سوره اسراء، سوره ای اخلاقي اعتقادی است
به گزارش خبرنگار خبرگزاري رسا در كاشان، حجت الاسلام عليرضا شاه فضل يكشنبه شب در جلسه تفسير قرآن مسجد امام خميني(ره) خيابان ملامحسن فيض كاشاني در ادامه تفسير آيه111 و آخرين آيه سوره مباركه اسراء كه مي فرمايد «وَ قُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذي لَمْ يَتَّخِذْ وَلَداً وَ لَمْ يَکُنْ لَهُ شَريکٌ فِي الْمُلْکِ وَ لَمْ يَکُنْ لَهُ وَلِيٌّ مِنَ الذُّلِّ وَ کَبِّرْهُ تَکْبيراً»، گفت: در آيات قبلي بحث تسبيح خداوند بود اما در اين آيه در كنار تسبيح، حمد خداوند مطرح مي شود و بعد هم تكبير خدا است.
وي با اشاره به اينكه در آيه اول مي فرمايد ‹‹«وَ قُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ›› بگو حمدها از آن خدا است، و ما سه كلمه حمد و مدح و شكر را داريم، افزود: كلمه شكر براي هنگامي است كه اگر كسي كاري براي شما انجام داد شما نيز در مقابل آن تشكر مي‌كنيد و اگر كاري انجام داده نشود تشكري هم نخواهد شد كه تشكر نيز هم با زبان است و هم با عمل است.
حجت الاسلام شاه فضل گفت: كلمه حمد براي هنگامي است يكي كاري را انجام داده باشد قابل ستايش باشد، بنابراين بزرگ دانستن كار حمد و ستايش است و ستايش تنها از طريق زبان است و با عمل نمي توان ستايش كرد چرا كه حمد و ستايش فقط كلامي است ضمن اينكه كلمه مدح نيز مانند حمد و ستايش است.
دبير جامعه روحانيت كاشان ادامه داد: مفسرين گفته اند، معني الحمدالله اين است كه هر چه حمد است از آن خدا است و اگر كسي معمار و نقاش و هنرمند است هنر او از خدا است و بايد خداوند را براي اين نعمتي كه به او داده است حمد نكرد، بنابراين معني الحمدالله اين است كه حمدها از آن خدا است.
وي افزود: اگر هر چيز بزرگ و مهمي را مي بينيد مي توانيد بگوييد الحمدالله به اين معني كه من دارم خدا را حمد و ستايش مي‌كنم اما در زبان عاميانه الحمدالله براي تشكر گفته مي شود، در صورتي كه نبايد از واژه الحمدالله براي تشكر استفاده شود، بلكه بايد از واژه شكر استفاده كرد چون حمد براي زماني است كه عظمتي در كار خدا مشاهده شود.
به گفته وي، اگر كسي كمال و فضيلتي را در خودش مي‌بينيد بايد واژه الحمدلله استفاده كند و چنانچه متوجه شديد قلم و زبان و هنري خوبي داريد به جاي اينكه مغرور شويد بايد الحمدالله بگوييد چرا كه اصل قلم و زبان و هنر از خدا است.
حجت الاسلام شاه فضل افزود: خداوند در اين آيه مي فرمايد «وَ قُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذي لَمْ يَتَّخِذْ وَلَداً›› حمد را منوط به اين كرده كه خداوند فرزندي ندارد و حمد از آن خدايي است كه فرزندي ندارد.
وي ادامه داد: خداوند در سوره حمد مي فرمايد ‹‹لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ›› نه مي زايد و نه خودش زائيده شده است و اين جا نيز مي فرمايد ‹‹لَمْ يَتَّخِذْ وَلَداً›› يكي از خطاب هاي اين آيه به مسيحيت است چرا كه مسيحيان معتقد هستند حضرت عيسي(ع) پسر خدا است و خداي پدر، خداي پسر و روح القدس را خدا مي دانستند، بنا بر اين خدا در سوره توحيد خطاب به مسيحيت مي فرمايد ‹‹لَمْ يَلِدْ وَ لَمْ يُولَدْ›› خدا نه مي زايد و نه زائيده شده است.
دبير جامعه روحانيت كاشان يادآور شد: برخي نيز اعتقاد داشتند يهوديان فرزندان خدا هستند و ملائكه دختران خدا هستند و معتقد بودند، بنابراين خودشان را پسران خدا و ملائكه را دختران خدا مي دانستند و زنان را به حساب نمي آوردند و اين در حالي است كه آنهايي كه در غرب مدعي حقوق زن شده و خود را فمنيسم مي دانند اما براي زن هيچ ارزشي قائل نبودند.
حجت الاسلام شاه فضل، گفت: خداوند در ادامه اين آيه مي فرمايد ‹‹وَ لَمْ يَکُنْ لَهُ شَريکٌ فِي الْمُلْکِ›› برخي هم اعتقاد داشتند كه ملائكه شريك در ملك خداوند هستند و برخي ديگر به خدايي خورشيد اعتقاد داشتند و برخي هم به ماه و يا ستارگان معتقد بودند و در كنار خداي اصلي خداي خورشيد و ماه و ستارگان هم هستند اما خدا مي فرمايد ‹‹وَ لَمْ يَکُنْ لَهُ شَريکٌ فِي الْمُلْکِ›› خداوند در فرمانروايي جهان هيچ شريكي ندارد بلكه همه بنده و برده خداوند هستند.
وي افزود: در ادامه خداوند مي فرمايد ‹‹وَ لَمْ يَکُنْ لَهُ وَلِيٌّ مِنَ الذُّلِّ›› خداوند هيچ ولي و سرپرستي ندارد و كلمه ‹‹الذل›› به معني ذلت و خواري است و همه چيز ذليل خدا است و در آخر نيز مي فرمايد ‹‹وَکَبِّرْهُ تَکْبيراً›› خداوند را بزرگ بدانيد و انسان مومن بايد خدا برايش بزرگ باشد.
دبيرجامعه روحانيت كاشان در ادامه با اشاره به اينكه خداوند توفيق داد تا مفاهيم سوره مباركه اسراء بعد از حدود دو سال به پايان رسيد با مروري بر اين سوره، اظهار داشت: سوره مباركه اسرا با لفظ سبحان آغاز شد و با تسبيح و حمد و تكبير و وحدانيت خداوند به پايان رسيد.
حجت الاسلام شاه فضل در جمع بندي سوره اسراء گفت: سوره اسراء سوره اخلاقي است و توصيه هاي اخلاقي زيادي در اين سوره است، ضمن اينكه برخي شبهات اعتقادي نيز در آن مطرح شده است./1307/۲۰۲/ب2