اجتهاد شرط لازم مشاوران فقهی بانک مرکزی

حجت‌الاسلام مجید رضایی دوانی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا، با اشاره به این‌که نظرات شورای فقهی بانک مرکزی جنبه مشورتی دارد، گفت: تا اکنون مصوبات این شورا الزام‌آور نبوده گرچه مسؤولان علاقه‌مند بوده‌اند تا این نظرات را به ورطه اجرا بکشانند.

اعضای شورای فقهی باید شمه‌ای از اجتهاد داشته باشند

عضو هیأت علمی دانشگاه مفید قم با اشاره به این‌که کارکنان شورای فقهی باید دارای شمه‌ای از اجتهاد باشند، ابراز داشت: این افراد باید نسبت به مبانی فقهی، اقتصادی، بازارهای مالی و پولی آشنایی کامل داشته و بر نظریات مراجع عظیم‌الشأن واقف باشند تا بتوانند با کارشناسان عالی رتبه‌ای که در مجموعه بانک‌های کشور هست همزبانی کرده، مشکلاتشان را درک کنند تا هنگام صدور حکم با مشکل مواجه نشوند و حکمشان موافق فقه باشد.

وی ادامه داد: همچنین این شورا می‌تواند برای دستیابی به اهدافش اعضای خود را دسته‌بندی کند یعنی به صورت مرکبی از فقها، اقتصاددانان و همچنین مشاوران حقوقی و اقتصادی باشد.

برخی علل عدم موفقیت شورای فقهی

عضو هیأت علمی دانشگاه مفید قم به تبیین عوامل عدم موفقیت این شورا تا هم‌اکنون پرداخت و اظهار داشت: یکی از دلایل این است که باید دید چه مقدار مسائل فقهی مطرح شده نزدیک به مسائل اجرایی بانک است و چه مقدار بانک از عهده انجام آن بر خواهد آمد.

وی ادامه داد: علت عدم اجرای برخی مصوبات شورای فقهی این است که بانک‌ها گاهی با مشاهده احکام احساس می‌کنند این مصوبات کارساز نیست و برای همین دست به اجرای آن نمی‌زنند؛ بر این اساس باین شورا باید تمام نیروی خود را بر این بگذارد که احکامی صادر کند که مورد رغبت بانک‌ها واقع شود و مشتاقانه به سمت اجرای آن بروند.

حجت‌الاسلام رضایی دوانی با بیان این که صرف الزام‌آور بودن مصوبات شورای فقهی گامی در جهت بهبود نظام بانکداری اسلامی مؤثر نیست، عنوان کرد: بخش مهمی از مشکلات موجود در زمینه اجرایی است چراکه مصوبات طوری تنظیم نمی‌شوند که بتوان آنها را به ورطه  اجرا کشانید.

عضو هیأت علمی دانشگاه مفید قم خاطرنشان کرد: شورای فقهی با تلاش‌های بسیار توانست برخی مشکلات را از سر راه بازار بورس بردارد گرچه برخی قائلند در بازار بورس، اسلام توجیه می‌شود که البته این افراد ایده جدیدی ارائه نمی دهند بلکه تنها اشکال می‌گیرند، اما به نظر می‌آید این شورا می‌تواند برای اسلامی شدن تأثیرگذار باشد؛ بنابراین اگر مصوبات آن الزامی شود می‌تواند با کاهش مشکلات بانکی به منزله کمکی برای مدیران بانک‌ها باشد، جلوی آسیب‌ها را بگیرد و عقود را اسلامی کند.

وی در پایان یادآور شد: اگر این شورا ساماندهی شود و بر اساس مبانی فقهی و اقتصادی حکم کند، می‌تواند به‌عنوان گامی مؤثر در زمینه ایجاد بانکداری اسلامی باشد./841/ت302/س