عرفان کیهانی زاییده تفکر التقاطی و مدرن دنیای غرب است

به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از اداره روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، خبر صدور حکم نهایی محمدعلی طاهری سرکرده اصلی عرفان کیهانی موسوم به عرفان حلقه از عرفان‌های التقاطی و نوظهور و به دنبال آن پشتیبانی‌های بی سابقه شبکه ضد انقلاب و فعالان مغرض حقوق بشراز وی ما را بر آن داشت تا ضمن مصاحبت و گفتگو با اهالی فن نظر ایشان را پیرامون این فرد و عرفان ساختگی وی جویا شویم.

فرصت را غنیمت شمرده و سراغ حجت االسلام و المسلمین محمدجواد رودگر عضو هیأت علمی گروه عرفان پژوهشکده حکمت و دین‌پژوهی وابسته به پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی رفتیم. در این مجمل از سه رویکرد به صورت گذرا به عرفان اسلامی، ‌عرفان حلقه و در نهایت شخصیت و آراء محمدعلی طاهری نگاه شده است.

لطفا در ابتدا به اجمال بفرمائید با چه رویکردهائی می توان عرفان حلقه را مورد نقد و بررسی قرار داد؟

می خواهیم گذری و نظری بر عرفان موسوم به عرفان حلقه یا عرفان کیهانی داشته باشیم. بنده معتقدم از سه منظر و به بیان دیگر با سه رویکرد این عرفان را می توان مورد نقد، تحلیل و بررسی قرار داد. البته نمی شود در یک جلسه مصاحبه همه مبانی، مولفه ها و ابعاد و ابعاض مختلف این عرفان را مورد بحث و نقد قرار داد، لکن تمام اهتمام این است که ما به امهات مباحث بر اساس این سه رویکرد اشاراتی داشته باشیم که عبارتند از رویکرد شخصیت شناسانه، رویکرد نقد اندیشه و تفکر، رویکرد برونداد و کارکردها.

 لطفا نقد عرفان حلقه را با  رویکرد شناخت شخصیت موسس آن مطرح کنید؛ در واقع مقصودتان از رویکرد اول یا نقد شخصیت موسس عرفان حلقه چیست؟

چنانکه عرض کردیم، رویکرد اول رویکرد شخصیت شناسانه است و این مساله به نظر بنده بسیار مهم و بنیادین است؛ بدین معنا که ببینیم بنیانگذار این عرفان کیست؟ دارای چه شخصیت و سوابق علمی، سیاسی، اجتماعی و معنوی است و حتی شخصیت خانوادگی اش چگونه شکل گرفت و اکنون در چه وضعیتی است؟ ممکن است اینجا یک سوال پیش بیاید و آن اینکه ما به شخصیت بنیانگذار این عرفان چه کار داریم و باید خود عرفان  او را مورد نقد و بررسی قرار دهیم! پاسخ این است که اولاً در منظر دوم چنین خواهیم کرد و ماهیت عرفان حلقه، مبانی و بناهای مبتنی بر آن را ولو به اختصار مورد بحث قرار می دهیم. ثانیاً چنانکه در ابتدا مطرح شد شناخت شخصیت چنین بنیانگذارانی مانند عرفان حلقه یا کیهانی بسیار مهم و اساسی است. چرا که امیرالمومنین علی علیه السلام در جایی فرموده اند: وَ انْظُر اِلي ما قالَ و لا تنظُرْ الي مَنْ قال: یعنی به "ما قال" نگاه کنید نه  به "من قال". به اینکه چه چیزی گفته است نه چه کسی آن را گفته است! یا به بیان دیگر ما به چه چیزی کار داریم نه چه کسی! این بسیار مهم و به لحاظ روش شناختی در روش نقد اندیشه ها خیلی سرنوشت ساز و بنیادین است. لکن باید دانست که مولا علی علیه السلام در جاهای دیگر مقوله توجه به "من قال" را هم متذکر می شوند، همانطور که در قرآن خداوند متعال می فرمایند:"فلینظر الانسان الی طعامه" و در ذیل این آیه شریفه از امام باقر علیه السلام و شاید از امامان دیگر هم چنین نقل شده باشد، حدیثی بسیار پرمعنا و راهگشا وجود دارد. چراکه پرسیده اند: منظور از این آیه: "فلینظر الانسان الی طعامه : پس انسان باید به طعامش نظر کند"..... چیست؟! امام باقر(ع) تفسیر باطنی ای ارائه فرموده و از ظاهر به باطن عبور کرده اند؛ ایشان فرموده اند: علمه الذی یأخذه ممن یأخذه. آن طعام یعنی علم و از معنای طعام فیزیکی به طعام ملکوتی و معنوی عبور کرد، و در یک رابطه تام دیالکتیکی هم بین آن طعام ظاهری و باطنی فرموده اند: باید ببینیم علم را از دهان چه کسی میشنویم و از فرآورده های مغزی و ذهنی چه کسی دریافت می کنیم. ما در بحث آنچه که موسوم به عرفان شده می خواهیم بدانیم واقعاً عرفان حلقه، عرفان واقعی است یا نه؟ که مباحث فراوانی  در این خصوص وجود دارد. در هر حال بحث این است که با فرض اینکه عرفان است یک مقوله کاملا باطنی است و مربوط به غذای جان انسان است؛ همانطور که انسان باید به غذای جسم توجه کند می بایست به غذای روح خود نیز توجه داشته باشد. به قول ابن سینا این غذای روح با بدن و روح او اتحاد پیدا می کند(اتحاد اکل و اکل و مآکول). باید در کم و کیف این غذای روح تدبر کرد چون مقوله سلامت روحانی و صحت جان انسان در میان است. به تعبیر امام حسن مجتبی علیه السلام که در جایی فرمودند: در شگفتم چرا آدمیان در مأکولات خویش می اندیشند ولی در معقولاتشان چنین نیستند.

کنار گذاشتن این آیات و احادیث منظومه ای را تشکیل می دهند و بار معنایی خاص خود را دارند و به دنبال آن ایجاد حساسیت در انسان می کند واینجا عرفان جز معقولات است وسخ از اتحاد عقل و عاقل و معقول یا عرفان عارف و معروف است. بنابراین باید درک و دریافت کرد که این عرفان از کدام عارف رسیده و کدام معروف را معرفی می کند. پس حسیاست  در این زمینه به مراتب بیشتر است.

این آقای محمد علی طاهری که عرفان کیهانی را بوجود آورد و اسمش را هم در کتاب "انسان از منظری دیگر" و... خود میگذارد عرفان کیهانی و عرفان حلقه، در این عرفان چه مدعیاتی دارد؟ در اینجا توضیحی مختصر در مورد عرفان حلقه را بیان می کنیم:

1- عرفان حلقه اساس کار خود را بر اتصال با شعور کیهانی می داند و از حلقه های رحمانیت عام به شبکۀ شعور کیهانی و هوشمندی الهی و حلقه های وحدت نیز تعبیر می کند.

او با این تعبیرات مبهم و متشابه چنین القاء می کند که به حقائق تازه ای دست یافته و می تواند افراد را در جهات مختلف ارتقاء دهد.

طبق گفتۀ او، شبکۀ شعور کیهانی مجموعه ای هوش و خرد و یا شعور حاکم بر جهان هستی است که به آن آگاهی نیز گفته می شود و یکی از سه عنصر موجود در این عالم است. این سه عنصر عبارت است از ماده، انرژی و آگاهی.

2- او در تعریف اتصال با شعور کیهانی می گوید: اتصال، برقراری نوعی ارتباط است که ابزار دقیقی ندارد چون در دنیای بی ابزاری است (به این تعبیرات مبهم و نامفهوم توجه کنید)

برای اتصال با شعور کیهانی دو راه فردی و جمعی را مطرح می نماید و برای وارد شدن به حلقه ها وجود سه چیز را کافی می داند. نخست اتصال گیرنده است که تمایل دارد به شبکۀ شعور کیهانی متصل شود، دوم اتصال دهنده است که به اصطلاح استادان آنها هستند و سوم شبکۀ شعور کیهانی است. او خدا را عضو چهارم می شمرد و گویا بحث از خداوند به عنوان عضو چهارم تنها برای جلب نظر خداباوران است و الا تاثیری در تشکیل حلقه و در نتیجه درمان گری ندارد.

3- او معتقد است اعتقادات افراد به دو بخش زیربنایی و روبنایی تقسیم می شود؛ بخش زیربنایی اشتراک فکری همۀ انسان ها است و بخش روبنایی شامل دستور العمل های ادیان و مذاهب می شود. بنا بر این مذاهب از نظر آنها اهمیت چندانی ندارد زیرا در عرفان کیهانی، زیربنای فکری انسان مورد بررسی اصلی قرار گرفته و با بخش روبنای فکری که شامل اعتقادات و مراسم مذهبی است مداخله ای ندارد.

4- آنها برای جلب پیروان بیشتر از همۀ ادیان و مذاهب می گویند: عرفان حلقه، انسان شمول است و همۀ انسان ها صرف نظر از نژاد، ملیت، دین و مذهب و عقائد شخصی می توانند جنبه های نظری آن را پذیرفته و جنبه های عملی آن را مورد تجربه و استفاده قرار دهند و به این ترتیب شباهتی به عقائد بعضی از صوفیه دارند که قائل به صلح کل و حقانیت تمام مذاهب می باشند و امروزه از آنها تعبیر به پلورالیزم دینی می کنند. وی مدعی است که این عرفان، عرفان اسلامی - ایرانی ودر برخی جاها نیز با تعبیر ایرانی - اسلامی است و این بیشتر حساسیت برانگیز است!

واقعاً وی کیست[1]؟دارای چه شخصیت و سوابق و پیشینه سیاسی، اجتماعی، علمی، فرهنگی و خانوادگی است؟ اینجا ما باید با چاقوی عقل و اندیشه به جراحی شخصیت این فرد بپردازیم. این حساسیت بسیار عاقلانه شایسته و بجاست. وقتی به زندگی او نگاه می کنیم می بینیم ایشان اولاً درس عرفان اسلامی به معنای مصطلح کلمه از طریق کتب عرفانی و نزد اساتید فن دریافت نکرده است!

او اساساً با عرفان اسلامی چه عرفان مصطلح در کتاب های مرتبط متداول عرفانی در حوزه عرفان نظری و عرفان عملی در کتاب های هم سنخ، در ارتباط نبوده و شاگردی نکرده است و از طرف دیگر با آیات بینات قرآن و احادیث و ادعیه به معنای علمی و تخصصی کلمه آشنایی نداشته و یک متخصص متبحر در این ساحت ها نیست! ، اسلام شناس نیست! پس چگونه باید عرفان اسلامی را به ما نشان دهد؟ پس باید اولاً اسلام شناس باشد و حد نصاب لازم را داشته باشد. همانطور که در حوزه عرفان نیز شناخت و حد نصاب لازم را داشته باشد.

چطور اگر کسی مطب باز کند برای درمان بیماری های جسمی باید نظام پزشکی به او مجوز دهد و باید تخصص داشته باشد حال چگونه و چطور در حوزه علوم انسانی آن هم علوم اسلامی و در ظریف و لطیف ترین بعد وجودی یعنی عرفان و سیر و سلوک کسی جایی را برای خود باز کند و ادعای ارائه عرفان اسلامی اصیل را آن هم عرفان ایرانی اسلامی را داشته باشد ولی هیچ نظارت و تاییدی روی کار او نباشد؟ اینها قابل تامل است و باید جامعه  و متصدیان امور فرهنگی نسبت به اینجور مسائل  حساس باشد.

خب ایشان به لحاظ دینی که درس نخوانده است و اسلام شناس و دین شناس نیست. به لحاظ علمی هم سابقه مبهم و تاریکی دارد، حتی اینکه ایشان واقعا تحصیلات رسمی دیپلم هم دارد یا خیر مبهم است! دانشگاه ایشان مجهول است، اسناد علمی وی دارای اعتبار علمی در مراکز آموزشی و دانشگاهی نیست. تازه در مراکز دانشگاهی وقتی کسی در رشته خاصی اعم از علوم تجربی و حتی انسانی متبحر می شود باز هم نمی تواند در این حوزه دینی و اسلامی نقش آفرینی کند چراکه نیاز به مطالعات عمیق اسلامی دارد، نیاز به سال ها شاگردی کردن و تحقیقات مورد اعتنا و مقبول متخصصان این تخصص و متفنان این فن دارد.

محمد علی طاهری از نظر سیاسی- اجتماعی هم سابقه مثبتی ندارد با گرایشاتی که به سازمان چریک فدائی خلق داشته، با سفرهایی که به کشورهای مختلف از جمله ترکیه، ژاپن و ... کرده و با مکاتب معنوی و غیر معنوی و حتی با تکنیک ها و فنون معنوی غیر اسلامی آشنایی پیدا کرده مانند بودیزم و ذن بودیسم، شین توئیزم، ادیان بشری چه سنتی و مدرن... آشنائی اجمالی پیدا کرده اند، اما مهم این است با این حال اگر از این درک و دریافت در سطح عمیق و عالمانه اسلامی هم برخوردار نباشد نتیجه آنچه ارائه می دهد، می شود عرفان و معنویتی "التقاطی و انحرافی" خواهد بود. حتی اگر مثبت اندیشانه نگاه کنیم کما اینکه در آثار وی نیز نشانه های مختلف التقاطی بودن وجود دارد. مثل کتاب های "انسان و معرفت" کتاب" عرفان کیهانی" و ... وقتی آنها را میخونیم و در آنها تدقیق می کنیم متوجه می شویم نه تنها رگه هایی از تفکر التقاطی بلکه اصل التقاط درآن وجود دارد و تفسیر های من در آوردی و غیر مرتبط و غیر منضبط در آنها وجود دارد. چرا که ایشان آن بن مایه های اسلامی را ندارد و گرایش هایی به برخی معنویت های قدیم و جدید و عرفان های سنتی و مدرن و حتی سکولار و لیبرال پیدا  کرده و تفاسیری انحرافی از معارف اسلامی و آموزه های دینی ارائه می کند که مشکل آفرین است و چه بسا با توجه به شرایط پیش آمده این که می بینیم برخی مراکز و سازمان ها و نهاد های مردم نهاد یا سازمان های حقوق بشری یا برخی تشکل ها و  سیستم های خاص آن ور آبی از وی حمایت می کنند روشن شود که قضییه چیست؟!. مسلماً آنها دنبال دلسوزی برای وی نیستند چرا که امروزه مسائل بسیار بحرانی در دنیا وجود دارد. برای مثال در میانمار این وضعیت است ولی طرفداران و حامیانش از آنها حرفی نمی زنند چطور برای ایشان آنقدر سینه چاک می کنند، دلسوز شده و دفاع می کنند؟ این خودش بزرگترین علامت سوال و بسیار جدی است. کسی که با این مکاتب مختلف ارتباط دارد و بدون تخصص لازم آیات و روایات را تفسیر غیرروشمند و بدون ضابطه می کند قطعا هدف سوئی دارد!

فرض کنید عرفان حلقه معنای عمیق و لطیف ماورایی دارد ما به  چه کسی عارف می گوییم؟ به کسانی که متخلق به اخلاق الهی باشد، خدا خو باشد و رنگ و رائحه  الهی پیدا کند، کسانی که واقعا از عالم ماده انصراف پیدا کرده و وقتی آنها را می بینیم به یاد خدا بیفتیم. در عالم ملکوت باشد، خود او، زندگی او، سبک زندگی او و اطرافیان او اینگونه باشد. حال سوال این است آیا آقای طاهری و خانواده اش سبک زندگی عارفانه و رنگ و بوی الهی دارند یا دقیقا بر عکس است؟ وقتی با بعضی از نشانه های خصوصی زندگی اش، خانواده او که البته در حال حاضر در فضاهای مجازی و ... منتشر شده و از حریم خصوصی هم در آمده روبرو می شویم، اساساً چنین مطلب ماورائی و معنوی را مشاهده نمی کنیم، بلکه ضد انها را می بینیم.

نتیجه اینکه ما باید بدانیم عقلمان را، دل و جانمان را به چه کسی می سپاریم چطور برای درمان غده سرطانی خودمان را به هر پزشکی نمی سپاریم؟ پس چطور روح و روانمان را به فردی با چنین سوابق و رزومه ای می سپاریم؟!

اگر میزان را حال فعلی وی نیز بدانیم باز هم  متاسفانه حال فعلی اش نه تنها گذشته را تایید می کند بلکه تکمیل هم کرده است و در نتیجه باید به "من قال" به این معنا که عرض کردم نیز توجه کنیم که این کیست که داریم "ما قال" را از او می آموزیم و طعام معنوی و ذهنی را از وی دریافت می کنیم؟!

بنظر می رسد در عین حال که رویکرد اول بسیار مهم و ارزشمند است، رویکرد دوم، یعنی نقد متن اندیشه، نظر یا نظریات و احیانا نظریه اش بسی مهمتر و موثر تر باشد، لذا دوست داریم در این زمینه، اگر ممکن است بصورت مستند مطالبی را بیان بفرمائید.

چنانکه روشن است، رویکرد دوم نقد اندیشه های او است که خیلی مهم و موثر خواهد بود و ما در حد حوصله مصاحبه مواردی را ذکر می کنیم. وقتی در مجموعه کتاب ها و مقالات او مثل مقاله "فلسفه عرفانی حجاب" و جزواتی که از وی در اختیار ما قرار گرفته را می بینیم، بخصوص وقتی کتاب "موجودات غیر ارگانیک" را در کنار کتاب های دیگرش مورد مداقه قرار می دهیم می یابیم که اولاً ایشان در دهه اخیر از فاز و فضای عرفانی که در کتاب خود معرفی می کرد کاملاً فاصله گرفته و گرفتار دگردیسی اندیشه ای و ایدئولوژیک شده و آنچه به دنبالش بوده به فرض اینکه از اول هم مثبت نگاه کنیم جدا شده و فاصله بسیاری گرفته است. و در اصول اعتقادی و در فروع دین و شریعت دارای تفسیر های التقاطی و القائات اباحه گرانه و لیبرالیستی است به عنوان مثال فرد را از اینکه چرا نماز می خواند و برای خواندن نماز آمادگی روحی لازم را ندارد به طور کل به بهانه نداشتن خشوع و خضوع در نماز از اصل نماز باز می دارد. یا مثلا در مورد مقوله حجاب بخاطر جذب  نوعی انرژی از حجاب دور می کند. و یا در کتاب عرفان کیهانی در ص 136 مباحث التقاطی و انحرافی را در بخش مبانی و اصول و فروع در حوزه دین به مخاطبانش ارائه می دهد. در مبانی خداشناختی و نبوت و معاد شناختی بخصوص اشکالات عدیده ای در کتاب های وی وجود دارد که توحید ربوبی و ذاتی را زیر سوال می برد. البته بحث من اینجا اندیشه ای است و نمی خواهم اشکالات کتاب های ایشان و نوع فهم و تفسیر ایشان را در این مقولات نقد کنم که آیا منتهی به حکم ارتداد می شود یا خیر و از نظر فقهی و حقوقی نگاه نمی کنم از منظر کلامی و تفسیری بحث می کنم. ما در عرفان دو اصل اساسی داریم توحید و موحد(پیامبر و ائمه...) مثلا ر.ک. محمد علی، طاهری، موجودات غیر ارگانیک، ص 14 - ر.ک. محمد علی، طاهری، انسان و معرفت ص 256و ص 303 ومحمدعلی، طاهری، انسان و معرفت، ص263 ومحمدعلی، طاهری، عرفان کیهانی، ص132- محمدعلی، طاهری، انسان و معرفت، ص 263.

یا آنها شیطان را همچون ملائکه کارگزار الهی می دانند و یا به تعبیر دیگر، شیطان را ملک می شمارند و معتقدند ابلیس است که انسان را به کمال می رساند و موجودی است که در تمثیل از جنس آتش شمرده می شود (در حالی که از آتش نیست) و اگر رویارویی با این آتش نبود، انسان خام می ماند. حتی می گویند: سجده نکردن ابلیس در برابر آدم به امر خدا صورت گرفته است و نوعی فرمانبرداری بوده است چون خداوند آن را از پیش تعیین کرده بود و حتی رانده شدن ابلیس از درگاه خدا به معنای تغییر وضعیت او در جهان دو قطبی است و شیطان درون هر انسانی، بخشی از وجود او را تشکیل می دهد که هیچ وقت از بین نمی رود.

و به این ترتیب، نوعی تقدیس شیطان که زمینۀ شیطان پرستی است در عمق تعلیمات آنها دیده می شود.[2]

و می دانیم، تمام این تعبیرات بر خلاف صریح قرآن مجید است که شیطان را موجودی عاصی و ویرانگر و راندۀ درگاه خدا می شمارد که در اصل از آتش بوده و در برابر فرمان خدا تکبر کرد و از مطرودین شد. شیطان به این معنا بخشی از وجود انسان را تشکیل نمی دهد؛ آنچه در درون انسان ممکن است سبب شُرور شود، هوای نفس است و شیطان دشمنی است از بیرون و تمام آنچه گفته شد در آیات مختلف قرآن منعکس است.

اینجاهاست که ما اشکالات مختلفی را می توانیم مشاهده کنیم. اینکه پیامبران راهنمایان بشرند به گونه ای مطلب را تقلیل می دهد و تحویل گرایانه با مقام نبوت و مقوله رسالت برخورد می کند و بحث را به جاهای دیگر می رساند که مخاطب منحرف می شود. در کتاب انسان از منظر دیگر ص 73 به نوعی می خواهد ژست پیامبرانه بگیرید و خود را فردی می داند که به آگاهی های ماورایی دست یافته است. ناگفته نماند کسی که هم که می خواهد به علم لدنی دست یابد مقدمات و مقارنات و موخراتی دارد، نشانه های فکری – روحی و رفتاری ای دارد. به هر حال باید به علل و دلایل نیل یک فرد به علوم ماورایی و لدنی و شهودی برسیم و ببینیم هم به لحاظ معرفتی هم به لحاط سلوکی. و مهمترین رکن رکین نیل به مقام ولایت الهی، عبودیت است. نشانه های عبودیت، هم نشانه های خلوتی دارد، هم نشانه های جلوتی. ما به نشانه های خلوتی کار نداریم. عبد نشانه هایی برای خود دارد. آیا چنین حقیقتی در مورد ایشان در خصوص نشانه های جلوتی وجود دارد؟ آیا وی به یک معجزه آخرالزمانی دست پیدا کرده یا آن شبکه شعور کیهانی که از آن دم می زند آیا خودش به معنای واقعی به آنها دست یافته است یا خیر؟

در رویکرد نقد مبانی اندیشه ای حرف زیاد است و باید از کلی گویی بگذریم و به تفصیل در یک بحث مبسوط گزاره به گزاره موارد را مطرح و بررسی کنیم که مصاحبه مجال پرداختن بدین صورت و روش نیست. اما خوانندگان باید بدانند نسبت به آثار ایشان و البته هر اثری از هر کسی بویژه در ساحت عرفان و معنویت با دقت نظر بیشتری کار کنند و با کارشناسان و متخصصان این امر در حوزه های عرفان اسلامی، فلسفه دین و ... نشست و برخاست داشته باشند و مشورت کنند. لذا این بحث به یک فرصت دیگری برای مباحثه و نقد و نظر نیاز دارد.

در اینجا پرسش این است که رویکرد سوم چیست و چه چیزهائی منظور جنابعالی است؟

در این رویکرد ایشان کم کم از مباحث تئوریک و نظری جدا شده و کل عرفان کیهانی اش الان در بحث فرادرمانی خلاصه می شود. جلسات ایشان، کلاس ها،  بیماران ایشان، فایل هایی که در این زمینه وجود دارد حاکی از این است که کل کلاس ایشان منحصر در بحث فرادرمانی و درمانگری در اثر اتصال به شبکه شعور کیهانی  مورد ادعایش خلاصه شده است.

اینجا چند بحث است. اول اینکه آیا علم پزشکی و نظام پزشکی این نوع درمان و فرایند آنرا تایید می کند؟ این در حالی است که فرادرمانی مورد ادعایش نه در علم جدید پزشکی می گنجد نه در طب سنتی  وطب اسلامی!

تازه مدارک و شواهد ی هم وجود دارد که سیستم های علم پزشکی این را تایید نمی کنند از سوی دیگر بیمارانی که به او مراجعه کردند بسیاری از آنها دچار بیماری ها و اختلالات روحی شدید تر شدند، مشکلات جسمی، روحی  و روانی پیدا کردند مشکلات خانوادگی، افسردگی، انزوا حتی برخی دچار طلاق و مرگ و خودکشی شده اند. این ها همه شواهد و قرائن بسیاری در فضای مجازی و اجتماعی دارد.

کسی که دوست دارد حقیقت را بفهمد خوب است همه اینها را ببیند و تعریف و تمجیدهای از پیش طراحی شده و خودساخته را ملاک قرار ندهد.

ما وقتی برایند کلی این درمانگری ها را می بینیم ملاحظه می کنیم که این محصولات مخرب را برجای گذاشته و باید از این حیث مورد توجه قرار گیرد.

یا مثلاً اختلاط های زن و مرد و دختر و پسر، منکرات و حتی منافی عفت هایی که بوجود آمده چطور به عرفان اسلامی و حتی عرفان ایرانی - اسلامی سازگاری دارد؟ هویت ملی  ایرانی ما هم این موارد را نمی پذیرد و هویتی همگرا با عفت و ناموس پرستی و غیره است.

در اسلامیت هم وجوب و حرمت و غیره وجود دارد. نوع محافل و کلاس ها و کارگاه های ایشان این را نشان نمی دهد که عرفان اسلامی باشد.

اینکه فرد روح و روان جامعه را به هم می ریزد، امنیت اخلاقی را زیر سوال می برد، ارتباطات نا مشروع ایجاد می کند آیا ریگی به کفش ندارد که باز به این برگزاری چنین محافل وکارگاه هائی اصرار داشته و ادامه می داد؟

در پایان چه راه کاری برای مخاطبان این عرفان و البته چه تذکری برای سایر علاقمندان به عرفان اصیل اسلامی دارید؟ و چکیده عرفان حلقه را برای خوانندگان بیان بفرمائید. یعنی در برابر این جریان و جریان های مشابه چه باید کرد؟

ما باید با چنین ادعاهایی در حوزه عرفان و معنویت در ابتدا برخورد فرهنگی و معرفتی کنیم نه برخورد فیزیکی پلیسی و امنیتی. البته این کارها را قبلا در مورد ایشان کرده اند و حتی جلساتی برخی علما با این فرد داشته اند. ایشان را دعوت به نقد و مناظره کرده اند در تهران و قم و ... تا اینکه خود فرد کار را به جایی رساند که با وی برخورد امنیتی شد و خود وی عامل این کار بوده است. ما در اینجا همه اهتمام و تلاشمان و نوع نگرش ما این هست که وقتی می خواهیم در باب عرفان حلقه یا کیهانی داوری و قضاوت کنیم و حتی برای صدور حکم حقوقی اعدام وی باید اولاً کتاب ها و مقالات او را مطالعه کنیم و بروندادها و بعد مستندات امنیتی اطلاعاتی وی را ببینیم و در نهایت با این سه جنس اطلاعات معرفتی و رفتاری، کنشی و اطلاعات امنیتی قضایی، فقهی و حقوقی به قضاوت بنشینیم و کسی می تواند در ایین زمینه نظر دهد که در هر سه زمینه اطلاعات کافی داشته باشد و در واقع مظلوم نمایی کردن و دیگران را به بهانه حقوق بشر به جان جهوری اسلامی انداختن خود مساله بزرگی است کسانی که اعتصاب کرده اند، نامه نوشته اند و با سیستم های اطلاعاتی و قضایی ارتباط گرفته اند و کسانی که از خارج پشتیبانی می کنند در شبکه ها و سایت های مجازی وقتی اندیشه هایشان را مشاهده میکنیم تازه اگر کسی شک هم داشته باشد دیگر به یقین می رسد که بله در این زمینه دارد درست عمل می شود.

خلاصه اینکه عرفان حلقه یا عرفان کیهانی یک تفکر انحرافی التقاطی است که از تفکرات مختلفی ترکیب شده است و اساس آن را دو چیز تشکیل می دهد:

نخست اعتقاد به چیزی به نام شعور کیهانی که البته منظورشان غیر از ذات پاک خداوند است. معتقدند که در اطراف شعور کیهانی نیز حلقه های مختلفی است که یکی از دیگری بالاتر است و به همین دلیل آن را عرفان حلقه نیز می نامند و افراد، می توانند با عبور از این حلقه ها به شعور کیهانی نزدیک شوند و مشکلات خود را با آن حل کنند.

دیگر اینکه اعتقاد به این امر موهوم برای بعضی ممکن است منشأ اثرات درمانی گردد مخصوصا آنچه مربوط به ناراحتی های روانی است که با تلقین ها از سوی روان شناسان نیز قابل درمان است. جمعی به گمان اینکه از شعور کیهانی کمک گرفته اند و ناراحتی آنها درمان شده به آن معتقد شده و دیگران را هم نیز به سوی آن دعوت می کنند و همین امر به کار آنها رونق می بخشد در حالی که وقتی دقت می کنیم می بینیم پایه و اساس، یک امر موهوم و خیالی که هیچ دلیلی برای اثبات آن وجود ندارد بیش نیست.

البته اعتقاد به رو بنا بودن شرایع الهی و کم اهمیت جلوه دادن آن نیز افرادی که می خواهند از قید و بند شریعت آزاد باشند را به سوی خود جلب می کند حتی کفار و افراد بی ایمان.

و با اعتقادی که دربارۀ شیطان دارند نیز رگه هایی از شیطان پرستی را به این برنامه تزریق کرده و آن را آب و رنگ دیگری می بخشند و این مجموعۀ التقاطی می تواند افراد ساده لوح را به سوی خود جلب کند.

همان گونه که در ابتدا اشاره شد، آنچه را  از عقائد آنها در این بخش آورده ایم مستند به کتاب های خود آنها است.

امیدواریم جامعه علمی و جوان و کسانی که دنبال چنین مقولاتی هستند هشیارانه و آگانه تر و با بصیرت و هشیاری بیشتر عمل کنند.

از اینکه لطف کردید و در این مصاحبه شرکت فرمودید، بسیار سپاسگزاریم و واقعا با مطالب نوین و جدیدی در مورد عرفان حلقه آشنا شدیم. با تشکر وسپاس مجدد.

[1] مؤسس این فرقه شخصی به نام محمد علی طاهری است که بهره ای از اطلاعات دینی ندارد و با کمک چند خانم که برخی از آنها اطلاعات عرفانی و قرآنی داشته اند توانست این فرقه را گسترش دهد.

فعالیت وی، از سال هشتاد و سه آغاز شد و بعدها تلاش نمود در پوشش یک موسسۀ فرهنگی فعالیت خود را ادامه دهد و در سال هشتاد و پنج توانست مجوز یک سازمان مردم نهاد را کسب کند ولی به دلیل تخلفات گسترده، مجوز وی تمدید نشد و تا کنون بدون هیچ گونه مجوزی در قالب یک فرقۀ انحرافی در حال تبلیغ و جذب نیرو است.

با اینکه مجوز آموزشی برای او صادر نشده بود، کلاس های متعددی را در تهران و چند شهر کشور دایر نمود که به اصطلاح، عرفان حلقه در آن تدریس می شد و در بعضی از این کلاس ها تا سیصد هزار تومان برای شش دورۀ کوتاه مدت آموزشی دریافت می کرد و از طریق مبالغ هنگفتی ثروت نامشروع به دست آورد.

دربارۀ سوابق وی آنچه محرز است عضویت در گروه کمونیستی (چریک فدائیان خلق) است. گرچه در رتبۀ گردانندگان نبود ولی مدتی در آن فعالیت می کرد.

طاهری تحصیلات مشخصی ندارد هرچند مریدان آن وی را مهندس خطاب می کنند. حتی بعضی بر این باورند که او موفق به گذراندن دورۀ دیپلم هم نشده است و این در حالی است که مدعی تحصیل در دانشگاهی در ترکیه شده است و می گوید: در حین تحصیل، به دلیل فعالیت های انقلابی از دانشگاه اخراج شده و به کشور باز گشته است.

او در هیچ حوزۀ دینی و اسلامی تحصیل نکرده و ارتباط رسمی و جدی با نهادهای حوزوی و دینی نداشته است اما زیرکی خاصی دارد که می تواند خود را به عنوان یک دانشمند و عارف در نظر ساده لوحان جا بزند.

[2] تمام آنچه در این بحث آمد از کتاب های عرفان کیهانی (نوشتۀ شخص طاهری مؤسس این فرقه)، و انسان از منظری دیگر که آن هم از نوشته های خود اوست، موجودات غیر ارگانیک، نوشتۀ همان نویسنده، آمده است./۸۴۱/د۱۰۱/س