توشه ای از آداب توبه
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، علامه حسن زاده آملی در گفتاری آداب توبه را مورد بررسی قرار داده است؛ آنچه که می خوانید بخشی از سخنان این استاد اخلاق در زمینه آداب توبه است:
در روضه سی و یکم کتاب ریاض السالکین است که ناصحی گفته است: چون اراده توبه کردی، نفس خویش را از تبعات و قلبت را از گناهان پیراسته کن و رویت را عزمی صادق و رجایی واثق به وجه علام الغیوب متوجه گردان و چنین دان که تو بنده ای هستی فراری از مولای کریم و رحیم و حلیم که باید به پیشگاهش بازگردی و از عذابش بدو پناه جویی. او تو را چنین وعده داده که اگر به سویش بازگردی و از گذشته ات، پشیمان شوی، تو را بخشد و هر چه خطا کرده ای نادیده انگارد.
پس برخیز و غسلی به احتیاط به انجام رسان و لباست را پاکیزه نما و فرایضی چند به جای آر، و به نافله ای آن را مزین کن. این نماز را سزاوار است که بر زمین به خشوع و خضوع و حیا و سر افکندگی و گریه و اظهار نیاز و فقر باشد؛ در مکانی که کس تو را نبیند و صدایت را نشود جز خدای سبحان. پس چون سلام گفتی، نماز را به تعقیبات دنبال کن در حالی که حیا و امید در وجودت ظاهر گشته است. سپس دعای، ماثور از زین العابدین علیه السلام را قرائت کن که ابتدایش چنین است. ای کسی که پناه گناهکاران است.
پس از آن، روی بر خاک نه و خاک بر سر. رویت را که گرامی ترین اعضای تو است با اشکی روان و قلبی محزون بر خاک مال، در حالی که به صدایی بلند می گویی: گناه بنده ات عظیم است پس او سزاوار بخشش تو است، و این را تکرار کن و گناهانت را که به یاد داری بر شمار و نفس خویش را ملامت گوی و آن را توبیخ و بر آن شیوه کن و از آنچه از آن صادر گشته اظهار پشیمانی نما. بر این حال وقتی بسیار باقی باش و سپس برخیز و دست به سوی آن تواب رحیم بالا بر و چنین گو: پروردگارا! بنده فراری ات به پیشگاهت بازگشته، بنده نافرمانت به صلح با تو روی آورده، بنده گناهکار با عذر و تقصیر به سوی تو آمده و تو گرامی ترین گرامیان و بخشنده ترین بخشندگانی. سپس در حالی که اشکهایت باریدن گرفته، دعای وارد شده از زین العابدین علیه السلام را بخوان که اولش چنین است: خدایا! ای کسی که وصف وصف کنندگان، نتواند وصفش کند.
و بکوش تا قلبت بدو متوجه شود و تماما روی بدو نمایی؛ در حالی که به نفس خویش، سعه جود و رحمتش را به احساس می آوری. سپس سر به سجده بره؛ سجده ای همراه با گریه و زاری و شیون به صدایی که جز خدای تعالی، کس آن را نشنود، پس از آن سرافراشته دار و به وثوق بدان که توبه مقبول افتاده و شاد باش که آرزویت بر آورده گشته است و الله ولی التوفیق./1324/پ۲۰۳/ج