مبانی مشروعیت و مقبولیت در نظام سیاسی اسلام

حجت الاسلام محمدحسین فاریاب در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری رسا، با بیان این که براساس اندیشه توحیدی، مبنای حکومت و مشروعیت به دست مردم نخواهد بود، اظهارکرد: در ایجاد حکومت به مشروعیت و مقبولیت نیاز است؛ مراد از مشروعیت، حق حکومت حاکم و والی است که بر اساس اندیشه های توحیدی تمام هستی مملوک خداوند است و روشن است در ملک غیر بی اذن مالک نمی توان تصرف کرد از سوی دیگر تصرف در ملک خداوند نیازمند اذن او است و حکومت در عالم نیز نوعی تصرف است بنابراین حکومت در عالم باید با اذن خداوند باشد.

عضو هیأت علمی مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) ادامه داد: در زمینه این که چه فردی دارای حق حکومت از ناحیه خداوند است باید گفت براساس روایات و آیات قرآن کریم و دلایل دیگر انبیا و امامان معصوم(ع) و پس از آنها ولی فقیه یا مجتهد جامع الشرایط دارای اذن حکومت از خداوند هستند.

وی افزود: به طور کلی مبنای امامت و ولایت، رأی مردم نیست بلکه اذنی است که از سوی خداوند داده شده است اما سؤالی که مطرح می شود این است آیا حاکم مشروع با توسل به زور می تواند بر مردم حکومت کند یا خیر؟ باید گفت خیر چنین حقی ندارد بلکه نیازمند مقبولیت مردمی است بنابراین حاکم برای حکومت نیازمند مشروعیت الهی و مقبولیت مردمی است.

حجت الاسلام فاریاب با طرح سؤالی مبنی بر نقش مردم در مشروعیت حاکم تأکید کرد: مردم در مشروعیت بخشی به حاکم نقشی ندارند بلکه نقش آنها تنها در مقبولیت بخشی است یعنی امکان دارد حاکمی مقبولیت داشته باشد اما مشروعیت نداشته باشد چنانچه افراد فراوانی بر مسلمانان حکومت کردند و مقبولیت نیز داشتند اما دارای مشروعیت نبودند.

وی خاطرنشان کرد: مشروعیت و مقبولیت دادن به رأی مردم سبب ترویج اندیشه اومانیسم و انسان محوری در جامعه می شود زیرا به نقش انسان در جامعه بیش از آنچه که هست اهمیت داده می شود به گونه ای که امکان دارد در آینده گفته شود حال که نقش مردم به این میزان اهمیت دارد بنابراین آنها حق دارند در زمینه احکام الهی نیز تصمیم گیری کنند./1324/ت۳۰۲/ی