نشست علمی «فلسفه سیاسی صدرالمتألهین» برگزار شد
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، نشست علمی، فلسفه سیاسی صدر المتألهین امروز با سخنرانی حجج اسلام نجف لک زایی، مرتضی جوادی آملی و بهرام دلیر و دبیری علمی حجت‌الاسلام امیدی در مرکز آموزش عالی حکمت اسلامی برگزار شد.
در ابتدای این نشست حجت‌الاسلام امیدی با بیان این که لازمه یافتن فلسفه سیاسی ملاصدرا دانستن مفهوم سیاست و فلسفه و نسبت میان آن دو است، ابراز داشت: باید دید که آیا واقعیتی به عنوان فلسفه سیاسی صدرالمتألهین وجود دارد و با این که سیاست مفهومی اعتباری است و فلسفه مفهومی وجودی است آیا می‌شود میان این دو ارتباطی برقرار کرد و یا خیر.
در ادامه حجت‌الاسلام جوادی آملی با بیان این که اعتباریات هم مرحله‌ای از وجود را دارا هستند، خاطرنشان کرد: همان‌طور که وجود ذنی هم مانند وجود خارجی مرتبه‌ای از وجود است اعتباریات هم در کنار حقیقیات از موجود هستند و مرتبه‌ای از وجود را در خود دارند.
وی شریعت و دین را از مهم‌ترین و روشن‌ترین امور اعتباری دانست و گفت: خداوند در مقام فعل، اراده تشریعیه خود را ایجاد می‌کند و شریعت موجود به ایجاد الهی است و سیاست هم جلوه‌ای از جلوه‌های شریعت است و نظام اعتباری جامعه انسانی را تأمین می‌کند که یک حقیقت و وجود اعتباری است.
در ادامه حجت‌الاسلام‌والمسلمین لک زایی در پاسخ به این سؤال که نسبت بین معرفت وجودی و معرفت اعتباری چیست و فلسفه در عالم سیاست چه فایده‌ای دارد، اظهار داشت: دغدغه اصلی ملاصدرا همان دغدغه انبیای الهی است که همان دستگیری از انسان است و اساس فلسفه ملاصدرا در سه اصل و سه فرع خلاصه می‌شود.
وی افزود: اصول فلسفه از دیدگاه ملاصدرا معرفت خدا، معرفت صراط مستقیم و باور به معاد است و سه فرع هم به عنوان لواحق بیان می‌کند که عبارت از معرفت انبیاء و اوصیاء به عنوان رهبران امت، مبارزه با کسانی که سد راه حق می‌کنند و سوم هم مربوط به تدبیر امور انسان است.
رییس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی خاطرنشان کرد: علم سیاست یکی از زیرمجموعه‌های تدبیر امور انسان است که مربوط به امور اجتماعی می‌شود و اینکه ملاصدرا علم سیاست را از لواحق می‌آورد به این خاطر است که قدرت ابزاری است که باید زمینه انجام اعمال خیر را برای مردم در جامعه فراهم کند و زمینه خروج از نفس را مهیا کند.
وی با بیان این که با توجه به حکمت متعالیه همه انسان‌ها مسافر الی الله هستند، گفت: قدرت، دولت ابزار سیاست هستند که در دست فرمانروایان است و فرمانروایان رؤسای قافله بشری به سمت خدای متعال هستند و موظف‌اند زمینه‌ساز خروج از نفس به سمت کمال باشند و این بدون معرفت توحید و صفات و آثار آن و معرفت معاد و معرفت صراط که از اصول است ممکن نیست.
حجت‌الاسلام لک زایی تصریح کرد: فلسفه در ارتقای فرهنگ سیاسی شهروندان نقش مهمی دارد زیرا هستی را تعریف می‌کند و کسی که هستی را ارتقاء روحی انسان می‌داند سیاستش هم می‌شود متعالیه؛ دغدغه ملاصدرا تعالی است و داعیه‌دار حکمت و سیاستی است که در خدمت تعالی انسان، خانواده، دولت و تمدن قرار گیرد.
در ادامه حجت‌الاسلام دلیر، در پاسخ به این سؤال که آیا فلسفه سیاسی ملاصدرا برگرفته از مباحث وجود شناختی خود او است یا اقتباس از فلسفه یونان باستان است، ابراز داشت: فلسفه سیاسی ملاصدرا و حکمت متعالیه او برگرفته از کتاب و سنت است در حالی که در فلسفه یونان باستان کتاب و سنتی وجود ندارد.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی افزود: حکمت متعالیه ملاصدرا از نظر روشی هم تفاوت‌های زیادی با فلسفه یونان باستان دارد و حتی ب آثار فارابی و ابن‌سینا و خواجه نصیر هم متفاوت است زیرا روش ملاصدرا یک روش بینا رشته‌ای است که در آن زمان وجود نداشته است و از ابداعات ملاصدرا است./843/پ202/س