تدبر در آیات قرآن کریم اساس رشد و تعالی جوامع اسلامی است
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، آیتالله محمد امین‌خراسانی در جلسه تفسیر قرآن که در دفتر وی برگزار شد با اشاره به معنای آیه 9 سوره نبأ«وَ جَعَلنا نَومَکُم سُباتاً؛ و قراردادیم خواب شمارا آن چیزی که به آن قطع حس و حرکت شود» به تفسیر این آیه پرداخت و گفت: مراد از واژه«سُبات» قطع فعالیت‌های عادی و طبیعی است که در طول روز انجام می‌گیرد و ازاین‌جهت به‌روز شنبه «یوم‌السبت» می‌گویند که یهودیان در این روز دست از کار کشیده و به استراحت می‌پرداختند.
استاد درس خارج حوزه علمیه قم با بیان هدف خوابیدن از دیدگاه قرآن کریم اظهار داشت: با توجه به معانی آیات قرآن درمی‌یابیم که هدف از خوابیدن دست‌یابی به این مهم است که انسان با استراحت در شب تجدیدقوا کند و در طول روز با نهایت شادابی به کار بپردازد چراکه با خوابیدن احساس اعضا و ادراک قوا تا حد بسیار زیادی کاهش‌یافته و به‌صورت نیمه تعطیل درمی‌آید.
آیتالله امین‌خراسانی با اشاره به اینکه خواب می‌تواند مرتبه ضعیفی از مراتب مرگ باشد به ادامه تفسیر آیه 9 سوره نبأ پرداخت و بیان داشت: همانطور که اگر انسان از دنیا برود تمام قوای حرکتی او از حرکت بازمی‌ایستد در حال خواب هم به همین شکل است، اما در مرتبه‌ای به‌مراتب ضعیف‌تر از مرگ قرار دارد.
وی با بیان اینکه حقیقت خواب یک معمای پیچیده است که دانشمندان هنوز به ماهیت آن دست نیافته‌اند، ادامه داد: واژه«خواب» در قرآن کریم به معنای«توفی أنفُس» است چراکه از مرگ تعبیر به وفات می‌شود و از این لحاظ که نفوس به هنگام مرگ از جانب خداوند، عزرائیل و یا فرشتگان تحت فرمان او گرفته می‌شود، به هنگام خواب هم به همین شکل است که روح به‌محض خوابیدن گرفته‌شده و اگر حیات انسان باقی باشد، روح بازگرداننده می‌شود، اما اگر حیات او به پایان رسیده باشد دیگر بازگردانده نخواهد شد.
استاد درس خارج حوزه علمیه قم با اشاره به حدیث پیامبر اکرم(ص)«کَما تَنامُون تَموتُون وَ کَما تَستَیقِظون تُبعَثون؛ همین‌طوری که می‌خوابید، می‌میرید و همین‌طوری که بیدار می‌شوید محشور می‌شوید» ابراز داشت: بر اساس معنای حدیث نبوی نوعی هم‌نشینی میان مرگ و خواب وجود دارد؛ بنابراین مرگ را می‌توان مرتبه ضعیف مرگ دانست.
آیتالله امین‌خراسانی به تفسیر آیه 10 سوره نبأ«وَ جَعَلنَا اللَّیل‌َ لِباساً؛ و قراردادیم شب را پوششی که به تاریکی خود همه‌چیز را بپوشاند» پرداخت و گفت: این آیه ازنظر جنبه کلی به این معناست که تمام زمین با تاریکی شب پوشانده شده و ازنظر جنبه جزئی یعنی هر چیزی به‌واسطه تاریکی شب پوشانده می‌شود.
وی با اشاره به پوششی که شب روی زمین ایجاد می‌کند، اظهار داشت: هنگامی‌که شب بر کره زمین تاریکی خود را می‌گستراند، زمینه فعالیت انسانی از بین می‌رود چراکه کار و تلاش در شب به‌مراتب دشوارتر از فعالیت در طول روز است.
استاد درس خارج حوزه علمیه قم با بیان اینکه کره زمین با حرکت دائم و مستمر خود سبب ایجاد شب و روز می‌شود، افزود: با توجه به نص آیات و روایات درمی‌یابیم روز یک ماهیتی دارد که شب به‌منزله یک پوشش بر آن پوشانده می‌شود.
آیتالله امین‌خراسانی به تفسیر آیه 11 سوره نبأ« وَجَعَلْناَ النَّهارَ مَعاشاً؛ و روز را وسیله‌ای براى زندگى قراردادیم» پرداخت و عنوان داشت: اگر معنای واژه«مَعاش»، زندگی گرفته شود با در نظر گرفتن معانی پنهان، به این معناست که«خداوند روز را وقت مناسبی برای طلب یا تأمین معاش قرار داده است»؛ اما اگر این واژه اسم زمان در نظر گرفته شود بهتر است چراکه دیگر نیازی به تصور معانی پنهان برای این آیه نیست و این امر مطابق قواعد زبان عربی است و بر اساس این قاعده معنای آیه می‌شود«روز، زمان تأمین معاش است».
آیتالله امین‌خراسانی با اشاره به معنای دقیق آیه12 سوره نبأ«وَ بَنَيْنا فَوْقَكُمْ سَبْعاً شِداداً؛ و بنا کردیم ما بالای سر شما هفت طبقه آسمانی» اظهار داشت: در عدد«هفت» که در آیه ذکر شده سه احتمال وجود دارد که نخستین آن‌ها این است که این عدد دلالت بر تَعدُّد و تَکثُّر دارد به این معنا که منظومه‌های بسیاری در عالم وجود دارد و نباید انسان گمان کند که تنها همین آسمان که قابل‌مشاهده است وجود دارد و جز این آسمان دیگری موجود نیست.
استاد درس خارج حوزه علمیه قم به بیان احتمال دوم در عدد«هفت» پرداخت و عنوان داشت: در این احتمال گفته‌شده منظور از عدد«هفت» همان حقیقت عدد است، به این معنا که هفت آسمان وجود دارد و این آسمان که دیده می‌شود یکی از آن آسمان‌هاست.
وی افزود: احتمال سوم در عدد«هفت» این است که مراد از هفت‌آسمان لایه‌های پیچیده هوا و فضا باشد که بالای سر انسان‌ها قرارگرفته و یک کمربند ایمنی به ضخامت 100 کیلومتر بر پیرامون این کره خاکی ایجاد کرده تا مانع از برخورد شهاب‌سنگ‌ها با زمین شود، بر این اساس هر احتمال حاکی از عظمت نظام آفرینش است و باید این مهم را دریافت که آسمان نباید محدود به آسمان کنونی شود چراکه در قرآن کریم هرگاه سخن از آسمان به میان آمده، لفظ سَماوات(آسمان‌ها) به‌کاررفته است.
آیتالله امین‌خراسانی در پایان به معانی آیه 13 سوره نبأ«و جَعَلْنَا سِرَاجًا وَهَّاجًا؛ و چراغی روشن چون خورشید را برافروختیم» اشاره کرد و ابراز داشت: این آیه کنایه از خورشید است به‌عنوان اینکه حرارت بالایی دارد و روشنی‌بخش کرات است؛ بنابراین به برکت وجود خورشید است که شرایط برای زندگی و تأمین معاش روی کره زمین در حالت مساعدی قرارگرفته و انسان‌ها به‌راحتی بر روی آن به فعالیت می‌پردازند./841/201/ب3