پیام های سیر تنزیلی اسماء و صفات قرآنی

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، مراسم اختتامیه هشتمین جشنواره علمی پژوهشی علامه حلی(ره) پیش از ظهر امروز در سالن همایش های غدیر دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم برگزار شد.

خانم زینب بهجت پور یکی از نفرات شایسته تقدیر در این جشنواره خلاصه ای از مقاله خود را با عنوان «پیام های سیر تنزیلی اسماء و صفات قرآن در قرآن» ارائه داد و گفت: در این باره منابع زیادی وجود نداشت و در کتاب های علوم قرآنی مباحثی که در این رابطه بیان شده فقط صرف نام بردن است.

وی افزود: یکی از جامع ترین کارهایی که در این زمینه تألیف شده اثر استاد آیت الله مصباح یزدی است که اسماء و صفات الهی را به اصلی و تبعی تقسیم کرده  و غیر از کتاب وی اثر شاخص دیگری نداریم و در میان افراد خارجی «ریچارد وب» در فصل هشتم به اسامی و اوصاف قرآن اشاره کرده است.

پژوهشگر حوزوی با بیان اینکه دست یافته های علمی از کلام نورانی قرآن فقط در محتوا نیست، ابراز داشت: ما از روش ارائه مطالب هم می توانیم معارف زیادی به دست بیاوریم که اسماء و صفات الهی و تقدم و تأخرهای قرآنی کاشف از این مسأله است و به همین دلیل من ضروری دیدم کار پایان نامه خودم را در این موضوع قرار دهم.

وی با اشاره به تقسیم بندی فصول این پایان نامه ابراز داشت: در واقع آیه 29 سوره فتح الهام بخش من در کار بود؛ خداوند در این آیه جامعه ایمانی زمان پیامبر را تشبیه به یک گیاه کرده است که دانه ای ابتدا در خاک است و جوانه می زند و قوی می شود و در نهایت تثبیت شده و رشد پیدا می کند که عینا مراحل تغییر و تحول جامعه ایمانی است و من هم بخش های پایان نامه را بر مبنای همین چهار بخش تقسیم بندی کرده ام.

بهجت پور تأکید کرد: یکی از مسائل قابل توجه در اسماء و صفات الهی در قرآن این است که عناوینی مانند قول، فصل، قرآن و کتاب در خطاب به مؤمنان در دوره ای است که هنوز جامعه ایمانی کامل نشده است که خداوند می خواهد رشد آگاهی این گروه توجه می دهد و از سوی دیگر تا زمانی که وحی نازل شده بر پیامبر هویت جمعی به خود نگرفته است از واژه های حدیث و قول برای آن استفاده شده و یادکرد از کلام الله نیز با نام های قرآن به آینده موکول شده است.

وی با بیان اینکه کاربرد برخی صفات در قرآن مانند ذکر، حدیث و قول در سوره های مدنی کاهش چشمگیری یافته است، تأکید کرد: این مسأله درحالی است که در اینجا ما شاهد کثرت استفاده از نام کتاب و آیات الهی در خطاب به مؤمنان هستیم؛ حکمت این گسترش را باید در جامعه سازی قرآن و نظام بخشی به هویت جمعی مؤمنان در مدینه جویا شد.

پژوهشگر حوزوی ادامه داد: در این دوره نام کتاب که به احکام و قوانین الهی اشاره دارد و غالبا در خطا به مؤمنان به کار گرفته می شود، باهدف ساماندهی جامعه ایمانی تناسب کامل دارد؛ در مرحله پایش ومراقبت نیز که احتمال ارتداد یا انحراف اهل ایمان وجود دارد، از اسماء و اوصاف مناسب این مرحله استفاده شده است./1330/202/ب3