تحلیل یورونیوز از دلایل تحریف نام خلیج‌فارس از سوی ترامپ
به گزارش خبرگزاری رسا، رسانه خبری یورو نیوز در تحلیلی درباره بکار بردن عنوانی جعلی به جای خلیج فارس از سوی دونالد ترامپ رییس جمهور آمریکا می نویسد: «دونالد ترامپ» رییس جمهوری آمریکا در جریان سخنرانی جمعه شب خود درباره توافق هسته‌ای ایران، در زمان انتقاد از رویکردهای منطقه‌ای ایران، تهران را به ناآرام کردن «خلیج عربی» متهم کرد. استفاده ترامپ از واژه «عربی» به جای فارس، موج گسترده‌ای از اعتراض‌ها را در میان شهروندان ایرانی برانگیخت. از حسن روحانی، رییس جمهوری ایران گرفته تا کاربران فارسی زبان پرشمار شبکه‌های اجتماعی از «نادانی» و ضعف دانش «جغرافیا»ی رییس جمهوری آمریکا انتقاد کردند.
واکنش‌های رسمی
رییس جمهور ایران در همان ابتدای سخنرانی خود گفت: « جغرافیا را هم باید مطالعه کنند، چطور یک رییس جمهور اسم خلیج معروف، تاریخی و جهانی را هنوز یاد نگرفته است همان خلیج فارسی که متاسفانه ناوگان‌های آمریکایی، بی‌جهت و مداوم در این منطقه رفت و آمد می‌کنند، لااقل از نظامیان خودش می‌پرسید که در نقشه‌هایی که دست آنان هست، نقشه‌هایی که دست خلبان‌های خودش است، اسم این خلیج را چگونه نوشته اند؟ بنابراین جغرافیا را هم باید بیشتر مطالعه کنند.»
محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در واکنش به سخنان ترامپ با ارسال توییتی از نام خلیج فارس استفاده کرد.
خشم و شوخی در فضای مجازی
بلافاصله پس از سخنرانی ترامپ کاربران شبکه‌های اجتماعی به اظهارات ترامپ واکنش نشان دادند و با انتشار متن و تصاویر مختلف از این سخن انتقاد کردند.
تعدادی از کابران نیز اعتراض خود را از طریق اینستاگرام یا توییتر رسمی ترامپ ابراز کردند.
واکنش عمومی به استفاده از نام جعلی برای خلیج فارس تازگی ندارد، بویژه با گسترش اینترنت عموم مردم به راحتی می توانند اعتراض خود را مطرح کنند. نخستین واکنش از این دست هنگامی بود که «نشنال جئوگرافیک» از نام «خلیج عربی» در اطلس خود استفاده کرد. با اینکه در آن زمان اینترنت به صورت گسترده در اختیار عموم مردم قرار نداشت اما هزاران نفر از کاربران، سیل اعتراض‌های خود را به سمت این موسسه روانه کردند تا جایی که سرانجام «نشنال جئوگرافیک» ضمن عذرخواهی، اطلس را تصحیح و نام خلیج فارس را استفاده کرد.
تحریف نام خلیج فارس، تحریف تاریخ یا تلاش برای برتری ژئوپولیتیکی؟
یورو نیوز در ادامه می نویسد: به هر روی با توجه به تاریخ دو هزار و چند صد ساله نام خلیج فارس، استفاده از اسامی دیگر مانند «خلیج عربی»، «خلیج» یا حتی آنطور «خلیج فارسی-عربی» تازگی دارد. به نظر می‌رسد نخستین بار نام «خلیج عربی» در دوران شکل گیری ناسیونالیسم عرب و زمانی مطرح شد که جمال عبدالناصر، رییس جمهوری اسبق مصر در یکی از سخنرانی‌هایش از این نام استفاده کرد.
تا پیش از آن هیچ ردی از سایر نام‌هایی که این روزها مرسوم شده به چشم نمی‌خورد. یکی از اسناد قابل توجه در این زمینه فرمان سلطنتی عربستان سعودی: درباره حقوق دریاهاست که در سال ۱۹۵۸ صادر شده، در همان ماده نخست نام «خلیج فارس»، و نه اسامی دیگر، آورده شده است.
تا کنون نیز رهبران کشورها به ویژه رییسان جمهور آمریکا همواره از نام خلیج فارس و در برخی موارد «خلیج» استفاده می‌کردند. به همین دلیل سنت شکنی ترامپ در استفاده از نام «خلیج عربی» غیرمعمول بود.
تلاش کشورهای عربی برای استفاده از نام دیگری برای خلیج فارس تنها تحریف تاریخ نیست. بلکه این کشورها و متحدانشان اهداف ژئوپولیتیک مهمتری نیز دنبال می‌کنند.
به نظر می‌رسد پیش از هر چیز هدف این کشورها کم اهمیت جلوه دادن جایگاه ایران در منطقه بسیار مهم خلیج فارس و «عربی» کردن آن باشد. کشورهای عربی تلاش می‌کنند نشان دهند که پیش از هر چیز این منطقه، یک منطقه «عربی» و نه ایرانی است.
استفاده ترامپ از این واژه نیز قطعا بی هدف و اتفاقی نبود. وی با این سخن قصد داشت حمایت کامل خود را از کشورهای حاشیه خلیج فارس نشان دهد و در عین حال نقش ایران را در معادلات ژئوپولیتیکی و استراتژیک منطقه بی اهمیت یا ثانویه جلوه دهد. در واقع ترجمه ساده سخنان ترامپ این بود: ما کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس را به شما ترجیح می‌دهیم./۸۴۷/ب۱۰۲/ف
عبدالحمید بیاتی