یادآوری نعمت‌های الهی، عامل اصلی ایجاد محبت حقیقی است
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، آیت‌الله محمد امین‌خراسانی در جلسه اخلاق هفتگی که در دفتر وی برگزار شد، به تشریح عوامل پیدایش محبت پرداخت و گفت: برای پیدایش محبت انسان نسبت به یک ذات دیگر عواملی وجود دارد که نخستین آنها «حب نفس» است؛ به این معنا که هر انسانی حیات و به کمال رسیدن را دوست دارد و در این راستا اگر بداند حیات و کمالش از سوی شخص دیگری است، آن شخص را نیز دوست خواهد داشت.
استاد درس خارج حوزه علمیه قم با اشاره به بخشی از آیه 34 سوره ابراهیم «وَ آتاکُمْ مِنْ کُلِّ ما سَأَلْتُمُوهُ وَ إِنْ تَعُدُّوا نِعْمَتَ اللَّهِ لا تُحْصُوها؛ و از انواع نعمتهایی که از او درخواست کردید به شما عطا فرمود، و اگر نعمت‌های بی انتهای خدا را بخواهید به شماره آورید هرگز حساب آن نتوانید کرد» اظهار داشت: «حب احسان» دومین عامل پیدایش محبت است که با توجه به روایات درمی‌یابیم انسان در فطرت و آفرینش خود دوستدار نیکی و نیکوکاری بوده و نسبت به پلیدی‌ها نفرت دارد؛ بنابراین اگر شخصی نسبت به انسان نیکی ورزد، آن نیکی نزد انسان دوست‌داشتنی بوده و از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است.
همچنین با توجه به اینکه انسان احسان را دوست دارد به یقین کسی که مبدأ احسان باشد نیز محبت او در دلش جای می‌گیرد؛ بر این اساس با شناخت احسان‌های پروردگار تنها محبت او را در دل خواهد پروراند.
انسان، دوستدار احسان
آیت‌الله امین‌خراسانی با بیان اینکه احسان حقیقی احسانی است که از جانب خداوند باشد، عنوان داشت: احسان بندگان نسبت به یکدیگر جنبه مجازی دارد به این معنا که غرض انسان از احسان کردن این است که فایده‌ای از آن احسان به خودش برسد؛ بنابراین شخص به دیگری نیکی می‌کند تا خودش نیز از فوایدی بهره مند شود که آن فایده در دنیا اشتهار به نیکی و از نظر اخروی اعطای ثواب بی‌شمار در برابر عمل نیک اوست.
وی ادامه داد: خداوند به حضرت داود(ع) فرمود «ذَکِّر عِبادِی اِحسانِی اِلَیهِم فَإنَّهُم لایُحِبّونَ إلّا مَن أحسَنَ إلَیهِم؛ به بندگانم احسان مرا نسبت به آنها تذکر بده چراکه آنان دوست ندارند مگر کسی که به آنها نیکی کند»؛ بر این اساس یکی از عوامل مهمی که انسان را در برابر خداوند خاضع کرده و وی را اهل عبادت می‌کند یادآوری نعمت‌های الهی است.
همچنین اگر شخص به عنوان مبلغ دین تلاش کند تا نعمت‌های خداوند را برای مردم آن اندازه که می‌شناسد به درستی تبیین کند، مردم خواهان مسائل دینی شده و در برابر اوامر و نواهی الهی سر تسلیم فرود خواهند آورد؛ بنابراین یادآوری نعمت‌های خداوند بر بندگان نقش بسزایی در ایجاد محبت نسبت به او دارد.
خداوند، محسن حقیقی
آیت‌الله امین‌خراسانی «محبت نسبت به مُحسِن» را سومین عامل پیدایش محبت دانست و بیان داشت: با تدبر در برخی روایات درمی‌یابیم محبت به نیکوکاران و نفرت نسبت به بدکاران یک امر فطری و ذاتی در انسان‌ها است؛ بر این اساس انسان افراد نیکوکار را بدون در نظر گرفتن منافع شخصی فقط از جهت اینکه جامعه از برکات او بهره‌مند است، دوست دارد.
استاد حوزه علمیه بیان کرد: مؤمن با توجه به جهان آفرینش درمی‌یابد «محسِن حقیقی» خداوند متعال است چراکه همه موجودات جهان بر سر سفره احسان او جمع گشته و به حسب توانایی خود از احسان او بهره مند می‌شوند؛ بنابراین تنها ذات شایسته محبت، ذات اقدس الهی است.
وی افزود: خداوند متعال به حضرت داود(ع) فرمود «مَن أَظلَمُ مِمَّن عَبَدَنى لِجَنّةٍ أو نارٍ لو لَم أَخلُقُ جَنّةً ولا ناراً ألَم أكُن أهلاً أن أُطاع»؛ بر اساس این خداوند نظر به اینکه مبدأ احسان است و هر نیکی از ذات مقدس او سرچشمه می‌گیرد، سزاوار مدح و ستایش است و مؤمن باید بداند ورود به بهشت از باب جنبه‌های فرعی عبادت بوده و آنچه اصالت دارد عبارت از اهلیت خداوند برای عبودیت است.
استاد درس خارج حوزه علمیه قم در پایان با اشاره به اینکه چهارمین عامل پیدایش محبت، «جمال» است، ابراز داشت: چیزی که زیبایی ذاتی دارد، این زیبایی سبب می‌شود تا انسان صاحب آن جمال و زیبایی را دوست داشته باشد؛ انسان جمال ظاهر را با چشم سر می‌بیند و جمال باطنی را با چشم دل؛ بنابراین هر شخصی قادر نیست جمال باطنی را ببیند و فقط بندگان خالص خداوند به این امر دست‌یابی دارند.
وی گفت: همچنین یکی از راه‌هایی که مؤمن بتواند به جمال باطن پی ببرد این است که در آثار خداوند تدبر دائم داشته باشد چراکه پس از تدبر درمی‌یابد خداوند باید یک ذات جمیل و زیبا داشته باشد که این همه زیبایی از او نشأت گرفته است و در پی این بصیرت تنها محبوب خویش را خدای متعال قرار دهد./841/پ202/ب1