افکار مردم در مجالس امام حسین امانت است، در امانت خیانت نکنیم

به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از شبستان، ما گاهی برای هیجانی کردن مجلس می آییم مطالبی را مطرح می کنیم که خلاف واقع است. یعنی برادران مداح ما گاهی برای احساسی کردن مجالس، مطالبی را به عاشورا و امام حسین(ع) و ائمه نسبت می دهند که حقیقت ندارد و پایه های کاملا سستی دارد. من می خواهم عرض کنم که افکار مردم در دست ما امانت است. ما نباید به این امانت تعرض کنیم. هر فکری که در مجلس امام حسین (ع) حاضر شده امانتی در دست صاحبان مجلس عزای امام حسین (ع) است و ما نباید افکار مردم را به سمت مطالب خلاف و کذب ببریم. چند روز پیش در تهران بودم و در آن مجلسی که برگزار شده بود برادر مداحی روایتی از امام رضا (ع) را خواند که ما می دانستیم خلاف واقع است و آن طور نیست. "

گفتگو ما با حجت الاسلام و المسلمین خادمی از مبلغان برجسته حوزه علمیه قم به این پرسش می پردازد که چطور می توان از ذخایر معنوی و الهی موجود در عاشورا و نهضت امام حسین (ع) بهره برداری کرد.  آنچه در ادامه می آید چکیده ای از این گفتگوست.

پرسشی که از جنابعالی دارم این است که همه ما اذعان داریم که حرکت امام حسین (ع)،‌ نهضت حسینی و عاشورا  به  منبعی لایزال برای تحرک و رشد و پویایی جامعه ما  می ماند اما پرسش این است که گاهی سهم ما از این منبع عظیم جز محرومیت و حرمان نیست. به نظر جنابعالی مهم ترین شرط بهره گیری از این ذخیره عظیم معنوی و الهی چیست؟

به نظر می رسد برای این که بتوانیم از این ظرفیت ها استفاده کنیم باید سعی کنیم سطح آگاهی و معرفت مردم را بالا ببریم. به تعبیری می توان گفت تا وقتی که ما نتوانیم بینا باشیم از نور آفتاب محروم خواهیم بود، هر چند که آفتاب هر روز از آن بالاا بر ما بتابد. پس آن معرفت که می تواند بینایی به ما عطا کند اول در وجود ما باید شکل بگیرد تا ما بتوانیم به این حرکت مقدس متصل شویم.

این اتفاق چطور می تواند روی دهد؟

در مجالس امام حسین (ع) در روضه ها و سخنرانی ها این اتفاق باید بیفتد و تحلیل حقیقی عاشورا باید مطرح شود. متاسفانه ما اغلب اوقات تحلیل های موثر و خوب در این زمینه نداریم. خیلی وقت ها مبلغان ما مطالعات غنی در این باره ندارند یا اگر تاریخ را مرور کرده اند تاریخ تحلیلی نیست بلکه بیان گفته های این و آن است مثل این که عبیدالله ابن زیاد چه گفت و یزید چه کرد. در واقع آن اتفاقی که ما به دنبالش هستیم یعنی معرفت زایی زمانی روی می دهد که مبلغان ما به تاریخ تحلیلی مسلط باشند. از طرف دیگر مشی مبلغان ما هم در مجالس امام حسین (ع) بسیار موثر است. مبلغان ما با مردم باید صمیمی باشند و به قلب آن ها راه پیدا کرده باشند. مردم را دوست داشته باشند تا آن ها هم احساس متقابلی نسب به آن ها داشته باشند. مبلغ و شخصیت او باید به گونه ای باشد که وقتی وارد مجلس امام حسین (ع) شد مردم خوشحال باشند که به دیدار او نایل آمده اند و وقتی از میان آن ها رفت دلگیر باشند نه این که این اتفاق برعکس باشد. وقتی روحانی وارد مجلس می شود این حس را مخاطب داشته باشد که بهترین دوست شان وارد آن مجلس شده است و وقتی رفت حس کنند بهترین دوست شان رفت. در واقع این درک در آن ها باشد که وزنه ای در میان آن ها نشسته است و می توانند به او تکیه کنند.

چقدر ما این حس را به مردم می دهیم؟

بسیار کم! شما حتی در رادیو و تلویزیون هم می بینید که به استثنای برخی از روحانیون و مبلغان ما امثال آقای عالی و میرباقری و رفیعی که اهل سواد و فضل و دانش هستند و جایگاه بسیار خوبی دارند  و مباحث شان گره گشاست اکثر مبلغان ما در این زمینه کارنامه خوبی ندارند.

آیا این اتفاق به خاطر آن است که ما منابع خوبی در این زمینه نداریم؟

این طور نیست. منابع بسیار ارزشمندی در این زمینه وجود دارد که ما اهل مراجعه نیستیم. به عنوان مثل کتاب بسیار ارزشمند "بررسی تاریخ عاشورا" یکی از آن نمونه هاست که مجموعه سخنرانی های مرحوم حجه الاسلام و المسلمین دکتر محمد ابراهیم آیتی است. بنده این کتاب را بارها و بارها خوانده و از مطالب ارزشمند آن بهره برده ام. کتاب این پرسش ها را طرح و تحلیل می کند که وقایع بعد از زمان رحلت پیامبر (ص) چه بود؟ چه فضایی بعد از رحلت پیامبر (ص) و شهادت امام علی (ع) روی داد که در نهایت به عاشورا ختم شد و تحلیل بسیار جامعی در این زمینه دارد. مولف همین کتاب، کتاب ارزشمند و عمیق دیگری دارد به نام "سرمایه سخن" که در سه جلد منتشر شده است و می تواند پاسخی به دیدگاه های خاص و غیر قابل قبول در زمینه امام حسین (ع) و عاشورا باشد. می دانید که قبل از انقلاب کتاب "شهید جاوید" صالحی نجف آبادی منتشر می شود که اذهان بسیاری را به خود مشغول کرد و شبهه آفرین بود. این کتاب مرحوم آیتی می تواند پاسخ های مستدلی به مطالب و شبهه های این کتاب باشد.

نکته دیگری که می توانم به آن اشاره کنم درباره فعالیت برادران مداح ما در مجالس عزاداری است. کسی تردیدی ندارد که یک وجه موجود در عاشورا همان وجه احساسی و عاطفی ماجراست که برادران عزیز مداح ما این وجه را پیش می برند. آن ها عزیز و گرامی و زحمتکش هستند و بسیاری از علاقمندان را به مجالس محرم می کشانند. اما تجربه نشان داده که خطر و تهدیدی هم این جا وجود دارد که اگر ما حواس مان نباشد فرصت بهره گیری از مجالس را به یک تهدید تبدیل می کند.

این تهدید چیست؟

 ما گاهی برای هیجانی کردن مجلس می آییم مطالبی را مطرح می کنیم که خلاف واقع است. یعنی برادران مداح ما گاهی برای احساسی کردن مجالس، مطالبی را به عاشورا و امام حسین (ع) و ائمه نسبت می دهند که حقیقت ندارد و پایه های کاملا سستی دارد. من می خواهم عرض کنم که افکار مردم در دست ما امانت است. ما نباید به این امانت تعرض کنیم. هر فکری که در مجلس امام حسین (ع) حاضر شده امانتی در دست صاحبان مجلس عزای امام حسین (ع) است و ما نباید افکار مردم را به سمت مطالب خلاف و کذب ببریم. چند روز پیش در تهران بودم و در آن مجلسی که برگزار شده بود برادر مداحی روایتی از امام رضا (ع) را خواند که ما می دانستیم خلاف واقع است و ان طور نیست.

راهکار شما برای رفع این موضوع چیست؟

راهکار این است که اولا به هر کسی اجازه مجلس گردانی و مداحی داده نشود و فقط صدا و تکنیک خواندن معیار نباشد بلکه مداح ما آن اهلیت و سواد و دانش را داشته باشد همچنان که درباره خطبا و مبلغان هم همین طور ما نباید اجازه بدهیم هر کسی به منبر برود و سخنرانی و وعظ داشته باشد باید بگردیم و از بین وارستگان و عالمان کسانی را انتخاب کنیم که در این باره خبره اند در ثانی خود منبری ها و خطبا و مداحان نیز نظارتی درونی و تهذبی اخلاقی بر رفتار خود داشته باشند./۱۳۲۵//۱۰۳/خ