مشکل میانمار با همراهی سازمان ملل و کشورهای اسلامی حل می شود

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، نشست علمی «بررسی  تحلیل وضعیت مسلمانان میانمار» پیش از ظهر امروز با سخنرانی محسن پاک آیین، سفیر سابق ایران در تایلند در پژوهشگاه بین‌المللی المصطفی برگزار شد.

در ابتدای این نشست مرتضی اشراقی، دبیر علمی این نشست با اشاره به وضعیت جغرافیایی میانمار اظهار داشت: میانمار کشوری در آسیای جنوب شرقی و همسایه کشورهای چین، تایلند و بنگلادش است.

عضو هیأت علمی جامعه المصطفی با بیان این که ریشه بحران مسلمانان میانمار به سال 1982 برمی‌گردد، افزود: در این سال درحالی‌که 135 قومیت میانماری صاحب حق شهروندی شدند  مسلمانان قوم روهینگیا از این حق محروم شدند و از این مقطع بحران قومیتی در میانمار شکل گرفت.

وی افزود: نشست حاضر به بررسی و تحلیل وضعیت مسلمانان میانمار از دو جهت می‌پردازد که جهت اول از باب توصیف شناسی فرهنگی دینی مسلمانان در میانمار و دیگری از نظر ریشه‌یابی بحران به وجود آمده است؛ همچنین رابطه‌ای که از نظر فکری معرفتی با کشورهای پیرامون خود دارند.

دبیر علمی نشست در ادامه با اشاره به محورهای این نشست ابراز داشت: در خصوص ریشه‌یابی بحران فعلی در میانمار به دنبال این هستیم تا از منظر سیاسی و دینی ریشه‌های بحران مسلمانان میانمار را بیان کرده و راهکارهای برون‌رفت از این بحران را ارائه کنیم.

در ادامه دکتر محسن پاک آیین با بیان این که برمه یا میانمار کشوری قدیمی در جنوب شرق آسیا است، گفت: مردم این کشور علاقه‌مندند که به آن‌ها میانماری گفته شود زیرا برمه نامی مربوط به دوران استعمار است.

چگونگی ورود اسلام به میانمار

وی افزود: از ابتدای ظهور مسیحیت، پادشاهی پاگار در منطقه آراکان وجود داشته و به مرور زمان از هندی‌ها آیین‌های هندوئیسم و بودیسم را می‌گیرند و به تدریج تعدادی مسلمان هم به آن‌ها اضافه می‌شود.

دیپلمات ارشد وزارت خارجه با اشاره به سابقه حضور مسلمانان در منطقه آراکان که محل درگیری در میانمار است، گفت: دولت میانمار می‌گوید مسلمانان منطقه آراکان غریبه هستند و از بنگلادش به اینجا مهاجرت کرده‌اند و این اقدامات را برای کوچ این مسلمانان انجام می‌دهد از این رو باید دید که آیا اینها واقعا اتباع اصلی هستند یا خیر.

وی خاطرنشان کرد: یک بودایی به نام لویی معتقد است در سال 48 هجری محمد حنفیه فرزند حضرت علی(ع) با عده‌ای از مسلمانان در سواحل آراکان مستقر می‌شوند و با رییس قبیله آن‌ها می‌جنگد و او را شکست می‌دهند و به ترویج اسلام می‌پردازد ولی ما هیچ نشانی از حضور محمد حنفیه در این منطقه ندیده‌ایم و ممکن است فرد دیگری بوده باشد.

سفیر سابق ایران در تایلند اظهار داشت: در نقل دیگر گفته می‌شود تعدادی از اعراب در نیمه اول قرن اول هجری در نزدیک جزیره آراکان کشتی‌شان دچار شکستگی می‌شود و در آن منطقه مستقر می‌شوند و ازدواج می‌کنند و کشاورزی و دامداری می‌کنند و مساجدی می‌سازند و مروج اسلام می‌شوند و در سال‌های بعد هم این روند مهاجرت ادامه داشته و اسلام از قرن اول هجری در این منطقه وارد شده است.

پاک آیین در رابطه با حضور ایرانی‌ها در جزیره آراکان خاطرنشان کرد: قبل از ظهور اسلام یکی از مقاصد دریانوردان ایرانی برای تجارت همین منطقه بوده است و بعد از اسلام هم بازرگانان ایرانی وارد این منطقه می‌شوند زیرا این منطقه مستعد برای زندگی است و امروزه کشف شده است که نفت هم دارد و کشوری غنی است که در آن معادن اورانیوم وجود دارد.

حضور و رابطه‌ایرانیان با میانمار

وی افزود: برخی از مورخان چینی نوشته‌اند که یک ایرانی به نام سلیمان که عرب بوده در این منطقه مستقر می‌شود و ترویج دین می‌کند و تجارت و دریانوردی را به این منطقه یاد می‌دهد و یک احتمال وجود دارد که آراکان برگرفته از ارکان که واژه‌ای عربی است باشد و در هر حال این منطقه مسلمان‌نشین بوده ولی در یک مقطعی هندی‌ها این منطقه را می‌گیرند و بعد از جنگ آنجا را ترک می‌کنند.

دیپلمات وزارت خارجه خاطرنشان کرد: در یک مقطع سلطان نصیرالدین غوری از آراکان به میانمار فرار می‌کند و بعد از مدتی به کمک ایرانی‌ها دوباره به آراکان می رود و به قدرت می‌رسد و از این‌ رو زبان فارسی را در میانمار ترویج می‌کند و حتی قبل از سال 1936 و ورود انگلستان به میانمار زبان رسمی کشور زبان فارسی بوده است و امروز هم قبرستانی است که اسامی و اشعار فارسی بر روی قبور مشاهده می‌شود.

وی با بیان این که در جنگ جهانی دوم ژاپنی‌ها به منطقه آراکان حمله می‌کنند و به تایلند می‌روند و وارد میانمار می‌شوند، گفت: ژاپن در آراکان با مسلمانان وارد جنگ می‌شوند و ریشه این درگیری‌ها از آن زمان شروع می‌شود زیرا ژاپن در میانمار قوم ماگ را تقویت می‌کند تا با قوم روهینگیا که مسلمان بودند بجنگند.

نقش انگلیس در شکل‌گیری بحران میانمار

سفیر سابق ایران در تایلند افزود: ازآنجایی‌که انگلیس با ژاپن درگیر می‌شود مسلمانان در کنار انگلیس قرار می‌گیرند و انگلیس قول می‌دهد بعد از جنگ آراکان را در اختیار مسلمانان قرار دهد ولی به حرف خود عمل نمی‌کند و دولت بودایی در میانمار حاکم می‌شود و به خاطر این که این سابقه وجود داشته که مسلمانان با انگلیس برعلیه بودایی‌ها متحد شده بودند یک کینه و کدورتی میان مسلمانان روهینگیا و بودایی‌ها ایجاد می‌شود و زبان فارسی تضعیف می‌شود و مسلمانان هم از قدرت فاصله می‌گیرند.

وی خاطرنشان کرد: از سال 1901 شاه پهلوی ایران هم با میانمار ارتباط خوبی داشته و برخی از مخالفان ازجمله آیت‌الله سید محمدتقی خوانساری در مقطعی به میانمار تبعید می‌شوند و این نشان‌دهنده رابطه امنیتی و اطلاعاتی ایران با میانمار است.

پاک آیین اظهار داشت: ریشه معاصر بحران مسلمانان میانمار این است که از سال 1982 دولت میانمار قانونی را تصویب می‌کند و به 135 قوم حقوق شهروندی اعطا می‌شود و به 9 قوم این هویت اعطا نمی‌شود ازجمله قوم روهینگیا که 2 میلیون جمعیت داشته‌اند و حدود 4 درصد جمعیت میانمار را تشکیل می‌دادند و به آن‌ها می‌گویند شما بنگالی هستید و باید از کشور خارج شوید.

وی افزود: در اوایل بنگلادش و تایلند آن‌ها را به‌عنوان پناهنده می‌پذیرند ولی به خاطر این که جمعیت زیاد بوده از پذیرش آن‌ها خودداری می‌کنند و به تدریج دولت سیاست کوچ اجباری در دستور کار قرار می‌دهد و منجر به کشتار مسلمانان می‌شود.

دیپلمات ارشد وزارت خارجه تصریح کرد: عامل اجرایی دولت در این کشتار، قوم ماگ‌اند که بودایی هستند و این روند ادامه پیدا می‌کند و در سال 2011 کشتار زیادی انجام شد و در همان زمان هم مقام معظم رهبری موضع گرفتند و همین حرکت‌های امروز از سوی ایران انجام شد و فشار کمتر شد ولی کماکان سیاست کوچ اجباری مسلمانان ادامه داشت.

وی با بیان این که حدود یک ماه است که این مسائل دوباره شروع شده است که مصداق آشکار نقض حقوق بشر است، گفت: چیزی که باید تغییر کند این است که قانون 1982 باید ترمیم شود و متممی به آن اضافه شود و به قوم روهینگیا تابعیت میانمار بدهند زیرا ممکن نیست که همه مسلمانان به بنگلادش بروند و خود مسلمانان هم مایلند که در سرزمین خود بمانند.

خروج مسلمانان از میانمار به نفع قدرت‌های بزرگ است

سفیر سابق ایران در تایلند افزود: از طرف دیگر به خاطر منابعی که در میانمار وجود دارد قدرت‌های بزرگ مانند آمریکا مایل به این هستند که مسلمانان از این منطقه خارج شوند؛ با توجه به وضعیت خوب معدنی، میانمار همیشه درگیر مشکلاتی بوده است و در سال 1999 انتخاباتی برگزار می‌شود و خانم سوچی از خانواده سرشناس سیاسی رأی می‌آورد و بعد دولت نظامی مستقر به خاطر این که اصلیت میانماری خانم سوچی نامعلوم است مانع ریاست جمهوری او می‌شوند.

وی ادامه داد: خانم سوچی حدود 15 سال در حصر خانگی بوده است که به دنبال جو رسانه‌ای و فشاری که دولت‌های غربی در حمایت از سوچی ایجاد می‌کنند در سال 2010 دولت نظامی میانمار می‌پذیرد که او آزاد شود.

پاک آیین تصریح کرد: در سال 2011 خانم سوچی به خاطر نفوذی و حمایتی که از طرف غرب داشته است دستیار اول رییس‌جمهور می‌شود ولی با وجود این که نماینده سازمان ملل است به حقوق مسلمانان هیچ توجهی نمی‌کند و قول‌های حقوق بشری که می‌دهد مشمول بودایی‌ها می‌شود و امروز حتی انگشت انتقاد غربی‌ها هم به سمت خانم سوچی است.

وی گفت: خانم سوچی که نفر دوم کشور میانمار است با حمایت غرب روی کار آمده است و غربی‌ها تمایل ندارند که این دولت را تحت فشار قرار دهند و چشم خود را بر قضیه کوچ اجباری مسلمانان بسته‌اند و عکس‌العمل خاصی را انجام نداده‌اند و این سکوت بین‌المللی و سکوت قدرت‌ها مجوزی هست به دولت میانمار تا سیاست‌های خود را دنبال کند.

حمایت مردمی از مسلمانان میانمار باید ادامه یابد

دیپلمات ارشد وزارت خارجه با بیان این که مردم کشورهای مسلمان در منطقه مانند اندونزی، مالزی، ترکیه و ایران حرکت‌هایی را انجام داده‌اند و حتی دامنه تظاهرات مردمی به افریقا و اروپا هم گسترده شده است و این اعتراضات و حرکت‌ها باید ادامه پیدا کند؛ کماکان باید مردم درصحنه مخالفت با دولت میانمار در رابطه با این مسأله باشند و مقصد اصلی مخالفت‌ها باید دولت میانمار باشد.

وی تصریح کرد: در بعد رسمی ما باید کاری کنیم که سازمان ملل فعال شود زیرا وظیفه اصلی سازمان ملل حمایت از حقوق بشر است و سازمان باید این وظیفه سازمانی خود را انجام دهد و تا امروز رییس‌جمهور دو نامه به دبیر کل سازمان ملل نوشته‌اند و اگر دبیرکل سازمان ملل هم به این موضوع واکنش نشان داده است به خاطر پیگیری‌های ایران بوده است.

سفیر سابق ایران در تایلند با تأکید بر این که سازمان همکاری اسلامی باید فعال شود، گفت: ریاست دوره‌ای این سازمان بر عهده ترکیه است و اردوغان که خود را رهبر مسلمانان می‌داند هم این انگیزه را دارد که سازمان همکاری را فعال کند و ما هم با اردوغان هماهنگ هستیم و سعی می‌کنیم که سازمان همکاری اسلامی در سطح سران نشستی داشته باشد.

وی افزود: ما باید از سازمان ملل بخواهیم که گروه حقیقت‌یاب بفرستد زیرا ما نمی‌دانیم که ابعاد جنایت چقدر است و باید راهکار ارائه کند و آتش‌بس موقتی را اعلام کند و بین میانمار و بنگلادش مذاکره بشود و جای مناسبی برای مسلمانان پیدا شود و سعی شود که مسلمانان از منطقه آراکان خارج نشوند.

مراجع تقلید موضع خوبی در رابطه با بحران میانمار گرفتند

پاک آیین با بیان این که مراجع تقلید و ائمه جمعه در مسأله میانمار مواضع خوبی گرفتند، گفت: حدود 95 تُن کمک مردمی فراهم شده ولی دولت میانمار اجازه ورود نمی‌دهد و از طریق بنگلادش تلاش می‌شود این کمک‌ها تزریق شود؛ سفارت ما در تایلند که اکردیته است و کار میانمار را هم انجام می‌دهد در حال گفت‌وگو است و همین‌طور در نیویورک سفیر سازمان ملل ما فعال است.

اگر سازمان ملل بحران میانمار را نادیده بگیرد حیثیتش از بین خواهد رفت

وی با بیان این که ما از تمام ظرفیت دیپلماسی خود برای حل بحران میانمار استفاده می‌کنیم، خاطرنشان کرد: این کارها وجدان جهانیان را بیدار می‌کند و فشار را بر دولت میانمار مضاعف می‌کند و اگر سازمان ملل کاری نکند حیثیت کاذبی که برای خود درست کرده‌اند از بین خواهد رفت.

نسل‌کشی میانمار جدال مذهبی میان مسلمانان و بودائیان نیست

دیپلمات ارشد وزارت خارجه در بخش پرسش و پاسخ در پاسخ به این سؤال که آیا کشتار میانمار ریشه مذهبی دارد، خاطرنشان کرد: ماهیت جنگ میانمار مذهبی نیست بلکه قومی است زیرا در میانمار حدود 7 میلیون مسلمان وجود دارد که 5 میلیون در جاهای دیگر زندگی می‌کنند و زندگی خوبی هم دارند بنابراین این نزاع و جنگ مربوط به قوم روهینگیا و حضور آنان در آراکان است نه جدال مذهبی میان مسلمانان و بودائیان.

وی با بیان این که بودیسم یک آیین اخلاقی است و بودائیان میانمار به این اتفاقات معترض هستند، گفت: شعار بودائیان شعار صلح است و به همین دلیل بعد از ادیان توحیدی بیشترین رشد را در جهان بودیسم دارد زیرا دروغ نمی‌گویند و دزدی نمی‌کنند و ظلم نمی‌کنند و مشروب نمی‌خورند و دین کاملاً اخلاقی دارند.

بودائیان رابطه خوبی با مسلمانان دارند

سفیر سابق ایران در تایلند افزود: بودائیان در تمام دنیا رابطه خوبی با مسلمانان دارند و ما نباید این جنگ را جنگ  مذهبی بدانیم و ممکن است یکی از سیاست‌های غرب این باشد که این را جنگ اسلام و بودیسم معرفی کند تا منافع خود را از این میان ببرد.

وی در پاسخ به این سؤال که برخی ریشه کشتار مسلمانان میانمار ادعای جدایی‌طلبی آن‌ها دانسته‌اند، گفت: این ادعای درستی نیست و تنها قبل از استقلال میانمار گروه‌های چریکی مسلمان در میانمار تشکیل شد که بعد از استقلال از بین رفت این ادعای جدایی‌طلبی اصلاً مطرح نیست.

پاک آیین در پاسخ به این سؤال که مسلمانان میانمار تکفیری هستند و شعبه‌ای از داعش است، خاطرنشان کرد: داعش بعد از شکست در سوریه طبیعتاً به دنبال مقصد دیگری است ولی این احتمال که بخواهد به میانمار برود احتمال روشنی نیست زیرا میانمار نمی‌تواند هدف خوبی برای داعش باشد و فعلاً مقصد بعدی داعش افغانستان است که در آن سرمایه‌گذاری کرده است.

وی در پاسخ به این سؤال که نقش بازیگران خارجی مانند آمریکا اسرائیل و عربستان در بحران میانمار چیست، اظهار داشت: سیاست کوچ اجباری مال خود دولت میانمار است و این به نظر نمی‌رسد که عربستان و یا آمریکا و اسرائیل نقشی در به وجود آمدن این بحران داشته باشند ولی کشته شدن مسلمانان در هرکجای جهان که باشد به نفع اسرائیل است و غرب هم نمی‌خواهد دولت موردحمایت خود را تضعیف کند.

دیپلمات ارشد وزارت خارجه در پاسخ به این سؤال که چرا ایران در مباحث دیپلماتیک ضعیف عمل می‌کند و سفیری در میانمار ندارد، گفت: ما هیچ منافعی در میانمار نداریم زیرا میانمار یک کشور بسته است و معقول نیست که ما در میانمار هزینه کنیم و سفارت باز کنیم زیرا تأثیر آن‌چنانی ندارد ولی ما سعی می‌کنیم که با فشار سیاسی سازمان ملل و کشورهای اسلامی را در مورد میانمار حساس کنیم.

کشتار مسلمانان در میانمار مصداق آشکار نسل‌کشی است

وی با بیان این که ما کشتار مسلمانان در میانمار را مصداق آشکار نسل‌کشی می‌دانیم، افزود: خود آمریکایی‌ها کشتار سال 2011 مسلمانان میانمار را هولوکاست میانماری نامیدند و الآن هم ما سعی می‌کنیم که با کار سیاسی وجدان مردم جهان را بیدار کنیم.

سفیر سابق ایران در تایلند با بیان این که ما نه امکان اقتصادی داریم که آن‌ها را تحریم کنیم و نه همسایه ما هستند که نیرو بفرستیم، خاطرنشان کرد: فقط می‌توانیم کار سیاسی کنیم؛ از طرف دیگر غربی‌ها علاقه ندارند که مسلمانان در مسائل حقوق بشر از آن‌ها جلو بزنند و همین هم یک ابزار برای حل بحران میانمار است.

ایران به تنهایی نمی‌تواند مسأله میانمار را حل کند

وی با اشاره به این که کشور ایران به تنهایی نمی‌تواند این بار سنگین را بردارد و تلاش ما این است که کشورهای دیگر را هم پای‌کار بیاوریم، گفت: چین نزدیک‌ترین روابط را با میانمار دارد و به خاطر مسلمانان روابط خود را به خطر نمی‌اندازد و روسیه هم همین‌طور و در این مسأله روسیه و چین با ما همراه نیستند./۸۴۳/ ۴۰۲/ع