برهم زدن تعادل اقتصادی جامعه از آثار مخرب ربا است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در خرم آباد، در اسلام و نظام اقتصادی اسلام، با توجه به آیات و روایات فعالیتهای ربوی حرام است.

در مورد حرمت ربا در اسلام هیچ گونه تردیدی وجود ندارد، خداوند در سوره بقره می فرماید: «الَّذينَ يَأْکُلُونَ الرِّبا لا يَقُومُونَ إِلاَّ کَما يَقُومُ الَّذي يَتَخَبَّطُهُ الشَّيْطانُ مِنَ الْمَسِّ ذلِکَ بِأَنَّهُمْ قالُوا إِنَّمَا الْبَيْعُ مِثْلُ الرِّبا وَ أَحَلَّ اللَّهُ الْبَيْعَ وَ حَرَّمَ الرِّبا؛ کسانی که ربا می خورند بر نمی خیزند مگر مانند کسی که بر اثر تماس شیطان دیوانه شده و نمی تواند تعادل خود را حفظ کند، این به خاطر این است که گفتند بیع هم مانند ربا است، در حالی که خداوند بیع را حلال کرده و ربا را حرام.»

از موارد فلسفه تحریم ربا، خوردن مال مردم به باطل است و به گفته پیامبر(ص) بدترین نوع کسب، کاسبی با ربا است، چراکه ربا موجب رکود و تورم در جامعه می شود و به امنیت اقتصادی کشور آسیب وارد می کند.

ادامه این مطلب گفت و گوی خبرنگار خبرگزاری رسا با حجت الاسلام نبی الله جلالی نژاد، مشاور فرهنگی بانک مهر اقتصاد و کارشناس امور دینی و فرهنگی در لرستان در زمینه ربا و آثار آن در زندگی فردی و اجتماعی انسان است.

رسا- مفهوم کلی و توصیف شما از ربا چیست؟

ربا در لغت به معنای زیادی، فزونی و رشد بوده و در در فقه اسلامی ربا خواری به شدت نهی شده، و به معنای هر نوع زیادی که در معاوضه دو کالا باشد، عنوان شده است.

عدم برابر بودن دو کالای مورد معامله، هر مقداری بیشتر از وام دریافت شده صرف نظر از مقدار بیشتر بودن، سود با درصد بیش از حد که بر روی پول اخذ شود و زیاد شدن یک چیز بدون انجام کار از معانی متفاوت ربا است.

رسا- اثرات ربا بر زندگی دنیوی و اخروی انسانها چگونه است؟

ربای جاهلی به اهل جاهلیت بر می گردد و رایج ترین نوع ربا تمدید اخذ زیادی آن است و اثرات مخربی بر زندگی دنیوی و اخروی انسانها دارد که اثرات مخرب دنیوی و اخروی در پی دارد.

اثرات فردی ربا موجب دشمنی و قساوت می شود و نوعی ظلم به حساب می آید، ربا دهنده به جهت بدهی تصاعدی موجب ورشکستگی می شود و نابودی زندگی، اسارت و بردگی و متلاشی شدن خانواده از دیگر آثار مخرب ربا است.

ربا در آیات و روایات حرام عنوان شده است و از آثار مخرب دیگر ربا بر زندگی انسان بی برکت شدن در زندگی است و انسان ربا خوار و ربا دهنده از رحمت الهی به دور است، ربا دین فرد را نابود کرده و فرد شرافت خود را از دست می دهد.

قطعی در جامعه، بر هم زدن تعادل جامعه و دو قطبی کردن جامعه، قطع شدن تولید و دوری از کار و تلاش و ضربه زدن به سلامت اقتصادی و اخلاقی جامعه از دیگر آثار اجتماعی ربا در جامعه است.

اگر ربا حلال بود مردم کسب و کار را که یک وظیفه شرعی است، رها می کردند و در فکر بهره گیری از سود پول بودند، اگر ربا رایج شود راه قرض الحسنه بسته می شود.

رسا- اثرات ربا در زندگی اخروی انسان؟

در آثار و روایات زیادی وارد شده است که ربا از گناهان کبیره است، پیامبر(ص) می فرمایند: ربا خوار در قیامت دیوانه وار محشور می شود.

پیامبر(ص) می فرمایند از امت من در قیامت به شکلهای مختلف وارد می شوند که یک نمونه آن رباخواران است، ربا بدترین نوع گناه است به حدی که یک درهم ربا بیشتر از 70 درصد زنا در محارم انسان است.

رسا- راه های جلوگیری از گسترش ربا؟

برای مقابله با آثار مخرب ربا در زندگی فردی و اجتماعی انسان و جلوگیری از آسیبهای آن در جامعه ضروری است که از گسترش ربا جلوگیری شود، با توجه به اینکه هر دردی، دارو و درمان خاص خود را دارد، از این رو باید در بحث ربا نیز داروی آن را پیدا کرد.

با توجه به اینکه امروزه ربا به بانکداری ورود پیدا کرده است، بانکداری ما باید به سمت بانکداری اسلامی هدایت شود، رهبر معظم انقلاب نیز بر این مسأله تأکید فراوان دارند، برای جلوگیری از آثار مخرب ربا باید حقیقت بانکداری اسلامی را به معنای کامل در جامعه تبیین کنیم.

فرد ربادهنده و ربا خوار به جنگ با خدا می رود، دوری و مقابله با ربا نیازمند فتح عظیمی در جامعه است چراکه بزرگ ترین سنگر اقتصادی در دنیا بوده و دوری از ربا موجب تحقق و رونق افتصادی کشور می شود.  

با توجه به دغدغه مهم رهبر معظم انقلاب و امام راحل در بحث بانکداری اسلامی، باید بانکهای ما به سمت اسلامی شدن هدایت شوند و در این راستا مسؤولان و متولیان امر باید توجه ویژه ای داشته باشند.

برای جلوگیری از گسترش ربا باید بحث پیشگیری را در پیش بگیریم، پیش از رواج یافتن هر آسیبی ابتدا باید آن را بشناسیم و سپس پیشگیری کنیم، داشتن شناخت و کسب معرفت نسبت به هر موضوعی بهترین راه درمان است.

در زمینه اسلامی شدن بانکها نیز شورای نگهبان قوانینی تصویب کرده است ولی به نحو مطلوب اجرا نشده است و اگر زمینه سازی درست صورت گیرد و امور شرعی توجه ویژه داشته باشیم، جلوی ربا گرفته می شود.

یادآوری معاد و کسب معرفتهای قرآن و دوری از دنیا پرستی از مهم ترین راه های مقابله و پیشگیری از ربا است، اگر به تعالیم قرآنی توجه داشته باشیم و به معاد اهمیت دهیم به سمت ربا نخواهیم رفت./404/9459/ب1