پیامدهای انتقال سفارت آمریکا از تل آویو به بیت المقدس
به گزارش خبرگزاری رسا، 'دونالد ترامپ' رییس جمهوری منتخب آمریکا در جریان رقابت های انتخاباتی وعده داد در صورتی که به قدرت برسد، سفارت ایالات متحده را از تل آویو به بیت المقدس منتقل خواهد کرد. معنای سیاسی این تصمیم احتمالی و پیامدهای آن برای بسیاری از کارشناسان مسائل بین المللی مورد سوال است.
مخالفان، این تصمیم را در تضاد با آنچه راه حل 'تشکیل 2 دولت' خوانده می شود، می دانند. این راه حل پس از شکست اعراب در جنگ سال 1967 با رژیم صهیونیستی مطرح شد و مبتنی بر تشکیل 2 کشور فلسطین و اسرائیل در کنار یکدیگر است. قطعنامه 242 شورای امنیت سازمان ملل متحد در نوامبر 1967، راه حل تشکیل 2 دولت را ساختاری حقوقی داد.
بر این اساس، مرزهای قانونی به اصطلاح کشور اسرائیل در محدوده زمین های اشغال شده فلسطین در سال 1948-یعنی سال تاسیس آن رژیم است. بنابراین از نظر سازمان ملل، مناطقی را که رژیم صهیونیستی فراتر از آن مرزها تصرف کرده جزو مناطق اشغالی و غیرقانونی محسوب می شود.
از نظر سازمان ملل، مرزهای قانونی فلسطین نیز شامل کرانه باختری رود اردن، بیت المقدس شرقی و باریکه غزه است؛ به عبارت دیگر محدوده کشور فلسطین به مناطقی گفته می شود که پیش از جنگ 1967 بود. این مناطق 22 درصد از کل سرزمین تاریخی فلسطین محسوب می شود.
رژیم صهیونیستی در جریان جنگ سال 1967 و پس از آن بخش های وسیعی از مناطق فلسطینی را در کرانه باختری رود اردن و بیت المقدس شرقی اشغال کرده است. رژیم صهیونیستی طی این سال ها حدود 150 شهرک در این مناطق ساخته است که بیش از نیم میلیون صهیونیست در آنها اسکان داده شده اند.
صهیونیست ها همزمان برای کاهش حضور اجتماعی فلسطینیان در این مناطق به صورت سیستماتیک تلاش می کند. به عنوان مثال در سال 2015 حتی یک مورد مجوزِ ساختوساز به فلسطینیان در این مناطق داده نشده است.
راه حل تشکیل 2 دولت از همان ابتدای مطرح شدنش تاکنون، در حد کلیات بوده و اجرایی شدن آن به حل عادلانه مسائل مورد اختلاف از طریق گفت و گو منوط شده است. 2 طرف اختلاف های متعدد و حل نشده ای از جمله تعیین تکلیف وضعیت آوارگان فلسطینی و نیز وضعیت شهر بیت المقدس دارند.
فلسطینیان خواستار تشکیل کشور فلسطین به پایتختی بیت المقدس شرقی هستند اما رژیم صهیونیستی این شهر را پایتخت یکپارچه و همیشگی خود می داند.
ادعای رژیم صهیونیستی در حالی است که بخش شرقی بیت المقدس از نظر سازمان ملل جزء مناطق فلسطینی است و حضور آن رژیم در آن مناطق مصداق اشغالگری است. سازمان ملل، تل آویو را پایتخت رژیم صهیونیستی می داند.
تصمیم احتمالی ترامپ برای انتقال سفارت آمریکا به تل آویو به بیت المقدس در شرایطی که هنوز وضعیت این شهر تعیین تکلیف نشده است اقدامی بحث برانگیز خواهد بود که می تواند تنش در آن منطقه را افزایش دهد.
آمریکا گرچه روابط نزدیکی با رژیم صهیونیستی دارد اما استمرار اشغالگری ها و تخطی این رژیم از قوانین بین المللی به حدی بوده است که حتی واشنگتن به تازگی و در جریان تصویب قطعنامه ای علیه شهرک سازی ها، در اقدامی غیرمعمول از وتوی آن خودداری کرد.
قطعنامه 2334 که سوم دی ماه ( 23 دسامبر سال گذشته میلادی) تصویب شد، ضمن محکوم کردن ادامه شهرک سازی رژیم صهیونیستی در سرزمین های اشغالی فلسطینی خواستار توقف این ساخت و سازها شد.
حدود 70 کشور و سازمان بین المللی شرکت کننده نیز در نشست موسوم به صلح خاورمیانه که روز 26 دی ماه ( 15 ژانویه) در پاریس برگزار شد، در بیانیه ای خواستار تشکیل 2 دولت شدند و همزمان از رژیم صهیونیستی نیز خواستند تا به مرزهای 1967 میلادی احترام بگذارد و از مناطقی که پس از این سال اشغال کرده است، خارج شود.
به نوشته ایرنا، این در حالی است که رژیم صهیونیستی به تمامی این قطعنامه ها و درخواست ها بی توجه بوده و به سیاست های خود ادامه می دهد. بنامین نتانیاهو نخست وزیر این رژیم قطعنامه 2334 را 'شرم آور' توصیف کرد و در اقدامی که بسیاری آن را فرار به جلو دانستند، وزارت خارجه را مامور تجدید نظر در روابط با سازمان ملل کرد.
در چنین شرایطی مواضع و برنامه های ترامپ در آمریکا می تواند صهیونیست ها را در پیگیری سیاست های توسعه طلبانه و اشغالگرایانه جسورتر کند. ترامپ به شدت از همراهی دولت اوباما در تصویب قطعنامه علیه شهرک سازی ها انتقاد کرده و به رژیم صهیونیستی وعده داده است که پس از روی کارآمدن وی اوضاع تغییر خواهد کرد.
به نظر می رسد افزایش حمایت آمریکا از رژیم صهیونیستی بی اعتباری آن کشور در نقش میانجی گفت و گوهای به اصطلاح صلح بین فلسطینیان و صهیونیست ها را در پی خواهد داشت.
از سوی دیگر اینگونه اقدامات جانبدارانه می تواند منطق گروه های مقاومت فلسطینی در بی نتیجه بودن مذاکرات سازش با رژیم صهیونیستی را تقویت کند و موج تازه اعتراض فلسطینی ها را در پی داشته باشد./847/ب103/د