگر حیا داشت کاری نداشت چنین حقوقی به او می‌دهند یا خیر، خودش درک می‌کرد این حق مردم است.

نماینده مردم اصفهان در مجلس خبرگان رهبری در ادامه با ذکر روایتی اظهار کرد: حیا 5 عامل دارد، اول حیا از گناه کردن، حیا از کوتاهی کردن در انجام وظایف، حیا در دوست داشتن، حیا از محبوب ظاهری بودن، حیا هیبت و وقار و بزرگی ظاهری داشتن چون بزرگی ظاهری هم مرز تکبر است. حیا کلید کرامت است و بهترین اخلاقها است.

وی با اشاره به روایات متعدد در بیان محسنات حیا، تصریح کرد: انسانی که با حیا باشد از تمام کارهای زشت فاصله می‌گیرد و حتی از کارهایی که سیره عقلا نیست را هم ترک می‌کند، کسی که حیا دارد کارهای نامتعارف نمی‌کند، انسانی که عقده حقارت دارد کاری می‌کند که دیده شود، کسانی که از نظر علمی قوی نیستند مدام از لغات انگلیسی واستفاده می‌کنند، این کار او برای این است که وانمود کند دارای مرتبه علمی است.

آیت الله مهدوی با بیان اینکه با حیاترین انسان عاقلترین انسان است، عنوان کرد: هرچه عقل بیشتر باشد حیا بیشتر خواهد بود و هرقدر هم حیا بیشتر باشد عفت بیشتری خواهد داشت، به این صورت رابطه ایمان و حیا مشخص می‌شود، وقتی حیا داشته باشیم اعمالی که موجب سست شدن و از دست رفتن ایمان می‌شود را مرتکب نخواهیم شد، در روایات ذکر شده است حیا از ایمان است و ایمان انسان را به بهشت می‌برد، اوین چیزی که خداوند از انسان می‌گیرد حیا است و با از بین رفتن حیا ایمان را از دست خواهد داد و وقتی ایمان از بین برود رحمت را از دست خواهد داد و از مسیر دین خارج خواهد شد.

غیبت از کسی که حیا ندارد جایز است

امام جمعه موقت اصفهان با اشاره به مجاز بودن غیبت کسی که حیا ندارد به خاطر اینکه علنی از کار اشتباه خود دفاع می‌کند، خاطرنشان کرد: حیا 10 قسمت دارد، 9 جزء در زنان و 1 جزء در مردان، نخستین عادت ماهیانه، ازدواج، از دست دادن باکرگی و بچه دار شدن 4 قسم این حیا را از بین خواهد برد و 5 جزء آن باقی می‌ماند که اگر عفیف باشد این 5 جزء را حفظ خواهد کرد.

وی در ادامه افزود: اهداف حیا را می‌توان داشتن ایمان، صدق در اعمال و رعایت اخلاق و حیا از خداوند در خفا عنوان کرد. قیام برای پدر، قیام برای معلم مسائلی است که انسان در آن نباید حیا کند، برای اینکه از خداوند حیا کنیم باید بدانیم خدا مطلع است، قادر به مجازات ما است، از سر و درون ما خبر دارد و باید بدانیم که خداوند قریب است.

استاد سطوح عالی حوزه علمیه با بیان اینکه بعضی امور با عقل متعارف می‌شوند و برخی مسائل با عرف جامعه رایج خواهند شد، قسم سوم خوبی‌هایی است که نه عقل درک می‌کند نه عرف بلکه خداوند آنها را بیان می‌کند، اظهار کرد: عبادتها از جمله این مسائل هستند، این موضوعی است که در بحث افعال وجود دارد و یک بحث اخلاقی نیست بلکه خداوند تعیین کننده است و ما باید تبعیت کنیم.

حیا مسأله ای است عقلانی و حکم عقل رعایت حیا است

آیت الله مهدوی حیا را مسأله‌ای عقلانی توصیف کرد و گفت: عقل حکم می‌کند که انسان حیا را رعایت کند، حیا در فطرت ما است و یک بحث عقلی است، وقتی خداوند می‌خواهد حضرت آدم و حوا را مجازات کند عورت آنها در ابتدا منکشف می‌شود و آنها سخت آزرده خاطر می‌شوند، با اینکه زن و شوهر بودند و نفر سومی هم نبوده است اما چون حیا عقلانی است منکشف شدن عورت بر آنها اثر می‌گذارد.

نماینده مجلس خبرگان رهبری با بیان اینکه برخی مردها به دنبال سوء استفاده از زنان هستند و به همین دلیل اغلب پشت پرده سایتها و شبکه‌های مشوق زنان به بی بند و باری و بی حجابی مردان هستند، تصریح کرد: کسی که حجاب را رعایت نمی‌کند خلاف فطرت جلو می‌رود، در دوران هخامنشیان یعنی حدود 3 هزار سال پیش که دین ایران زرتشتی بوده است نیز حجاب وجود داشته است، خانمی هخامنشی مدتی پیش به صورت مومیایی شده کشف شد که با حجاب و پوششی نظیر چادر مومیایی شده بود و این نشان دهنده اهمیت حجاب در ایران باستان است.

وی با اشاره به وجود جاذبه و زیبایی بیشتر در زنان نسبت به مردان، اظهار کرد: غرب تلاش می‌کند مروج بی حجابی باشد، اسم این کار را هم تساوی حقوق مرد و زن می‌گذارند، وقتی بین این دو از نظر روحی و جسمی تفاوتها بسیار است چگونه پوشش انها یکسان باید باشد؟ حیا یک بحث عقلی و اخلاقی است که غرب در صدد از بین بردن آن است.

حجاب نباید به نحوی باشد که شخص انگشت نما شود

استاد سطوح عالی حوزه علمیه با اشاره به پرهیز از انتخاب نوعی از حجاب که موجب انگشت نما شدن باشد، خاطرنشان کرد: پوشیه زدن ممکن است باعث مشهور شدن شخص و انگشت نما شدن او شود، از نظر اخلاقی انسان نباید کاری کند که انگشت نما شود و توجه دیگران را جلب کند.

آیت الله مهدوی در ادامه افزود: از راه‌های تقویت حیا این است که انسان عواملی را که معلول حیا است را رعایت کند، اگر به مسائلی که از حیا به دست آمده اند بپردازیم و آنها را تقویت کنیم سبب تقویت حیا خواهیم شد، خانمی که از کودکی در زمینه حجاب و پوشش و رفتار صحیح تربیت درستی نداشته است اگر به دنبال حیا است باید پوشش خود را اصلاح کند و رفتار صحیح و عقلانی داشته باشد تا حیا او تقویت شود.

امام جمعه موقت اصفهان با اشاره به داستان حضرت موسی و دختران حضرت شعیب، اظهار کرد: در این داستان شاهد هستیم که حضرت موسی از این دختران می‌خواهد پشت سر او حرکت کنند و او را راهنمایی کنند تا به مقصد برسند، این نشان دهنده اهمیت حیا و رعایت نکات اخلاقی برای رعایت حیا است./201/1304/ب1