بررسی اندیشه میر عبدالفتاح مراقی درباره نظریه ولایت فقیه

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، آیت الله سید احمد علم الهدی صبح امروز در ادامه سلسله جلسات درس خارج فقه خود که با محوریت موضوعی «جواز اقامه حکم در عصر غیبت» در محل مدرسه علمیه عالی نواب برگزار شد، به تبیین نظریات مرحوم میر عبدالفتاح مراغی پرداخت.

نماینده ولی فقیه در استان خراسان رضوی با بیان این که این عالم برجسته با اصل ولایت فقیه موافق است اما با عموم آن خیر، اظهار کرد: جولانگاه بحث ایشان در نقل روایاتی است که مرحوم نراقی درباره عموم ولایت بیان کرده است، بوده و این روایات را با ذوق خود تقسیم بندی کرده است.

وی در ادامه به بررسی تقسیم بندی روایات مرتبط با ولایت فقیه بر اساس دیدگاه مرحوم میر عبدالفتاح مراغی پرداخت و گفت: دسته اول روایات، آن دسته ای است که علما را وراث انبیا معرفی می کند مانند خود روایت «العلماء ورثه الأنبیاء» که یکی از اشکالاتی که به آن وارد شده، ضعف در سند است. این روایات یا مرسل و یا مقطوع هستند اما مرحوم کلینی با وجود این که سعی داشت روایات دارای سند ضعیف را نقل نکند، از باب تواتر، این روایت را نقل کرده است.

امام جمعه مشهد مقدس یکی دیگر از اشکالاتی که برخی علما متوجه حدیث مذکور دانسته اند را مصداق واژه «علما» دانست و افزود: مرحوم مراغی می گوید ظهور کلمه «علما» در این روایت، ظهور عام است و تخصیص آن به ائمه اطهار(ع) به دلیل نیاز دارد. البته خود مراغی به این روایت اشکالاتی وارد کرده اما به برخی اشکالاتی که نادرست می دانسته نیز پاسخ داده است.

آیت الله علم الهدی خاطرنشان کرد: دسته دوم روایاتی هستند که فقها را «دژ اسلام» و «امین انبیا» معرفی کرده اند؛ برای نمونه روایت نبوی «لأن المؤمنین الفقهاء حصون الإسلام» و نیز روایت «الفقهاء امناءالرسل» که از امام کاظم نقل شده است. استدلال مرحوم مراغی این است که دلالت این گونه روایات بر ولایت فقیه، دلالت التزامی است و لازمه این که فقها دژ اسلام و امین انبیا باشند، این است که ولایت داشته باشند.

وی ادامه داد: دسته سوم روایاتی هستند در تقسیم بندی میر عبدالفتاح مراغی، روایاتی است که فقها را جانشین و خلیفه پیامبر(ص) معرفی می کنند و اشکالی که به این روایت وارد است دایر بودن امر بین مجاز و تخصیص است که مراغی در پاسخ به این اشکال گفته است «کلام پیامبر قرینه ندارد و ایشان به طور مطلق فرموده اند خلفای ایشان کسانی هستند که احادیث شان را روایت می کنند. چرا که زمانی امر بین مجاز و تخصیص دایر می شود که قرینه ای وجود داشته باشد./202/820/ب1